BazEkon - Yadda

1

Struktura i zasady funkcjonowania Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC)

100%

Włodarczyk-Guzek W.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2011

|

12

|

z. 8 Świat i Europa we współczesnych stosunkach międzynarodowych - nowe wyzwania

279-304

Plan utworzenia UGW, zaproponowany przez J. Delorsa i zaakceptowany przez Traktat z Maastricht zakładał, że warunkiem sine qua non sprawnego funkcjonowania Unii jest przebudowa bankowości centralnej, co oznacza powołanie nowej instytucji ponadnarodowej, która pełniłaby funkcje przypisane bankowi centralnemu. Funkcje te, zgodnie z Traktatem realizuje Europejski System Banków Centralnych, który jest przedmiotem tego artykułu. Obszerny zakres i złożoność problemów oraz ograniczone ramy opracowania sprawiły, że koncentruje się ono głównie na najbardziej istotnych zagadnieniach, a mianowicie polityce pieniężnej ESBC oraz instrumentarium przy pomocy, którego jest ona realizowana. W związku z powyższym, artykuł zawiera kilka części, przy czym punktem wyjścia jest omówienie podstawowych zasad funkcjonowania Europejskiego Systemu Banków Centralnych, czyli federalizmu i subsydiarności, a także zadań, jakie ma do spełnienia zgodnie z Traktatem oraz jego Statutem. Ponadto zwraca się uwagę na cztery rodzaje niezależności Systemu, które gwarantuje Traktat WE i Statut ESBC. Przedmiotem dalszych rozważań są organy składające się na strukturę organizacyjną ESBC, by kolejną część poświęcić omówieniu roli Europejskiego Banku Centralnego w Eurosystemie oraz zasobom kapitałowym, które znajdują się w jego posiadaniu. Opracowanie zamyka przybliżenie strategii polityki pieniężnej EBC oraz narzędzi służących do jej realizacji, czyli polityki otwartego rynku, rezerwy minimalnej oraz stałych ułatwień. (fragment tekstu)

2

Ekonomiczne i prawne uwarunkowania działalności Narodowego Banku Polskiego w świetle członkostwa Polski w Unii Gospodarczej i Walutowej

100%

Łon E.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

2005

|

nr 65

145-155

Przedstawiono wybrane uwarunkowania ekonomiczne i prawne działalności Narodowego Banku Polskiego w procesie dochodzenia Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW). Zwrócono uwagę na zjawiska związane ze zbieżnością makroekonomiczną Polski z krajami członkowskimi Unii Gospodarczej i Walutowej. Omówiono proces dochodzenia NBP do obszaru wspólnej waluty, co wiąże się z bardziej zaawansowanym członkostwem w Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC).

3

Ocena pozycji kapitałowej Narodowego Banku Polskiego w Europejskim Systemie Banków Centralnych

100%

Paluszak G.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

2005

|

nr 65

133-144

Omówiono dane dotyczące kapitału subskrybowanego i wpłaconego EBC. Przedstawiono udział i zmiany udziału narodowych banków centralnych w kapitale subskrybowanym EBC. Ostatnią część artykułu poświecono udziałowi Narodowego Banku Polskiego w kapitale subskrybowanym EBC.

4

Europejski system banków centralnych

100%

Czykier-Wierzba D., Wierzba R.

Wspólnoty Europejskie

|

1999

|

nr 5

55-62

W obszernym opracowaniu omówiono strukturę europejskiej bankowości centralnej następnie cele i zadania Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) i jej organizację. Przedstawiono na czym polega niezależność Europejskiego Banku Centralnego, udział narodowych banków centralnych w subskrybowanym kapitale Europejskiego Banku Centralnego oraz podstawowe obszary działalności Europejskiego Systemu Banków Centralnych.

5

Nowy szef ECB

100%

Fairlamb D.

Business Week - edycja polska

|

2003

|

nr 10 (139)

12-16

Nowym szefem banku centralnego Europy został Jean-Claude Trichet. Jest on zwolennikiem zdecydowanej polityki monetarnej oraz stabilnych cen. W artykule przedstawiono główne cele jakie powinny zostać spełnione aby Europejski Bank Centralny dobrze funkcjonował.

