BazEkon - Yadda

1

Klika uwag na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3.10.2019 r. w sprawie Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank (C-260/18)

100%

Karolak M., Ziemniak M. P.

Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego

|

2020

|

nr 1

35-43

Glosa porusza problematykę tzw. kredytów frankowych na gruncie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-260/18 Dziubak vs. Raiffeisen Bank. Autorzy dokonują analizy wniosków płynących z wymienionego wyżej orzeczenia, biorąc pod uwagę także orzecznictwo krajowe. W konkretnych okolicznościach danej sprawy klauzula indeksacyjna może być uznana za niedozwolone postanowienie umowne. Autorzy czynią rozważania w zakresie konsekwencji abuzywności, zagadnień związanych z ewentualnym dalszym związaniem stron umową kredytową bądź uznaniem jej w całości za nieważną, a także wynikających z tego implikacji.(abstrakt oryginalny)

2

Wzrost znaczenia franka szwajcarskiego na międzynarodowych rynkach dewizowych i finansowych

100%

Gostomski E., Rudasz Z.

Pieniądze i Więź

|

2012

|

nr 4(57)

170-178

Frank szwajcarski jest wielką walutą małego kraju, jedną z pięciu najważniejszych walut międzynarodowych, "bezpieczną przystanią" dla inwestorów z całego świata, której znaczenie rośnie w dobie kryzysu finansowego. Autorzy artykułu analizują przyczyny tego fenomenu i jego skutki dla gospodarki szwajcarskiej oraz osób zadłużonych we frankach szwajcarskich. Zastanawiają się też nad przyszłością tej waluty. (abstrakt oryginalny)

3

The consumer in the process of deciding on a bank and the Swiss franc as a loan currency: the impact of the decision on consumers' disposable income

75%

Słupińska K., Pyzia P.

Journal of Management and Financial Sciences

|

2022

|

15

|

nr 46

89-104

At the beginning of the article the authors referred to the consumer, the factors affecting his or her choices and the decision-making process. Subsequently, the factors and circumstances determining the consumer's choice of a loan denominated in the Swiss franc (CHF) in Poland were specified. In the following section there wa presented an analysis of the value of granted CHF loans in the period from 07.2008 to 05.2022. It was assumed that the analysed group regards: a family of 2+2, i.e., two working individuals with incomes equal to 150% of a minimum wage; a loan of PLN 250,000 to be repaid over 30 years, disbursed on 1.08.2008 in one tranche, being repaid since 1.09.2008. A comparative analysis entailed three selected banks. In the summary, the authors referred to the main hypothesis: despite the knowledge of the economic conditions, the consumer possesses a lower disposable income when choosing a CHF credit, and two auxiliary hypotheses: hypothesis 1 was that home loans denominated in CHF, despite having a lower interest rate are less favourable to the borrower in the long run than the loans denominated in the Polish zloty, and hypothesis 2 was that in the process of deciding upon a bank, the consumer is guided by economic factors (original abstract)

4

Ekonomiczne, prawne i etyczne aspekty kredytów frankowych

75%

Szewczyk R.

