Możliwości wynikające z zastosowania efektu hormetycznego do wyjaśnienia prawa malejącej wydajności w rolnictwie

• Autorzy: Stanisław Szarek

Warianty tytułu

Opportunities resulting from using hormetic effect for explaining the law of diminishing efficiency in agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie nowych aspektów zagadnienia transformacji nakładów na produkty finalne w rolnictwie w świetle prawa malejącej wydajności (malejącej efektywności nakładów). Zagadnienia prezentowane w pracy wprowadzają do ekonomiki gospodarowania koncepcję efektu hormetycznego i są propozycją połączenia tego efektu z prawem malejącej wydajności. Efekt hormetyczny oznacza pozytywną odpowiedź organizmu na niskie dawki substancji, które w wyższych stężeniach powodowałyby zatrzymanie lub spowolnienie wzrostu. Materiał empiryczny stanowią wyniki badań nad stymulującym działaniem na organizmy żywe niskich dawek substancji toksycznych, prowadzone na świecie od początku XX wieku.

EN

The new aspects of functioning of the law of diminishing efficiency in agriculture have been presented in the elaboration. It has been shown that the law origins in the hormetic effect understood as a positive impact of low dose of substances which used in higher doses serve as growth inhibitors. It has been also shown that making use of this hormetic effect allows to combine problem of maximal increase in economic intensity for growing effectiveness and incomes in farming with protection of natural environment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Produkcja; Efektywność gospodarowania