6

Polityka monetarna Europejskiego Banku Centralnego

100%

Bogołębska J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2002

|

161 Wybrane problemy transformacji finansów i bankowości

313-322

W artykule przedstawiono infrastrukturę organizacyjną Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) oraz przeanalizowano politykę pieniężną realizowaną przez Europejski Bank Centralny (EBC) w pierwszym roku jego funkcjonowania.

7

Dostosowanie instrumentarium polityki pieniężnej NBP jako warunek uczestnictwa w ESBC

100%

Szczepańska O.

Bank i Kredyt

|

2000

|

nr 7-8

103-114

Scharakteryzowano mechanizm funkcjonowania Eurosystemu. Podano zestaw instrumentów Europejskiego Banku Centralnego, zgrupowano je jako: 1. Rezerwę obowiązkową; 2. Operację otwartego rynku; 3. Kredyt i depozyt na koniec dnia. Omówiono także przygotowania NBP do uczestnictwa w ESBC (Europejski System Banków Centralnych). Przedstawiono schemat działania tego systemu. Następnie, perspektywy ewolucji instrumentarium polityki pieniężnej NBP. W podsumowaniu podkreślono, iż brak jest obecnie konkretnej daty przystąpienia Polski do Unii. Narodowy Bank Polski ma zaś dwa wyzwania: w ujęciu makroekonomicznym jego polityka pieniężna ma służyć sprostaniu kryterium konwergencji (mają to być działania koordynujące z innymi ośrodkami decyzyjnymi w państwie), na płaszczyźnie operacyjnej ma to być realizacja wszystkich działań, dotyczących także zasad prawnych.

8

The Management System in the Central Banks of European Union

75%

Yeleyko V., Wdowyczyn J.

Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

|

18 (2014)

|

nr 3 The Arctic and Nordic Countries in the World of Economy and Politics

349-358

This article considers how effective is the European System of Central Banks and actually the ECB. And whether does it prevent a crisis in the euro zone, or contribute to its even greater deepening. For a better analysis in the article is revealed the System of central banks of the European Union and the euro area, as well as analyzed the latest steps, which were undertook by the European Central Bank to overcome the debt crisis.(abstrakt oryginalny)

9

Banki centralne w procesie budowy Unii Walutowej

75%

Baka W.

Bank i Kredyt

|

1994

|

nr 12

7-15

W artykule omówiono podstawowe ustalenia Europejskiego Systemu Banków Centralnych, miejsce i rolę Europejskiego Banku Centralnego w ESBC, pozycję i funkcję narodowych banków centralnych w państwach Unii Europejskiej, etapy budowy Unii Ekonomicznej i Monetarnej, proces dostosowania narodowych banków centralnych do zasad ESBC, zadania i funkcje Europejskiego Instytutu Walutowego.

10

Porównanie koncepcji normatywnych nowego europejskiego nadzoru finansowego oraz Europejskiego Systemu Banków Centralnych - wybrane zagadnienia

75%

Fedorowicz M.

Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

|

2011

|

nr 2

49-68

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie i analiza wybranych elementów koncepcji normatywnej nowego europejskiego nadzoru finansowego oraz wykazanie jej podobieństw i różnic w stosunku do koncepcji normatywnej Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC). Zauważyć bowiem można, że prawodawca europejski posłużył się dla tworzenia struktury nadzoru europejskiego niektórymi elementami właściwymi i charakterystycznymi dla konstrukcji prawnej ESBC. W artykule podjęto również próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy swoiste podobieństwo koncepcji normatywnych nadzoru europejskiego i ESBC służyć ma jakimś szczególnym celom i pełnić szczególne funkcje ochronne w systemie unijnego prawa. W szczególności przedmiotem zainteresowania stała się analiza podobieństw aktów prawnych powołujących struktury nadzoru finansowego i ESBC,budowy tych struktur, przydania im osobowości prawnej, ich zdecentralizowanego sposobu działania i zadań oraz kompetencji nowych organów europejskiego nadzoru finansowego, a także wyposażenia ich w instrumenty prawnego oddziaływania. (fragment tekstu)