Bank i Kredyt

|

2017

|

nr 5

451-462

Celem artykułu jest próba oceny zasadności roszczeń pewnej grupy kredytobiorców, zwanych umownie frankowiczami. Kilka - kilkanaście lat temu zaciągnęli oni kredyty denominowane we frankach szwajcarskich, a obecnie czują się pokrzywdzeni przez banki, które im tych kredytów udzieliły. Podstawę takiej oceny stanowi z jednej strony prawna i ekonomiczna konstrukcja instrumentu finansowego zwanego kredytem denominowanym w walucie obcej, a z drugiej aktualna (luty 2017 r.) sytuacja dwóch hipotetycznych kredytobiorców - modelowych reprezentantów tych, których dotknął analizowany problem. Pierwszy przypadek dotyczy 30-letniego kredytu hipotecznego denominowanego we frankach szwajcarskich o równowartości 200 tys. zł, zaciągniętego 2 stycznia 2004 r., drugi natomiast - analogicznego kredytu z 2 lipca 2008 r. Dla porównania przedstawiono także sytuację kredytobiorców, którzy w tym samym czasie zaciągnęli kredyty na taką samą kwotę w polskiej walucie. W każdym wypadku przyjęto typowe warunki udzielania kredytów hipotecznych stosowane na rynku w czasie zawierania każdej z tych umów. Analiza prowadzona jest na podstawie rzeczywistych kursów franka szwajcarskiego w złotych oraz stóp procentowych LIBOR i WIBOR w dniu podpisania umowy oraz w terminach spłat każdego z tych kredytów w całym badanym okresie. Analizę poprzedza omówienie metodyki badań oraz wyjaśnienie istoty kredytu denominowanego w walucie obcej i stosowanych zasad ustalania kursów dla kapitału kredytu oraz spłacanych rat kapitałowych i odsetkowych. Pracę kończą wnioski dotyczące ekonomicznych i etycznych aspektów pomocy, której oczekują od państwa osoby uważające się za poszkodowane. (abstrakt oryginalny)

5

Nieważność umowy kredytu denominowanego lub indeksowanego kursem CHF a roszczenie kredytodawcy o zwrot wartości zaoszczędzonych wydatków

75%

Paczek M.

Bezpieczny Bank

|

2023

|

nr 3 (92)

64-87

Relewantne z perspektywy art. 405 i n. k.c. zaoszczędzenie wydatków stanowić może na gruncie prawa polskiego rezultat zdarzenia w postaci spełnienia na rzecz wzbogaconego usługi, przede wszystkim, jeśli ta świadczona jest bez podstawy prawnej. Przedmiotem korzyści majątkowej podlegającej obowiązkowi zwrotu jest w takich wypadkach zaoszczędzony na wynagrodzenie usługodawcy wydatek. Z kolei usługodawcę uznać można w takim wypadku za zubożonego z tego tylko powodu, że nie otrzymał za standardowo odpłatną usługę wynagrodzenia. W warunkach nieważnej umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego zdarzeniem, z którego wynika wzbogacenie w postaci zaoszczędzonych przez kredytobiorcę wydatków na uzyskanie finansowania, jest nienależne świadczenie banku, polegające na powstrzymywaniu się od dochodzenia zwrotu wypłaconego konsumentowi kapitału przez określony czas. Zubożenie banku objawia się natomiast w nieuzyskanym przezeń wynagrodzeniu za usługę udostępniania kapitału, pomimo faktu jej realizacji. Wynikająca z przepisów krajowych dopuszczalność przyznania bankowi roszczenia przenoszącego wartość wypłaconego w wykonaniu nieważnej umowy kapitału kredytu nie może być oceniana z pominięciem przepisów dyrektywy 93/13, które w ocenie autora powinny uzasadniać jedynie ograniczenie jego wysokości z uwagi na potrzebę interpretacji konsekwencji nieważności umowy wynikającej z wyłączenia jej istotnych postanowień na podstawie art. 3851 § 1 k.c. w zgodzie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13. (abstrakt oryginalny)

6

Rozliczenie kredytu mieszkaniowego z niedozwolonymi walutowymi klauzulami indeksacyjnymi

75%

Liberadzki M.

