W niniejszym opracowaniu, składającym się z dwóch części, dokonaliśmy przeglądu różnych koncepcji dochodów z emisji pieniądza. W pierwszej części wskazaliśmy, że pojęcie i metody pomiaru senioratu są nierozerwalnie związane z historią pieniądza. Beneficjentem renty emisyjnej od początku była władza, mająca prawo nakładania na obywateli obowiązek posługiwania się pieniądzem we wzajemnych rozliczeniach jako środkiem regulującym zobowiązania. Wraz z rozpowszechnieniem się pieniądza papierowego, odejściem od zasady pokrywania emisji pieniądza zasobami kruszcu oraz powstaniem banku centralnego kwestia definiowania i pomiaru senioratu podlegała dużym zmianom. W drugiej (niniejszej) części opracowania przedstawiliśmy różne koncepcje definiowania oraz pomiaru współczesnego senioratu. Gdyby przyjąć za punkt odniesienia w definiowaniu senioratu wskazanie rządu jako beneficjenta renty emisyjnej dochody z emisji pieniądza byłyby utożsamiane z senioratem fiskalnym, a w ujęciu praktycznym z rentą fiskalną, tj. okresowym, najczęściej w odstępie rocznym, transferem dokonywanym przez bank centralny do budżetu państwa (wpłata z zysku banku centralnego). Jak wskazaliśmy, rozwiązanie to nie jest tożsame z wszelkimi dochodami związanymi w sposób bezpośredni czy pośredni z emisją pieniądza. Najbardziej szerokie rozwiązanie zostało zaproponowane przez Neumanna, którego definicja całkowitego senioratu obejmuje wszelkie przepływy wynikające z emisji pieniądza. Jego rozwiązanie umożliwia wyjaśnienie większości definicji senioratu spotykanych w literaturze przedmiotu jako szczególnych przypadków. Ponadto, koncepcja Neumanna ma duży walor aplikacyjny, możliwy do zastosowania w badaniach empirycznych. Przy omawianiu różnych koncepcji senioratu nie sposób nie wspomnieć o kilku zjawiskach, których wpływ na właściwe zrozumienie dochodów z emisji pieniądza jest znaczący. Poza zasygnalizowanymi w pierwszej części artykułu przypadkami dolaryzacji, czy też unii monetarnej, które każą się zastanowić nie tylko nad kwestią zasad pomiaru senioratu, ale także prawidłowego określenia jego beneficjenta, warto mieć na uwadze zmiany zachodzące w bankach centralnych. Dotyczą one chociażby takich kwestii, jak niezależność banków centralnych od rządu, czy też zmiany w zakresie stosowanych przez nie zasad rachunkowości (odchodzenie od tzw. zasady kasowej, coraz powszechniejsze stosowanie zasady wyceny rynkowej składników bilansu banku centralnego). W rezultacie nieodzowna staje się potrzeba analizy każdego przypadku indywidualnie tak, żeby ewentualne badania prezentujące zestawienia dochodów z senioratu poszczególnych banków centralnych mogły być porównywalne. (fragment tekstu)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.