11

Europejski System Banków Centralnych. Organizacja, funkcje i zadania w systemie bankowym Unii Europejskiej

75%

Pyka I., Mitręga-Niestrój K., Nocoń A.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

11-45

System bankowy obejmuje całokształt instytucji bankowych oraz norm określających ich wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem. Podstawowymi elementami systemu bankowego są banki komercyjne (depozytowo-kredytowe, inwestycyjne, specjalistyczne, uniwersalne) i banki emisyjne (centralne), których głównym celem jest zaopatrywanie podmiotów niefinansowych w środki płatnicze. Banki te zróżnicowane pod względem pełnionych funkcji i zadań, a także realizowanych czynności operacyjnych, tworzą sektor bankowy, który działając na podstawie różnych aktów normatywnych i prawnych, a czasami też wielowiekowej tradycji monetarnej, decyduje o modelu pośrednictwa finansowego w kraju i w skali międzynarodowej. Powstanie systemu bankowego Unii Europejskiej łączy się z historyczną decyzją państw członkowskich, które w grudniu 1991 r. w Maastricht postanowiły zawiązać unię walutową i wprowadzić wspólną walutę euro. Wtedy to banki tych państw rozpoczęły szeroko zakrojone prace przygotowujące je do działania w nowej wspólnotowej rzeczywistości. Systemy bankowe w państwach członkowskich wywodzą się bowiem z odmiennych kultur, co w pewnym stopniu implikuje występowanie w nich różnic i komplikuje ścisłą integrację. (...) Sektor bankowy Unii Europejskiej od momentu jego zaistnienia charakteryzują stałe przeobrażenia. W fazie tworzenia były one nacechowane troską o podniesienie poziomu konkurencji i poprawy zyskowności banków, a także wymuszania na nim proefektywnościowych działań w gospodarce narodowej. Chodziło głównie o takie jego racjonalne przekształcenia, aby stał się on w pełni konkurencyjny w stosunku do banków innych krajów. (fragment tekstu)

12

Sektor bankowy Szwecji

75%

Szelągowska A.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

503-521

Aktualny kształt i sytuacja szwedzkiego sektora bankowego są wynikiem lekcji wyciągniętych z kryzysu finansowego 1990-1993, który miał charakter kryzysu SYMC- mowego. W latach 80. XX w. liczba banków w Szwecji kształtowała się na poziomie od 598 w 1980 r. (z czego 420 to były banki spółdzielcze) do 494 w 1989 r. (w tym 373 banki spółdzielcze. Banki spółdzielcze były zrzeszone w 12 bankach regionalnych. Posiadały one wówczas około 5% aktywów sektora bankowego, w tym około 10% w rynku kredytów i depozytów. W 1991 r. w Szwecji działało 447 banków (w tym 332 banki spółdzielcze), a już od 1992 r. liczba banków spółdzielczych spadła do zera (tendencja ta utrzymywała się do 1999 r.) i w rezultacie liczba banków ogółem spadła do 106. Spadek ten wiązał się z kryzysem bankowym, którego banki spółdzielcze nie wytrzymały, i potrzebą ich ogromnego dokapitalizowania. W 1991 r. 12 spółdzielczych banków regionalnych, bank krajowy i Szwedzki Związek Banków Spółdzielczych wraz z lokalnymi bankami spółdzielczymi połączyły się, tworząc bank państwowy Sverige Föreningsbanken. Bank ten przekształcono w 1994 r. w spółkę akcyjną. Po tym okresie liczba banków ogółem systematycznie rosła, osiągając w 2005 r. maksymalny poziom 127 instytucji. Według stanu na koniec 2015 r. szwedzki sektor bankowy składał się ze 116 instytucji, które przynależały do czterech kategorii banków: szwedzkie krajowe banki komercyjne (38), banki założone i kontrolowane przez kapitał zagraniczny (29), kasy oszczędnościowe (47), banki spółdzielcze (2). (fragment tekstu)