Studia BAS

|

2021

|

nr 2 (66) Polityka mieszkaniowa w Polsce

173-193

Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia możliwych sposobów rozliczenia umowy kredytu denominowanego (indeksowanego) do waluty obcej w sytuacji sądowego stwierdzenia, że umowa zawiera niedozwoloną (tzw. abuzywną) walutową klauzulę waloryzacyjną. Przy tym samo występowanie klauzuli walutowej waloryzacyjnej nie przesądza o jej abuzywności. Niedozwolony jest dopiero taki sposób formułowania postanowienia zawartego we wzorcu umowy, w wyniku którego bank ma dowolność wyznaczania wysokości kursu walutowego, na podstawie którego jest dokonywany każdy przepływ finansowy z tytułu umowy. W artykule poruszono zatem przede wszystkim problematykę kredytów udzielanych konsumentom, tj. osobom fizycznym, które zawierają umowę w celach niezwiązanych bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową takich osób (art. 221 Kodeksu cywilnego). (fragment tekstu)

7

Umowy dotyczące hipotecznych kredytów "walutowych" (tak zwanych frankowych) w "istotnych poglądach w sprawie" wydawanych przez Prezesa UOKiK

75%

Rajchemba Z.

Ekonomia - Wroclaw Economic Review

|

2018

|

tom 24, nr 1

57-77

The article discusses the institution of the "significant view in the matter" issued by the President of the Office of Competition and Consumer Protection in cases pending before common courts in the field of competition and consumer protection introduced in April 2016 to the Act on Competition and Consumer Protection (Article 31d of the Act). The first part of the article describes the nature of issued views and the premises enabling their issuance by the President of UOKiK. The second part of the article focuses on the views expressed by the President of UOKiK on cases pending before common courts regarding foreign currency loans (CHF loans) together with the main elements of justification and conclusions, proposals of adjudicating the case by the court. The study refers to important views on the issue of currency loans (CHF) issued by the President of UOKiK, published on the website of the office: www.uokik.gov.pl. (original abstract)

8

Frankowicze - protest zmarginalizowanej grupy czy próba kreowania nowego ruchu społecznego w przestrzeni publicznej

75%

Mazur J.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2019

|

Kulturowe uwarunkowania zarządzania i komunikowania w organizacjach publicznych

100-110

Termin "Frankowicze" pojawił się wraz z problemem spłaty kredytów przez osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości we frankach szwajcarskich. To potoczna nazwa pewnej grupy osób, które w latach 90. i później zaciągnęły kredyty hipoteczne, mieszkaniowe, głównie we frankach szwajcarskich, lub których zadłużenie było indeksowane do tej waluty [www2]. Mechanizmy powstania takiej sytuacji są skomplikowane, ponieważ dotyczą działania banków i zasad udzielania kredytów. Według G. Sroczyńskiego frank szwajcarski stał się ulubioną walutą banków, które proponowały go klientom zgodnie z wytycznymi ich zarządów. Ta forma kredytu dawała możliwość osiągania wyników, łatwiej niż w polskich złotych. "Źródłem większych zysków nie była ani marża (i tak prawie cała trafiała do pośrednika), ani stosunkowo niskie oprocentowanie, ani w ogóle nic, co klient mógłby wyczytać w swojej umowie. Kluczem był dość prymitywny, ale genialny w swojej prostocie trik - manipulacja spreadem. (fragment tekstu)

9

Skutki przewalutowania kredytów denominowanych we franku szwajcarskim na Węgrzech

75%

Sieńko-Kowalska B.

Ekonomia - Wroclaw Economic Review

|

2018

|

tom 24, nr 1

137-149

W marcu 2015 roku na Węgrzech doszło do automatycznego przewalutowania na forinta (HUF) kredytów hipotecznych - zaciąganych masowo przez Węgrów w latach 2005-2007 - w formule indeksacji do franka szwajcarskiego (CHF) bądź denominowanych w tej walucie. O ile porozumienie w sprawie automatycznego przewalutowania zawarte pomiędzy państwem węgierskim a bankami objęło również kwestię przewalutowania kredytów zaciągniętych w jenach (JPY) oraz euro (EUR), o tyle w ramach niniejszego artykułu omówione zostaną mechanizmy i skutki - zarówno dla węgierskich kredytobiorców, jak i banków - automatycznej konwersji dokonanej w zakresie kredytów denominowanych w CHF. (fragment tekstu)

10

Zabezpieczenie roszczenia w sprawach o kredyt frankowy po wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-287/22 YQ i RJ v. Getin Noble Bank S.A.

