BazEkon - Yadda

1

Szwedzka scena polityczna wobec przemian społeczno-gospodarczych w kraju na początku XXI wieku

100%

Czech S.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2011

|

nr 168, t. 1 Ekonomia

35-46

Partie polityczne odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu ładu społeczno- -gospodarczego każdego kraju. Nie inaczej rzecz się ma w Szwecji, gdzie supremacja partii socjaldemokratycznej przez prawie pół wieku pozwoliła na powstanie szwedzkiego modelu państwa dobrobytu. W minionym dziesięcioleciu tamtejsza scena polityczna doświadczyła jednak wielu zmian, które nie pozostają bez wpływu na politykę społeczno-gospodarczą kraju. Wraz ze spadkiem poparcia społecznego dla socjaldemokracji, w siłę urosły partie centroprawicowe. Ich obecny program polityczny jest jednak znacznie bardziej przychylny państwu dobrobytu niż dawniej; zaakceptowano jego istnienie jako nieodłącznej części szwedzkiej tożsamości. Tym samym teorie rozgraniczające prawicę od lewicy na podstawie stosunku do państwa opiekuńczego nie sprawdzają się w szwedzkiej rzeczywistości. (abstrakt oryginalny)

2

Współpraca państw nordyckich na rzecz osiągnięcia globalnych celów zrównoważonego rozwoju ONZ

75%

Grzela J.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 104

239-248

Współpraca nordycka na rzecz zrównoważonego rozwoju jest oparta na definicji i koncepcji Komisji Bruntdland. Jej ogólnym celem jest stop-niowe przekształcanie państw regionu w bardziej zrównoważone społeczeństwa dobrobytu. Strategia przewiduje długoterminowe wytyczne dla działalności Nordyckiej Rady Ministrów aż do 2025 roku. Państwa nordyckie, działając na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, realizują globalne cele zrównoważonego rozwoju ONZ.(abstrakt oryginalny)

3

Szcześciogodzinny dzień pracy w Szwecji : przesłanki, rozwiązania i efekty

75%

Maleszyk P., Wetoszka P.

Polityka Społeczna

|

2017

|

nr 11-12

34-39

W artykule zaprezentowano wyniki eksperymentu polegającego na wprowadzeniu sześciogodzinnego dnia pracy dla pielęgniarek w domu opieki w Svartedalen (Göteborg), jak również inne rozwiązania skracające tygodniowy czas pracy w Szwecji. Wskazano przesłanki i efekty dokonywanych zmian i dokonano oceny perspektyw skracania czasu pracy. W eksperymencie w Svartedalen potwierdzono pozytywny wpływ redukcji czasu pracy na zdrowie pracowników i godzenie obowiązków zawodowych z pozazawodowymi, nie udokumentowano natomiast zależności między redukcją czasu pracy a wydajnością pracy. Przeprowadzona dyskusja prowadzi do wniosku, że skracaniu czasu pracy w Szwecji sprzyjał model instytucjonalny, a w kolejnych latach czas pracy może być skracany w drodze inicjatyw lokalnych. (abstrakt oryginalny)

4

Disputes over the reasons for Sweden's economic success: Nima Sanandaji and his critics

75%

Czarny B.

International Journal of Management and Economics

|

2021

|

57

|

nr 4

360-372

I analyze selected views of the well-known Swedish analyst of Nordic economies, Nima Sanandaji, on the reasons for the economic (and social) successes of Sweden and other Nordic countries in the 20th and 21st centuries. My aim is not to provide a detailed and full appraisal of these views but to confront them with the arguments of Sanandaji's critics. Only occasionally do I supplement the arguments of Sanandaji's commentators with additional comments of my own. In particular, my interests include the following theses of Sanandaji: the thesis that Sweden's prosperity arose before the development of the welfare state, which contributed little to its creation; the thesis that other Swedish successes (health, small inequalities, equal opportunities) are wrongly attributed to the Swedish welfare state or are far from complete; the thesis that there is very limited scope for other countries to copy the Swedish (Nordic) experience.In the Conclusion, I comment on the reception of Sanandaji's views in Poland.(original abstract)

5

Państwo dobrobytu a stabilność finansów publicznych - przykład Szwecji

75%

Ptak P.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2012

|

nr 102 Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej : egzemplifikacja pojęcia dobrobytu