13

Sektor bankowy Hiszpanii

75%

Cichorska J.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

255-278

Hiszpania jest krajem o wyjątkowo wysokim stopniu ubankowienia. Pod względem liczby banków znajduje się wśród krajów o największej liczbie tych podmiotów, zajmując szóste miejsce po takich krajach, jak Niemcy (1775 instytucji), Austria (682), Wiochy (654), Irlandia (423) i Finlandia (280), a przed Holandią (210), Portugalią (148), Luksemburgiem (143), Belgią (100), Litwą (91), Francją (71), Łotwą (61), Cyprem (56), Grecją (40), Estonią (38), Maltą (29), Słowacją (27) i Słowenią (23). Nadmierna wielkość hiszpańskiego sektora finansowego była przyczyną generowania wysokich kosztów. W związku z tym w okresie 2004-2015 w strukturze hiszpańskiego rynku bankowego nastąpiły gruntowne zmiany. W wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji doszło do konsolidacji banków, czemu jednak nie towarzyszył spadek ich konkurencyjności. Jej najważniejszą konsekwencją było zmniejszenie liczby jednostek operacyjnych. Pomimo ograniczenia w 2015 r. liczby banków i instytucji kredytowych o 10 z 227 w 2014 r. do 217 w 2015 r. Hiszpania pod względem ich liczby nadal przewyższała inne kraje Europy. Banki hiszpańskie stanowią 3,97% wszystkich banków w strefie euro. Oprócz banków komercyjnych i spółdzielczych w skład hiszpańskiego sektora bankowego wchodzi wiele instytucji wspomagających i zabezpieczających proces alokacji kapitału. Należą do nich m.in. instytucje kredytów finansowych (establecimentos financieros de credito), które prowadzą różne specyficzne formy działalności kredytowej, np. udzielają gwarancji i wydają karty kredytowe. Nie mogą jednak przyjmować depozytów od ludności. Odrębną grupę sektora bankowego stanowią instytucje organizujące lub ułatwiające płatności pieniężne. Należą do nich instytucje płatnicze posiadające licencję na usługi /wiązane z wykonywaniem poleceń przelewów i zapłaty środków oraz rozliczania płatności kartowych (w 2015 r. było ich 43), hybrydowe instytucje płatnicze, które oprócz usług płatniczych prowadzą inną działalność gospodarczą (są 2 takie instytucje), wspólnotowe oddziały instytucji płatniczych (10), wspólnotowe sieci agentów instytucji płatniczych (3), instytucje pieniądza elektronicznego i wspólnotowe oddziały instytucji pieniądza elektronicznego (razem 5). W hiszpańskim sektorze finansowym działa także 255 podmiotów ubezpieczeniowych i 1777 funduszy emerytalnych. (fragment tekstu)