75%

Matusiak-Frącczak M.

Palestra : pismo Adwokatury Polskiej

|

2024

|

nr 1 (794)

49-59

W dniu 15.06.2023 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie C-287/22 YQ i RJ v. Getin Noble Bank S.A. Rozważania tego wyroku koncentrują się wobec problematyki zabezpieczenia roszczeń w sprawach dotyczących kredytów we frankach szwajcarskich. Jakkolwiek państwom członkowskim Unii Europejskiej przysługuje swoboda w kształtowaniu procedury dochodzenia takich roszczeń, to jednak przepisy proceduralne powinny respektować zasadę skuteczności. Zawieszenie płatności rat kredytowych na czas trwania postępowania w sprawie o stwierdzenie nieważności umowy kredytu stanowi realizację tej zasady.(abstrakt oryginalny)

11

O antologii komentarzy eksperckich dotyczących kredytów frankowych

75%

Szambelańczyk J.

Bezpieczny Bank

|

2022

|

nr 1 (86)

100-119

Biorąc pod uwagę dominujący w polskich mediach ton debaty na temat sporu kredytobiorców z bankami, wspierany interesami środowiska prawników reprezentujących frankowiczów, w warunkach poważnie naruszonego wizerunku instytucji kredytowych, zwłaszcza po globalnym kryzysie finansowym zapoczątkowanym bankructwem banku Lehman Brothers, a także nagłaśnianymi wynikami finansowymi banków komercyjnych i dochodami ich kierownictw, warto dogłębnie przyjrzeć się kategoriom, zjawiskom i procesom związanym z funkcjonowaniem kredytów denominowanych lub indeksowanych w walutach obcych, ze szczególnym uwzględnieniem franków szwajcarskich. (fragment tekstu)

12

Zmiany w przepisach dotyczących właściwości sądu na podstawie ustawy z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

75%

Gajda-Roszczynialska K.

Palestra : pismo Adwokatury Polskiej

|

2023

|

nr 8 (789)

8-27

P rzedmiotem niniejszego artykułu jest analiza zmian odnoszących się do właściwości sądu dokonanych na podstawie ustawy z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadziła szereg zmian w odniesieniu do właściwości miejscowej (sprawy o roszczenie wynikające z umowy ubezpieczenia, sprawy z powództwa konsumenta o roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem), właściwości rzeczowej (sprawy o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa 100.000 złotych, sprawy o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym), a także w postępowaniach odrębnych, postępowaniu w sprawach gospodarczych oraz nowo wprowadzonym postępowaniu w sprawach konsumenckich. W artykule zmiany te zostały kolejno omówione, podjęta została próba oceny systemowej tych regulacji oraz wskazane i rozwiązane zostały potencjalne problemy, które mogą pojawić się przy stosowaniu nowych przepisów. (abstrakt oryginalny)

13

Jaki sąd jest właściwy w sprawie kredytu "frankowego", gdy powód nie ma miejsca zamieszkania w Polsce? Kilka uwag na tle art. 18 ustawy z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

75%

Kostwiński M.

Palestra : pismo Adwokatury Polskiej

|

2023

|

nr 8 (789)

28-40

W ustawie z 9.03.2023 r. nowelizującej Kodeks postępowania cywilnego wprowadzono przepis epizodyczny regulujący wyłączną właściwość sądów w sprawach o roszczenia z tzw. umów "frankowych", w których powodem jest konsument. Właściwość ta została powiązana z miejscem zamieszkania powoda. Przedmiotem niniejszego opracowania jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, jaki sąd jest miejscowo właściwy w sprawie, w której powód jest konsumentem, ale nie ma miejsca zamieszkania w Polsce.(abstrakt oryginalny)

14

Wadliwość umowy kredytu frankowego

63%

Węgrzynowski Ł.