157-167

Model państwa dobrobytu został wprowadzany w Szwecji w latach 30. ubiegłego wieku, gdy istniała tam już dynamiczna gospodarka wolnorynkowa. Wcześniej w Szwecji niemal do końca XIX wieku panował duch protestancki, a w polityce gospodarczej - liberalny. Oznaczało to odpowiedzialność jednostki za własny los, a ingerencja państwa (włączając pomoc społeczną) uważana była za niewłaściwą. (fragment tekstu)

6

Polityka gospodarcza jako sztuka wyboru. Wkład Ernsta Wigforssa w formowanie szwedzkiego modelu państwa dobrobytu

63%

Czech S.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2010

|

Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej - znaczenie kategorii wyboru w teoriach ekonomicznych i praktyce gospodarczej

295-309

Analizując myśl Wigforssa nie sposób nie zwrócić uwagi na jeszcze jedno zagadnienie, czasem przemykające między wierszami, a innym razem ujawniane explicite, a mianowicie nieustanną próbę znalezienia równowagi pomiędzy ekstremalnymi formami różnych koncepcji społecznych. Wigforss stara się zbalansować wiele swoich postulatów nie faworyzując żadnego z nich. Pisząc o celach cząstkowych procesu socjalizacji zaznacza, iż nie należy forsować jednych kosztem drugich - powinny one być implementowane w sposób zrównoważony i równoczesny. Wigforss sprzeciwiał się również nadmiernej koncentracji władzy w społeczeństwie, co zaznaczył wyraźnie przy omawianiu nierówności społecznych i uprzywilejowaniu klas wyższych, ale także w kontekście władzy państwowej. Obawiał się on centralizacji władzy, a zatem postulował jej podział między państwo, związki zawodowe, organizacje konsumenckie oraz stowarzyszenia pracodawców43. Każde dążenie do skoncentrowania władzy w nielicznych rękach zagraża bowiem wolności i demokracji. Ta ostatnia zresztą jest najlepszym narzędziem osiągania równowagi w wielu kwestiach społecznych, stąd też Wigforss był jej wielkim zwolennikiem. (fragment tekstu)

7

Kształtowanie się bezrobocia w Szwecji w latach ostatniej recesji gospodarczej

63%

Potrykus-Czapp M.

Współczesna Gospodarka

|

2017

|

8

|

nr 1

41-50

W Szwecji zadłużenie państwa jest jednym z najniższych w Unii Europejskiej, inflacja jest niska, system bankowy zdrowy a szwedzka gospodarka jest zróżnicowana, wysoce konkurencyjna i odnosząca sukcesy. Standard życia jest wysoki w całym kraju. Aktualny sukces społeczny i ekonomiczny Szwecji został zbudowany w oparciu o wnioski wyciągnięte na podstawie kryzysu finansowego w latach 90. XX wieku oraz globalnego kryzysu finansowego w latach 2007-2008. Pierwsze skutki światowego kryzysu gospodarczego w postaci wzrastającego bezrobocia pojawiły się właśnie w Europie, kiedy to można było zaobserwować gwałtowny wzrost poziomu braku zatrudnienia. Artykuł podejmuje problem bezrobocia w Szwecji oraz sposoby radzenia sobie z nim w okresie ostatniej recesji gospodarczej. (abstrakt oryginalny)

8

Kulturowe wartości szwedzkiego państwa dobrobytu w świetle wybranych typologii kultury

63%

Kościewicz D.

Społeczeństwo i Ekonomia

|

2014

|

nr 2 (2)

51-63

W artykule omówiono wartości kulturowe państwa dobrobytu w Szwecji, łącząc cechy i zasady szwedzkiego typu państwa dobrobytu z wybranymi klasyfikacjami postaw wobec państwa dobrobytu i idei kultury dobrobytu. Autor artykułu porównuje wskazane przez siebie idee szwedzkiej kultury dobrobytu z cechami szwedzkiej kultury przedstawionymi w dwóch typologiach kultury, w których społeczeństwo szwedzkie scharakteryzowano bez większego odniesienia do cech państwa dobrobytu. Celem artykułu jest wskazanie związku cech szwedzkiego państwa dobrobytu z wartościami i postawami szwedzkiego społeczeństwa. Dodatkowym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na możliwość dokonania porównań między konstrukcją państwa dobrobytu w danym kraju a jego kulturą poprzez wykorzystanie już istniejących typologii kultur. Artykuł kończy się stwierdzeniem wyraźnego podobieństwa między ideami szwedzkiej kultury dobrobytu a cechami kultury szwedzkiej w innych typologiach kultury oraz wysokiej użyteczności oceny rozwiązań państwa dobrobytu pod kątem wartości kultury dobrobytu.(abstrakt oryginalny)

9

Model Rehna-Meidnera a polityka gospodarcza Szwecji

63%

Czech S.

Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2008

|

nr 48 Zagadnienia teorii ekonomii i polityki gospodarczej w ujęciu mikro- i makroekonomicznym

255-276

W opracowaniu przedstawiono model Rehna-Meidnera, czasem utożsamiany z pojęciem modelu szwedzkiego, a z pewnością będący jego gospodarczym fundamentem. Przybliżono także zakres implementacji modelu w gospodarce w sposób chronologiczny w okresie ostatniego półwiecza oraz skonfrontowano założenia modelu z zapowiadanymi działaniami nowych władz.(fragment tekstu)

10

Szwedzkie państwo dobrobytu

63%

Kłosiński K. A.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2017

|

nr 7

169-178

Referat przedstawia istotę - zasadnicze cechy - szwedzkiego państwa dobrobytu na tle nordyckiego modelu państwa dobrobytu oraz nordyckiego konsensusu rozwoju społecznogospodarczego.(abstrakt oryginalny)

11

Sposób ujęcia ekonomii politycznej i gospodarki w szkole szwedzkiej

63%

Przybyła H.

Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2001

|

Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej - teorie ekonomiczne a polityka gospodarcza państwa

283-294

12

Wzrost gospodarczy a poziom życia

63%

Kubicka J.

Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

1999

|

nr 8 Międzynarodowe stosunki gospodarcze

155-169

Kategoria wzrostu gospodarczego jest związana z rozwojem gospodarczym danego kraju, natomiast pojęcie poziomu życia dotyczy sfery społecznej, czy inaczej procesu rozwoju społecznego. Obydwie te kategorie są związane ze sobą pewnymi zależnościami. Wynika to m.in. z tego, że proces rozwoju gospodarczego jest częścią składową rozwoju społecznego. W literaturze pojawia się czasem pojęcie rozwoju społeczno-gospodarczego, którego celem jest nie tylko wzrost gospodarczy, ale także poprawa warunków życia ludzi. Nie zawsze jednak rozwój społeczny i gospodarczy traktowano równorzędnie. W okresie powojennym przez długi czas uważano, że rozwój społeczny jest przede wszystkim efektem wzrostu gospodarczego. Wydawało się, że utrzymanie wysokiego wzrostu gospodarczego automatycznie zapewnia odpowiedni poziom życia społeczeństwa. Uwaga polityków i ekonomistów była skoncentrowana na sposobach osiągnięcia jak najwyższego wzrostu gospodarczego, występowało groźne zjawisko "fetyszyzacji", które objawiało się próbami rozwiązywania wszystkich problemów poprzez przyspieszenie wzrostu gospodarczego (m.in. kraje socjalistyczne). Stopniowo zauważano jednak, że wzrost gospodarczy jest elementem niezbędnym, ale niewystarczającym do poprawy poziomu życia.(fragment tekstu)

13

Kulturowe uwarunkowania państwa dobrobytu w Szwecji - wybrane zagadnienia

63%

Kościewicz D.

Społeczeństwo i Ekonomia

|

2014

|

nr 1 (1)

70-82

Artykuł prezentuje główne kulturowe uwarunkowania szwedzkiego modelu państwa dobrobytu. Rozpoczyna się ogólną charakterystyką modelu państwa dobrobytu w Szwecji, dalej wskazuje na cztery główne kulturowe uwarunkowania szwedzkiego państwa dobrobytu, ich historyczne korzenie i wpływ na współczesne społeczeństwo. Autor wskazuje chłopskie tradycje szwedzkiego społeczeństwa, luterański zestaw zasad moralnych, nadrzędną rolę wspólnoty lokalnej i pacyfistyczną postawę szwedzkiego społeczeństwa jako główne kulturowe uwarunkowania szwedzkiego typu państwa dobrobytu. Artykuł kończy się konkluzją, iż wskazane uwarunkowania kulturowe są fundamentem zarówno szwedzkiego społeczeństwa, jak i państwa dobrobytu, a każda zmiana systemu ekonomicznego będzie silnie się opierać na kulturze narodowej i historycznie uwarunkowanych wartościach narodowych, a nie tylko aktualnej sytuacji socjoekonomicznej.(abstrakt oryginalny)