14

Sektor bankowy Słowacji

75%

Gradoń W., Zieliński T.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

473-487

System bankowy Słowacji zaczął się kształtować dopiero po rozpadzie Czechosłowacji na Czechy i Słowację, który formalnie dokonał się l stycznia 1993 r. Obecnie jest to system dwuszczeblowy, na czele którego stoi bank centralny Słowacji - Narodowy Bank Słowacji (Národná Banka Slovenska). Został on utworzony 1 stycznia 1993 r. na mocy ustawy Rady Narodowej Republiki Słowackiej nr 566/1992 Coll. o Narodowym Banku Słowacji jako niezależnym banku centralnym Republiki Słowackiej. Od 1 stycznia 2009 r., kiedy Słowacja przyjęła walutę euro, Narodowy Bank Słowacji (NBS) stał się częścią Eurosystemu i we współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym oraz innymi bankami centralnymi krajów strefy euro realizuje cel, jakim jest utrzymywanie stabilności cen. Dokonując ogólnej charakterystyki systemu bankowego w Słowacji, można stwierdzić, że cechuje go duża koncentracja kapitału pochodzącego głównie z zagranicy. Kapitał zagraniczny na koniec 2015 r. pochodził łącznie z 11 państw europejskich, przy czym w strukturze tych krajów dominowały: Czechy (1529 min euro), Austria (434,0 min euro) i Luksemburg (434 min euro). Drugą cechą charakteryzującą system bankowy w Słowacji jest dość często zmieniająca się ogółem liczba instytucji świadczących usługi bankowe. Daje się zauważyć, że zmiany te zachodziły głównie w przypadku oddziałów banków zagranicznych funkcjonujących w Słowacji. Kolejnym zjawiskiem, jakie można zaobserwować w latach 1993-2003, to stale malejąca liczba banków z kapitałem słowackim z 10 do 2, który to poziom utrzymał się do końca 2015 r. Jednocześnie można zaobserwować podwojenie liczby banków z kapitałem zagranicznym w ciągu lat 1993-2005, podczas gdy okres 2006-2015 charakteryzuje natomiast stopniowy spadek liczby tych banków do poziomu 11. Zmiany w ilości banków były związane z jednej strony z powstawaniem nowych podmiotów oraz procesem konsolidacji, a także zmianami struktury własnościowej sektora bankowego w Słowacji, które stały się możliwe pod rządami nowych regulacji prawnych przyjętych po rozpadzie Czechosłowacji. Działające na terenie Słowacji instytucje oferujące usługi bankowe to przede wszystkim banki o charakterze banków uniwersalnych, przy czym ponad połowa z nich (7) posiada oprócz zwykłej licencji bankowej także zezwolenie na świadczenie usług bankowości hipotecznej. W sektorze bankowym w Słowacji prowadzą również działalność 3 kasy budowlane działające na zasadzie spółek akcyjnych oraz 14 oddziałów instytucji kredytowych spoza Słowacji. (fragment tekstu)

15

Sektor bankowy Francji

75%

Przybylska-Kapuścińska W.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

216-238

Na obecny kształt francuskiego sektora bankowego i jego międzynarodową konkurencyjność miały wpływ zmiany związane z wprowadzeniem nowego prawa bankowego ujednolicającego zasady działania banków i wszystkich instytucji kredytowych we Francji w 1984 r., a także porządkującego mnogość regulacji, likwidującego liczne przywileje różnych instytucji oraz ujednolicającego ich nadzór. Ponadto ważną rolę odegrały leż. procesy prywatyzacji banków znacjonalizowanych w 1945 i 1982 r.28 Dokonane w sektor/c bankowym zmiany własnościowe przeprowadzone w 1986 r. z uwagi na nowy układ władz politycznych we Francji były kontynuowane do 2001 r., kiedy sprywatyzowano ostatnią państwową grupę finansową (Hervet). Od tamtego czasu państwo francuskie posiada sześć niedużych banków. Wśród funkcjonujących we Francji instytucji kredytowych wywodzących się z zagranicy znajdują się zarówno banki, jak i wyspecjalizowane instytucje kredytowe, firmy inwestycyjne i przedstawicielstwa. W ciągu analizowanych lat łączna liczba tych instytucji zmniejszyła się o 'A, w największym jednak stopniu dotyczyło to wyspecjalizowanych instytucji kredytowych (spadek do V6). Firmy inwestycyjne utrzymały w zasadzie swoją pozycję z początku okresu badawczego. Początkowo ich liczba rosła stopniowo do 2008 r., by następnie na skutek kryzysu ulec ograniczeniu mniej więcej do poziomu wyjściowego. Dość stabilna była liczba przedstawicielstw. Natomiast liczba oddziałów banków zagranicznych obniżyła się o około 20%. Francuski sektor bankowy podlegał stopniowym procesom umiędzynarodowienia kapitału oraz wyraźnie była obserwowana tendencja zwiększania konkurencji i otwartości rynku bankowego dla partnerów zagranicznych. (fragment tekstu)

16

Sektor bankowy Litwy

75%

Żukowski M., Spoz A., Bolibok P.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