Przegląd Prawa Handlowego

|

2021

|

nr 4

41-51

Sprawy frankowe od wielu lat stanowią źródło licznych trudności dla praktyki orzeczniczej. Dopiero pod wpływem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ostatecznie ukształtowało się stanowisko, że te umowy kredytowe zawierają niedozwolone postanowienia umowne (klauzule abuzywne), co może stanowić podstawę dla roszczeń kredytobiorców. Nie załatwiło to wszystkich problemów, wręcz przeciwnie, pojawiły się kolejne wątpliwości. W publikacji zostanie omówione jedna z nich - charakterystyka wadliwości umowy kredytu frankowego. Ta problematyka ma ogromne znaczenie praktyczne, zawiera w sobie również interesujące zagadnienia merytoryczne. Skłania zarówno do bliższego przyjrzenia się sankcji bezskuteczności abuzywnej i nieważności, wyjaśnienia wzajemnych relacji między nimi, jak i przyswojenia zasad stosowania konstrukcji wywodzących się z prawa unijnego.(abstrakt oryginalny)

15

Spłata kredytów denominowanych lub indeksowanych w walucie innej niż waluta polska

63%

Kowalewska E.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2017

|

nr 5 (89) cz. 1 Finanse publiczne i gospodarka

485-495

Cel - Opracowanie dotyczy szczególnej regulacji ustawy Prawo bankowe, tj. zasad dotyczących spłaty kredytów denominowanych lub indeksowanych w walucie innej niż waluta polska. Analizie poddano regulację ustawową w tym zakresie oraz orzecznictwo. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienie spreadów walutowych. W tym zakresie celem było także wskazanie na stanowiska takich instytucji, jak Komisja Nadzoru Finansowego czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Celem niniejszego opracowania jest także wskazanie na różnicę między kredytem denominowanym a kredytem indeksowanym w walucie innej niż polska. Metodologia badania - Podstawową metodą badawczą zastosowaną w pracy jest analiza materiału normatywnego oraz dorobku literatury w zakresie prawa bankowego. Ponadto analizie poddano także orzecznictwo. Wynik - Przeprowadzona analiza wskazuje na specyfikę kredytów indeksowanych i denominowanych w walucie innej niż polska, w porównaniu z pozostałymi kredytami, a także na różnicę między nimi. Zauważono, że obowiązujące ustawodawstwo nakłada na banki dodatkowe obowiązki, m.in. informacyjne, których celem jest ochrona kredytobiorcy. Analiza orzecznictwa wskazuje na liczne rozbieżności w tym zakresie. Jednocześnie z analizy tej wynika, że obowiązująca zasada swobody umów nie ogranicza sposobu wskazywania w umowach kwoty i waluty kredytu. Banki jednak nie powinny ustalać kursu obowiązującego w danej umowie w sposób, który byłby niejasny i stanowiłby naruszenie dóbr kredytobiorcy. Oryginalność/wartość - W opracowaniu podjęto próbę wyróżnienia kredytów indeksowanych i denominowanych w walucie innej niż waluta polska, przede wszystkim z uwagi na wątpliwości, jakie wyłaniają się w praktyce ich udzielania. Stąd odwołano się do orzecznictwa, które potwierdza złożoność powyższego zagadnienia. Z jednej strony obowiązują regulacje ustawy Prawo bankowe, z drugiej zasada swobody umów określona w Kodeksie cywilnym.(abstrakt oryginalny)

16

Walutowe kredyty mieszkaniowe we franku szwajcarskim - zagrożenie czy źródło korzyści kredytobiorców?

63%

Buszko M.