14

Szwedzka polityka podatkowa - jej rola w finansowaniu programów "państwa dobrobytu"

63%

Mitręga D.

Zeszyt Naukowy / Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego

|

1994

|

nr 130

141-151

Omówiono szwedzki system państwa dobrobytu i w tym kontekście system podatkowy tego kraju.

15

Nordycki model państwa dobrobytu - zarys ewolucji i perspektyw

63%

Czech S.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2011

|

nr 69 Społeczno-kulturowe uwarunkowania systemów gospodarczych

192-205

Otóż charakterystyki skandynawskich modeli gospodarczych nie należy ograniczać jedynie do hojnego aparatu państwowego i wysokich transferów socjalnych, które to stały się najczęściej wskazywaną wizytówką krajów nordyckich. Systemy te posiadają znacznie więcej cech charakterystycznych, wyróżniających je spośród innych modeli gospodarczych i społecznych, a które w dużej mierze przyczyniły się do sukcesów tych krajów. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja tych kluczowych cech przynależnych nordyckiemu modelowi państwa dobrobytu wraz z perspektywami, jakie tworzą one dla dalszego rozwoju gospodarczego krajów z północy Europy. (fragment tekstu)

16

Ewolucja szwedzkiego modelu gospodarki

63%

Winiecki J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

nr 4

123-147

Autor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne uwarunkowania: relacji władzy królewskiej i chłopstwa. Te relacje przyczyniły się do ukształtowania się demokratycznych i egalitarystycznych cech stosunków społeczno-politycznych i ułatwiły wprowadzenie przez socjaldemokrację tego modelu w czasach współczesnych. Autor podkreśla ideologiczne - kolektywistyczne - cechy modelu szwedzkiego i konsekwencje tejże ideologii. Ewolucja modelu rozpoczęła się po ostrym kryzysie pierwszej połowy lat 90. XX w., a jej w wyniku nastąpiła redukcja skali wydatków publicznych z ok. 70% PKB do 50% PKB obecnego. Po kryzysie model, umownie nazywany przez autora modelem 2.0, przestał być czymś unikalnym i stał się jednym z wariantów tak zwanego europejskiego modelu socjalnego. Autor negatywnie ocenia wpływ oryginalnego modelu szwedzkiego i jego współczesnych pozostałości na efektywność szwedzkiej gospodarki. Dowodem na to są między innymi wyższy wzrost wydajności i produktywności kapitału, szczególnie w przemyśle przetwórczym, po redukcji udziału wydatków publicznych w PKB oraz zwiększeniu zakresu wolności ekonomicznych i obywatelskich (ograniczenie państwa niańki). Nadal jednak gospodarka boryka się z niezdolnością tworzenia miejsc pracy - ich liczba nie rośnie od 1975 r. - oraz z niewysokim poziomem innowacyjności gospodarki (mimo bardzo wysokich wydatków na B+R). Autor formułuje więc tezę, że osiągnięcia szwedzkiej gospodarki mają dwa główne źródła. Pierwsze to historyczne tradycje (etyka protestancka) wpływające na wysoki poziom społecznej dyscypliny, ale słabnące z upływem kolejnych dziesięcioleci istnienia modelu szwedzkiego 1.0. Natomiast drugie to wcześniejsze osiągnięcia szwedzkiej gospodarki jej fazie liberalnej (1860-1950), kiedy rosła ona najszybciej na świecie. W innych warunkach erozja efektywności pod wpływem kolektywistycznych rozwiązań oryginalnego modelu szwedzkiego byłaby znacznie szybsza.