324-343

W ciągu lat liczba podmiotów litewskiego sektora bankowego ulegała zmianom. Wskutek procesów konsolidacji oraz upadłości banków komercyjnych ich lic/ha zmniejszyła się z 10 w 2005 r. do 7 na koniec 2014 r.23 W latach 2005-2012 był również widoczny wzrost aktywności oddziałów banków zagranicznych, w wyniku którego ich liczba zwiększyła się z 2 do 12. W kolejnych latach część banków zagranicznych wycofała swoje oddziały z Litwy, w związku z czym z końcem 2014 r. ich liczba ustabilizowała się na poziomie 8. Najliczniejszą grupą podmiotów są kasy spółdzielcze (na koniec 2014 r. działalność prowadziło 75 kas), jednak skala działalności pojedynczych podmiotów pozostaje marginalna na tle całego sektora bankowego. Sektor bankowy Litwy charakteryzuje się wysokim stopniem koncentracji rynkowej oraz silną dominacją banków będących własnością kapitału zagranicznego pochodzącego zwłaszcza z krajów skandynawskich - Szwecji i Norwegii. Wykorzystując do oceny zjawiska koncentracji w sektorze bankowym wskaźnik HHI, można zauważyć, iż w ciągu ostatnich dziesięciu lat jedynie w latach 2008-2010 i 2012 przyjął on wartość mniejszą niż 1800, co świadczy o znaczącej koncentracji rynkowej. W latach 2005-2006 stopień koncentracji sektora bankowego wzrastał. Był to okres, w którym korzystne warunki makroekonomiczne kraju oraz wzmożone zapotrzebowanie na kredyty i pożyczki stymulowały rozwój sektora bankowego. Wzrost wskaźnika koncentracji w tym okresie świadczy o tym, że zwiększenie posiadanych aktywów oraz wolumenu udzielonych kredytów i pożyczek zanotowały głównie największe banki. Lata 2006-2010 przyniosły odwrócenie dotychczasowej tendencji wzrostowej i wskaźnik koncentracji sektora bankowego stopniowo się zmniejszał. Przyczyn tego zjawiska było kilka. Początkowo spadek koncentracji wynikał z szybkiego rozwoju sektora bankowego i wzrastającej w tym czasie liczby oddziałów banków zagranicznych. Nieco później, tj. w latach 2007-2008, największe banki, dostrzegając zmiany zachodzące w gospodarce światowej i obawiając się o perspektywy wzrostu gospodarczego Liwy, zmniejszały poziom swojej aktywności i tempo dotychczasowego rozwoju. (fragment tekstu)

17

Sektor bankowy Rumunii

75%

Jarno K.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

457-472

W 1990 r. nastąpiły pierwsze przekształcenia sektora bankowego Rumunii, które doprowadziły go do obecnego kształtu. Wówczas to nowo utworzony podmiot Banca Comercială Română przejął od Banca Naţională a României (Bank Centralny Rumunii, dalej: BNR) funkcje związane z obsługą przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, co umożliwiło przeobrażenie BNR w bank centralny, pełniący jednocześnie funkcję nadzorcy nad sektorem bankowym. W tym samym czasie powstawały banki z kapitałem prywatnym, a zagranicznie banki ustanawiały w Rumunii swoje oddziały, co zaowocowało szybkim wzrostem liczby banków w latach 1991-1998. Od tego czasu BNR podejmuje wysiłki na rzecz restrukturyzacji sektora bankowego i budowy efektywnego nadzoru. W latach 2004-2015 liczba instytucji kredytowych w Rumunii była stosunkowo stabilna i wahała się w przedziale od 39 do 43 podmiotów (dane na koniec roku i na koniec pierwszego półrocza dla 2015 r.). Nie oznacza to, że w Rumunii jedynie bardzo sporadycznie dochodziło do przekształceń struktury sektora bankowego. Nawet w okresach, gdy liczba banków na koniec roku była identyczna jak w roku poprzednim, miały miejsce fuzje, przejęcia i zaprzestanie działalności określonych instytucji kredytowych, jednak skutki tych zmian dla liczebności sektora bankowego wzajemnie się neutralizowały. W latach 2004-2015 sektor bankowy Rumunii był liczebnie zdominowany (75-85% ogólnej liczby instytucji kredytowych) przez instytucje z przewagą kapitału zagranicznego, z których większość działała w formie rumuńskich osób prawnych, a jedynie około 1/4 w formie oddziałów banków zagranicznych. Wiodąca rola instytucji z przewagą kapitału zagranicznego jest także widoczna, biorąc pod uwagę udział w aktywach sektora. Udział ten w latach 2004-2015 wzrósł z 62,1% do 90,2%. Oprócz banków państwowych do instytucji kredytowych z przewagą kapitału rumuńskiego należało zaliczyć w okresie analizy od 3 do 7 banków oraz CREDITCOOP. (fragment tekstu)