Copernican Journal of Finance & Accounting

|

2013

|

2

|

nr 2

27-43

Niniejszy artykuł dotyczy problematyki zagrożeń, ryzyka oraz korzyści finansowych generowanych przez walutowe kredyty mieszkaniowe udzielane w Polsce we franku szwajcarskim. W szczególności opracowanie koncentruje się na sytuacji kredytobiorców, w tym na określeniu zagrożeń oraz korzyści osiąganych przez nich na tle finansowania w PLN. W pracy przedstawiono szczegółowo znaczenie i rolę walutowych kredytów mieszkaniowych w sektorze bankowym, a także scharakteryzowano rodzaje ryzyka obciążającego banki oraz osoby zaciągające kredyty w CHF. Na potrzeby pracy przygotowano model porównawczy spłat y kredytów w CHF i PLN oraz przeprowadzono analizę korzyści finansowych osiąganych przez kredytobiorców zaciągających kredyty frankowe w latach 2006-2009 na tle osób finansujących się w walucie krajowej. (abstrakt oryginalny)

17

Action Effectiveness of Social Movement of Swiss Franc Borrowers in Poland

63%

Wechta P.

Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego

|

2016

|

nr 22

47-58

Celem artykułu jest analiza efektywności funkcjonowania ruchu posiadaczy kredytów hipotecznych denominowanych we frankach szwajcarskich w Polsce. Badanie obejmuje okres jednego roku, od 15 stycznia 2015 do 15 stycznia 2016. Podstawowym narzędziem analizy tego ruchu społecznego jest koncepcja siły słabych więzi społecznych Marka Granovettera. Sieć internetowa, a zwłaszcza portal społecznościowy Facebook odgrywa główną rolę w jego powstaniu i funkcjonowaniu. Autor artykułu na podstawie przeprowadzonej analizy stawia tezę, że na obecnym etapie rozwoju ruch osób zadłużonych we frankach szwajcarskich, wbrew założeniom Granovettera, ukazuje brak dostatecznej siły słabych więzi społecznych w osiąganiu zamierzonych celów. (abstrakt oryginalny)

18

Teoria salda czy teoria dwóch kondykcji? Zasady rozliczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego

63%

Węgrzynowski Ł.

Przegląd Prawa Handlowego

|

2021

|

nr 5

33-41

Już od wielu lat sprawy frankowe zajmują eksponowane miejsce na wokandach polskich sądów. Źródłem sporów prawnych jest kredyt we franku szwajcarskim (CHF). Jest to kredyt wyrażony (w tej lub innej postaci) w walucie obcej, jednak (przynajmniej wyjściowo) spłacany w walucie polskiej. Wskutek gwałtownego wzrostu kursu CHF nastąpiło całkowite zwichnięcie pierwotnej relacji świadczeń stron, co wywołało falę spraw sądowych dotyczących kredytów w CHF. Sprawy frankowe rodzą liczne trudności w praktyce orzeczniczej. Chodzi zwłaszcza o ocenę skutków stwierdzenia abuzywności poszczególnych postanowień umownych czy zasady rozliczeń stron w związku z nieważnością umowy albo abuzywnością klauzul indeksacyjnych (denominacyjnych). Pojawia się tu szereg kwestii natury szczegółowej (np. wyłączenia z art. 411 Kodeksu cywilnego czy dopuszczalność wynagrodzenia za korzystanie z kapitału). Kluczowe na ten moment wydaje się jednak rozstrzygnięcie, czy w razie nieważności umowy kredytu albo abuzywności klauzul indeksacyjnych (denominacyjnych) rozliczenie stron powinno nastąpić na podstawie teorii salda czy teorii dwóch kondykcji. Właśnie to zagadnienie jest przedmiotem niniejszego opracowania. (abstrakt oryginalny)

19

Wpływ zmian kursowych CHF a kształtowanie dochodów kredytobiorców

63%

Dąbrowski I. K.

Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy

|

2018

|

z. nr 54

218-228

W dniu 15 stycznia 2015 roku bank centralny Szwajcarii uwolnił kurs franka szwajcarskiego (CHF), odchodząc od polityki, która ustanawiała limit spadku kursu euro (EUR) wobec franka szwajcarskiego. Wywołało to, po pierwsze, skokowy wzrost kosztów obsługi kredytów zaciągniętych we frankach szwajcarskich obniżając dochody kredytobiorców, po wtóre, skokowy wzrost wielkości zadłużenia gospodarstw kredytobiorców w stosunku do ich posiadanego majątku. Perturbacje wynikłe z udzielania przez banki kredytów w walutach obcych i kredytów denominowanych w walutach obcych mają charakter wielowarstwowy i złożony. Obejmują one relacje w warstwie ekonomicznej, prawnej i etycznej pomiędzy trzema podmiotami: kredytobiorcami (osobami fizycznymi posiadającymi zdolności do czynności prawnych), bankami (osobami prawnymi). Kredyty denominowane (indeksowane) udzielane w Polsce były skomplikowanym instrumentem inwestycyjnym o czterech ryzykach. Poza ryzykiem stopy procentowej oraz ryzykiem walutowym kapitału i odsetek dodatkowo pojawiły się dwa nowe ryzyka: ryzyko zmiany spreadów walutowych (banki swobodnie ustalały kursy CHFPLN kupna i sprzedaży) oraz ryzyko walutowe marży banku. Duża liczba kredytów denominowanych i gwałtowny wzrost kursu CHFPLN doprowadziły do wzrostu ryzyka systemowego i obniżenia dochodów kredytobiorców. Może to doprowadzić do uruchomienia dodatnich sprzężeń zwrotnych w systemie ekonomicznym. Skutkiem tego będzie całkowite załamanie dochodów kredytobiorców. (abstrakt oryginalny)

20

Dochodzenie przez bank wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału (świadczenie banku z umowy kredytu, możliwość waloryzacji roszczenia banku) - artykuł polemiczny

63%

Michałuszko E.

Przegląd Prawa Handlowego

|

2023

|

nr 5

40-45

Rozliczeń po stwierdzeniu nieważności umowy tzw. kredytu frankowego dokonuje się w ramach instytucji bezpodstawnego wzbogacenia. Mamy wówczas do czynienia z nienależnymi świadczeniami banku i kredytobiorcy (condictio sine causa). Stąd kluczowym zadaniem pozostaje wyznaczenie rozmiarów wzbogacenia i zubożenia banku oraz wzbogacenia i zubożenia kredytobiorcy. W przypadku przedmiotowej umowy, zanim stwierdzono jej nieważność, strony przez wiele lat korzystały z przekazanych środków pieniężnych - bank ze spłacanych przez kredytobiorcę na przestrzeni lat rat, kredytobiorca natomiast za kwotę kredytu nabył nieruchomość. Zrodziło się zatem interesujące zagadnienie teoretyczne dotyczące możliwości żądania wynagrodzenia za korzystanie ze środków pieniężnych w ramach bezpodstawnego wzbogacenia. Jego rozstrzygnięcie nie jest bynajmniej oczywiste, Kodeks cywilny przewiduje bowiem szczególną regulację zobowiązującą do zapłaty za korzystanie z cudzych pieniędzy - art. 359 k.c., normujący kwestię odsetek. Wspomnianym zagadnieniem zajął się P. Wajda w dwuczęściowym tekście "Zwrot kosztów z tytułu bezumownego korzystania z kapitału pieniężnego w przypadku stwierdzenia nieważności (ex tunc) umowy kredytu" ("Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 2021/2 i 3). Celem niniejszej polemiki jest odniesienie się do dwóch kwestii podniesionych przez tego autora w jego tekście: postaci świadczenia banku z umowy kredytu oraz możliwości waloryzacji świadczenia banku podlegającego zwrotowi. Obie kwestie były zresztą już wcześniej podnoszone w dyskursie dotyczącym kredytów frankowych i zdaniem autorki wymagają komentarza.(abstrakt oryginalny)