17

Sprawiedliwość w liberalnym egalitaryzmie. Uwagi o filozoficznym uzasadnieniu współczesnego państwa dobrobytu

51%

Kowalski R.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

nr 1 Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej

241-254

Istnienie państwa dobrobytu może być uzasadniane za pomocą argumentacji zarówno ekonomicznej, politycznej, jak i filozoficznej. W artykule scharakteryzowano sprawiedliwość dystrybutywną z perspektywy liberalnego egalitaryzmu, co stanowi jednocześnie analizę filozoficznej argumentacji na rzecz państwa dobrobytu. Odwołano się przy tym do dwóch najbardziej wpływowych koncepcji: teorii sprawiedliwości jako bezstronności autorstwa Rawlsa oraz idei równości zasobów zaproponowanej przez Dworkina. Celem artykułu była ocena modeli państwa dobrobytu w świetle wymagań stawianych w obu koncepcjach sprawiedliwie urządzonemu społeczeństwu. Autor dowodzi, że mając na względzie realne możliwości jednostek do formułowania, rozumnego realizowania oraz korekty swych własnych planów życiowych, jedynie socjaldemokratyczny (nordycki) model państwa dobrobytu można uznać za akceptowalny z perspektywy egalitarystycznej. (abstrakt oryginalny)

18

Szwedzki model państwa dobrobytu: upadek czy adaptacja?

51%

Rutkowski W.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2004

|

nr 15

151-171

In the paper, attempt was made to verify the not uncommon opinion about the collapse of the Swedish welfare state model. The first part of the paper was devoted to description of the Swedish model. Attention was drawn, among other things, to its features such as: the high level, universality and equality of social rights of all the citizens, the full employment policy and the solidaristic wage policy. Especially the Swedish model's particularity, i.e. the very high level of social expenditures was stressed and, in this connection, their size, structure and financing sources were presented. Then, the principles of organization of the following areas of the social security were discussed: the pension system, the health care system, the labour market policy and the family and social aid policy. The next part of the paper was devoted to the development trends of the Swedish economy, with special regard to the economic growth rate, the productivity, the level of unemployment and the condition of public finance. In the last part of the paper, basing on the analysis made, conclusions were drawn in the key question formulated in the heading of the paper. (original abstract)

19

Przyszłość państwa dobrobytu (Szwecja)

51%

Mitręga D.

Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach

|

2000

|

nr 9 Aktualne problemy społeczno-gospodarcze wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej

77-87

Powyższy, krótki przegląd dokonanych już reform świadczy, że Szwedzi podjęli działania w obronie swojego modelu państwa. W Szwecji, w przeciwieństwie do wielu innych krajów, nie mówi się o konieczności demontażu państwa dobrobytu, lecz podkreśla się, że reformy mają go udoskonalić, uczynić bardziej efektywnym, nawet jeżeli wiąże się to z ograniczaniem świadczeń. Należy oczekiwać, że pewne zmiany będą wymuszone przez członkostwo w Unii Europejskiej. Chcąc uniknąć zjawiska dumpingu socjalnego Szwecja będzie musiała dopasować swoje rozwiązania w zakresie zabezpieczenia społecznego do modelu dominującego w krajach Unii. Ponadto wzrastająca mobilność czynników produkcji i ludności, konieczność ekonomicznych dostosowań w zintegrowanej gospodarce, wymogi dyscypliny budżetowej wynikające z unii monetarnej w naturalny sposób będą prowadziły do unifikacji systemów społecznych. Ze względu jednak na specyfikę zjawisk społecznych nie należy oczekiwać, że proces ten będzie przebiegał szybko.(fragment tekstu)

20

Społeczno-kulturowe uwarunkowania różnych modeli gospodarki rynkowej

51%

Swadźba U.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2011

|

nr 69 Społeczno-kulturowe uwarunkowania systemów gospodarczych

146-158

W artykule podjęta zostanie próba udowodnienia tezy, że różnice zaistniałe w poszczególnych modelach gospodarki rynkowej są wynikiem odmiennych uwarunkowań społeczno-kulturowych. Zostanie to przedstawione na przykładzie czterech najbardziej znanych i szeroko omawianych w literaturze ekonomicznej modeli, a mianowicie: 1) modelu państwa dobrobytu (Szwecja), 2) modelu japońskiego (Japonia), 3) społecznej gospodarki rynkowej (Niemcy) oraz 4) modelu neoliberalnego (USA). (fragment tekstu)