18

Sektor bankowy Portugalii

75%

Łabowski K.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

437-456

Bankiem centralnym Republiki Portugalii jest Banco de Portugal (BdP), który został utworzony w 1846 r. Zgodnie z prawem, BdP posiada osobowość prawną z autonomią administracyjną i finansową. Banco de Portugal ma swoją siedzibę w Lizbonie, oddział w Porto, wiele agencji w kontynentalnej części Portugalii i dwie delegacje regionalne (Madera i Azoiy). BdP jest odpowiedzialny za nadzór ostrożnościowy i prowadzenie rynku instytucji kredytowych, przedsiębiorstw finansowych i instytucji płatniczych, mając na celu zapewnienie zgodności ich działania z przepisami prawa i wymogami postępowania. Celem nadzoru jest także zapewnienie przejrzystości systemu i bezpieczeństwa dla depozytów i deponentów oraz ochrona interesów konsumentów. Obowiązujące w Portugalii ramy prawne działania instytucji kredytowych i spółek finansowych (RGICSF) dzielą instytucje finansowe na dwie główne grupy: instytucje kredytowe i firmy finansowe. Instytucje kredytowe zostały podzielone na podmioty, których działalność gospodarcza polega na przyjmowaniu depozytów i innych funduszy podlegających zwrotowi od ludności w celu zainwestowania ich na własny rachunek poprzez udzielanie pożyczek, oraz podmioty, które wydają środki płatnicze w formie pieniądza elektronicznego. Wśród instytucji kredytowych wyróżnia się: banki i oddziały banków zagranicznych, kasy oszczędnościowe i kasy kredytów rolnych. Działalność tych podmiotów obejmuje bowiem przyjmowanie depozytów i innych środków podlegających zwrotowi. Tak zdefiniowane instytucje kredytowe tworzą portugalski sektor bankowy. (fragment tekstu)