EN

Agriculture; Production; Business efficiency

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 3
• Strony: 29--46

Twórcy

autor

Stanisław Szarek

Bibliografia

• 1. Allender W.J., Cresswell G.C., Kaldor J., Kennedy I.R. (1997): Effect of lithium and lanthanum on herbicide induced hormesis in hydroponically growth cotton and corn. J. Plant Nutr., 20: 1-95.
• 2. Audus L.J. (1952): The time factor in studies of growth inhibition in excised organ sections. J. Exper. Bot., 3: 375-392.
• 3. Benham F. (1948): Economics. Trzaska Ewert i Michalski, Warszawa, s. 365-369.
• 4. Bennet R.J. and Breen C.M. (1991): The recovery of the roots of Zea mays L. from various aluminum treatments: toward elucidating the regulatory processes that underlie root growth control. Environ. Exper. Botany, 31: 153-163.
• 5. Bennet R.J., Breen C.M., and Fey M.V. (1987): The effects of aluminum on root cap function and root development in Zea mays L. Environ. Exper. Botany, 27: 91-104.
• 6. Budzyński F. (1990): Zróżnicowanie nakładów a produktywność ziemi w Polsce i wybranych krajach europejskich. Rozprawy naukowe i monografie. SGGW Warszawa.
• 7. Calabrese E.J., Baldwin L.A. (1997): The Dose determines the Stimulation (and Poison):Development of a Chemical Hormesis Database. Int. J. of Toxic. 16: 545-559.
• 8. Chandra P., Tripathi R.D., Rai U.N., Sinha S., and Garg P. (1993): Biomonitoring and amelioration of nonpoint source pollution in some aquatic bodies. Wat. Sci. Technol., 28: 323-326.
• 9. Clark J.M. (1949): Diminshing returns of Encyclopaedia of the Social Sciences. New York, t. V, s. 149.
• 10. Colander L. (1996): Historia myśli ekonomicznej. PWN Warszawa.
• 11. Crafts A.S. and Rosenfels R.S. (1939): Toxicity studies with arsenic in 80 California soils. Hilgardia, 12: 177-200.
• 12. Deng Ch., Graham R., Shukla R. (2001): Detecting and estimating hormesis using a model-based approach. Hum. Ecol. Risk Asses. Vol. 7, No 4: 849-866.
• 13. Domachowski R. (1992): Wybrane problemy gospodarcze świata /w:/ Zadania geograficzne. Koris, Warszawa, s. 133.
• 14. George H. (1904): Nauka ekonomii politycznej. Nakład Z. Słupskiego, Poznań; s. 296-314.
• 15. Grothe D.R. Dickson K.L. Red-Judkins D.K. (Eds) (1995): Whole effluent toxicity testing: An evaluation of methods and prediction of receiving system impacts. Society of Environmental Toxicology and Chemistry.
• 16. Harmet K.H. (1979): Rapid growth responses of Avena coleoptile segments to lanthanum and other cations. Plant Physiol., 64: 1094.
• 17. Hickey R.J., Bowers E.J., Clelland R.C. (1983): Radiation hormesis, public health and public policy: A Commentary. Health Phys. 44: 207-219.
• 18. Hirt H., Casari G., Barta A. (1989): Cadmium-enhanced gene expression in suspension-culture cells of tobacco. Planta, 179: 414-420.
• 19. Hutchinson G.E. (1945): Aluminum in soils, plants, and animals. Soil Sci., 60: 29-40.
• 20. Klemm D.J. et all (1994): Short term methods for estimating the chronic toxicity of effluent and receiving waters to marine and estuarine organisms. 2nd edition. EPA /600/4-91/003.
• 21. Krzymuski J. (1984): Czynniki plonowania zbóż. Zeszyty Problemowe PNR z. 305: 38-50.
• 22. Łachowski J. (1960): Wpływ różnych dawek siarczanu cynku na plony buraków cukrowych w Polsce. Rocz. Nauk Rol. T. 83-A-1, s. 158.
• 23. Łachowski J. (1962): Wpływ siarczanu magnezu na plony buraków cukrowych w Polsce. Rocz. Nauk Rol. T. 85-A-4, s. 674.
• 24. Lenin W. (1954): Dzieła. t. 13, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 173.
• 25. Levings M.K. (1977): Effects of cadmium chloride on growth and pigments in Glycine max L., Quercus rubra L., Acer saccharinum L., and Cucumis staivus L. Masters Environ. Safety, 48: 51-55.
• 26. Lipman C.B. (1938): Importance of silicon, aluminum, and chlorine for higher plants. Soil Sci., 45: 189-198.
• 27. Marks K. (1925): Teorie wartości dodatkowej. Na podstawie Histoire des doctrines economiques. t. IV, Paryż, s. 69.
• 28. Marks K., Engels F. (1955): Socinienija. t. 1, Moskwa s. 563.
• 29. Monsees T.K., Winterstein U., Hayatpour J., Schill W-B., Miska W. (1998): Effect of heavy metals on the secretory function of testicular cells in culture. J. Trace Microprobe Technol., 16: 427-435.
• 30. Napoleoni C. (1964): Myśl ekonomiczna XX wieku. PWN Warszawa; s. 146-147.
• 31. Radiologiczny atlas Polski (1998). J. Jagielak, Agencja Wydawnicza ARIES, Warszawa.
• 32. Royle A., Rai T. i inni (1995): Cadmium regulated nitrate reductase activity in Hydrilla verticillata. Water, Air and Soil Pollution, vol. 106, s. 174.
• 33. Sommer, A.L. (1926): Studies concerning the essential nature of aluminum and silicon for plant growth. Univ. Calif. Pubs. Agric. Sci., 5: 57-81.
• 34. Sondel J. (1961): Zagadnienie kosztów przeciętnych i krańcowych w produkcji rolniczej. Roczniki Nauk Rolniczych, T. 76-G-2; s. 273-313.
• 35. Southam C.M., Ehrlich J. (1943): Effects of extract of western red cedar heartwood on certain wood-decaying fungi in culture. Phytopathology 33; 517-524.
• 36. Stebbing A.R.D. (1982): Hormesis – the stimulation of growth by low level of inhibitors. Total Environment 22: 213-234.
• 37. Stewart J. and Smith E.S. (1922): Some relations of arsenic to plant growth: Part 2. Soil Science, 14: 119-126.
• 38. Stigler G.J. (1949): The theory of price. University of Minnesota, New York s. 121.
• 39. Szarek S. (2000): Wpływ poziomu produktywności na opłacalność produkcji żywca wieprzowego /w:/ Możliwości poprawy konkurencyjności Agrobiznesu. Wyd. AR Lublin.
• 40. Szarek S., Kałuża H. (2003): Intensywność organizacji gospodarstwa a dochodowość produkcji rolniczej /w:/ Działalność rolnicza oraz jej uwarunkowania a aspekcie integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce.
• 41. Szarek S., Kałuża H. (2004): Wpływ intensywności gospodarowania na dochodowość produkcji rolniczej. Zeszyty naukowe SGGW, Seria Monografie, Warszawa.
• 42. Szarek S. (2005): Deficiencies in the law of diminishing returns. Part I EJPAU, Series Economics, Volume 8, iss. 3.
• 43. Szarek S. (2005): Use of concept of hormesis phenomenon to explain the law of diminishing returns. Part II. EJPAU, Series Economics, Volume 8, iss. 4.
• 44. Taylor E. (1947): Teoria produkcji. Wydawnictwo Kazimierza Rutskiego, Warszawa – Łódź; s. 184-245. 45. Taylor E. (1957): Historia rozwoju ekonomiki. PWN Poznań; s. 54-155.
• 46. Terelak H., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T. Pietruch C. (2000): Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 47. Thimann K.V. and Bonner W.D. Jr. (1949): Experiments on the growth and inhibition of isolated plant. Part II: The action of several enzyme inhibitors on the growth of the Avena coleoptile and on Pisum internodes. J. Exp. Bot., 36: 214-221.
• 48. UNSCEAR (1994): Sources and Effect of Ionizing Radiation. United Nations Scientific Committee of Atomic Radiation, New York p. 272.
• 49. Witek T. (1979): Wpływ jakości gleby na plonowanie roślin uprawnych. Zeszyty Problemowe PNR z. 224, s. 35-43.
• 50. Woś A. (2005): Społeczne funkcje rolnictwa i nowa równowaga. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej nr 1/2005, s. 3-16.
• 51. Xiong X-T. and Peng Y-H. (2001): Response of pollen germination and tube growth to cadmium with special reference to low concentration exposure. Ecotoxicol. Degree, Purdue University, Indiana, pp. 73.