19

Sektor bankowy Holandii

75%

Miklaszewska E.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

279-297

Holenderski rynek bankowy jest jednym z większych i ważniejszych w Europie - zarówno w perspektywie historycznej, jak i współczesnej. Pierwsze banki holenderskie powstały w XVII w. i rozwijały się dynamicznie, w miarę jak Amsterdam stawał się jednym z ważniejszych ośrodków finansowych, szczególnie w XVIII i XIX w. Holenderskie ustawodawstwo regulujące banki i rynki finansowe cechowało zawsze podejście liberalne i ochrona wolnej konkurencji. W okresie powojennym system holenderski był zróżnicowany, z widoczną obecnością banków handlowych (merchant banks), oszczędnościowych i hipotecznych. Jednak z czasem zaczęły dominować tendencje budowy modelu uniwersalnego. Obecna silna koncentracja rynku bankowego jest efektem wielu fuzji z końca lat 80. i początku 90. ubiegłego wieku oraz zachęt regulacyjnych, np. zwolnień podatkowych i gwarancji rządowych dla dużych banków, oraz usunięcia zakazu łączenia banków i firm ubezpieczeniowych. Koncentracja rynku oraz uniwersalny model działalności największych banków były popierane przez decydentów jako strategia wzmacniająca stabilność systemową. Obecnie holenderski system finansowy składa się z trzech sektorów: bankowego, o aktywach około 400% PKB, ubezpieczeniowego - 75% PKB i funduszy emerytalnych, zarządzających aktywami wynoszącymi około 160% PKB. Nie ma jednej, optymalnej struktury rynku bankowego i w literaturze przedmiotu zdania co do zalet i wad związanych z koncentracją rynku bankowego są podzielone, jednak system holenderski jest wyjątkowo silnie skoncentrowany - ze współczynnikiem CR-5 powyżej 80% znajduje się na trzecim miejscu w UE po krajach bałtyckich. Na rynku holenderskim wysoka koncentracja nie odbijała się na cenie usług finansowych - system bankowy należał przed kryzysem do oferujących jedne z najniższych cen usług i produktów finansowych na rynku europejskim i wraz z Wielką Brytanią charakteryzował się dużym stopniem zadowolenia klientów w okresie przedkryzysowym. Kryzys finansowy 2008 r. pokazał jednak niebezpieczeństwa związane z działalnością dużych banków tworzących ryzyko systemowe, toteż obecnie bank centralny uważa, że holenderski system bankowy powinien stać się bardziej zróżnicowany i konkurencyjny, co poprawi jego stabilność i bezpieczeństwo, a model "bancassurance", który przez długi okres charakteryzował holenderską bankowość, jest obecnie przeszłością. Z drugiej strony Holandia jest częścią stabilizacyjnego planu realizowanego w UE: Unii bankowej, który wzmacniając stabilność systemową, może z czasem prowadzić do ponownego wzrostu koncentracji przez utrzymywanie jako priorytetu stabilności dużych banków nadzorowanych przez ECB. (fragment tekstu)

20

Sektor bankowy Irlandii

75%

Klimontowicz M.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2016

|

Sektory bankowe w Unii Europejskiej

298-323

W rezultacie kryzysu finansowego wiele zagranicznych instytucji finansowych wycofało się z rynku, a pomiędzy instytucjami krajowymi można było zaobserwować nasilenie się procesów konsolidacyjnych. Procesy te wzmocniły koncentrację w sektorze bankowym i osłabiły jego konkurencyjność. Obecnie większość banków działających w Irlandii to banki, które są zaliczane do irlandzkiego sektora bankowego (legally incorporated). Pozostałe to oddziały instytucji kredytowych z krajów należących do strefy euro lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz krajów spoza Europy. Począwszy od 2009 r. liczba instytucji kredytowych i ich oddziałów z roku na rok spada. Zmiany zachodzące na irlandzkim rynku bankowym wywarły również wpływ na strukturę aktywów sektora bankowego. Analiza struktury aktywów irlandzkich instytucji kredytowych pod względem typu własności pokazuje zmniejszające się zaangażowanie instytucji kredytowych, przy równoczesnym wzroście udziału sektora publicznego w aktywach sektora bankowego. Znacząca większość aktywów sektora bankowego znajduje się w rękach podmiotów krajowych, czyli tych, które zarejestrowały swoją działalność w Irlandii. Począwszy od 2006 r. udział aktywów tych podmiotów w aktywach sektora bankowego jest większy od udziału aktywów podmiotów zagranicznych. Nie jest to jednak równoznaczne ze źródłem pochodzenia kapitału. Analiza struktury aktywów krajowych instytucji kredytowych wskazuje bowiem na znaczący udział kapitału zagranicznego. Zdecydowanie największy udział w aktywach krajowych instytucji kredytowych mają podmioty pochodzące z Wielkiej Brytanii. Jedną z charakterystycznych cech irlandzkiego sektora bankowego jest niewielka liczba banków zajmujących się obsługą klientów indywidualnych. Chociaż lista instytucji kredytowych działających na irlandzkim rynku bankowym liczy 62 pozycje, to większość z nich koncentruje się na innych obszarach działalności, pomijając masową bankowość detaliczną. Usługi bankowości detalicznej świadczą głównie największe z nich, ilu których zalicza się Bank of Ireland, AIB Bank, Permanent TSB i Ulster Bank. Począwszy od 1943 r. nadzór nad sektorem bankowym sprawuje Bank Centralny Irlandii. (fragment tekstu)