Osobowość jako determinanta wyboru stylu rozwiązywania konfliktów

• Autorzy: Bożena Kłusek-Wojciszke

Warianty tytułu

Personality Antecedents of Conflict Resolution Styles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł próbuje odpowiedzieć na dwa pytania badawcze: po pierwsze, czy istnieje związek pomiędzy pięcioma cechami osobowości a pięcioma stylami zachowania w sytuacji konfliktowej, a po drugie, które style postępowania w sytuacji konfliktowej są silnie, a które słabo uwarunkowane cechami osobowości. W tym celu zbadano 60 pracowników za pomocą kwestionariusza NEO-FFI mierzącego pięć głównych cech osobowości oraz kwestionariusza mierzącego style postępowania w sytuacji konfliktu. Analiza korelacji wykazała, że cecha ugodowość korelowała ujemnie z rywalizacją, zaś dodatnio – ze współpracą i dostosowaniem. Ekstrawersja wyraźnie sprzyjała aktywnej walce o własny interes – korelowała dość silnie dodatnio z rywalizacją, zaś ujemnie z dostosowaniem. Neurotyzm nie korelował istotnie ani ze skłonnością do współpracy, ani do rywalizacji, natomiast wyraźnie sprzyjał dostosowaniu oraz unikaniu. Sumienność wywierała wpływ jedynie na unikanie wyraźnie je hamując. Z kolei otwartość okazała się jedyną cechą spośród „Wielkiej Piątki”, która wcale nie korelowała ze stylami postępowania w sytuacji konfliktowej. Rywalizacja okazała się najsilniej osobowościowo uwarunkowanym stylem postępowania w sytuacji konfliktowej, nieco słabsze były osobowościowe uwarunkowania skłonności do współpracy, a jeszcze słabsze – dostosowania i unikania. Wreszcie skłonność do kompromisu nie była wcale powiązana z cechami osobowości. (abstrakt oryginalny)

EN

Two research questions were attempted to answer empirically – first whether there is a relation between personality traits and preferred styles of conflict resolution and second which conflict resolution styles are strongly anticipated by personality traits. To answer these questions 60 employees filled NEO-FFI questionnaire measuring big five traits (the major personality traits) and a questionnaire measuring five major styles of conflict resolution. A correlation analysis showed agreeableness to correlate negatively with competition and positively with cooperation and accommodation. Extraversion clearly coincided with an active pursuing of own interests, i.e. it correlated positively with competition and negatively with accommodation. Neuroticism was not related to cooperation nor competition but was positively related to accommodation and conflict avoidance. Conscientiousness correlated only with conflict avoidance (negative correlation). Openess to experience was the only personality trait which did not correlate with any style of conflict resolution. As refers to the second question, competition emerged as the conflict resolution style most strongly correlated with personality traits. Personality traits less strongly predicted the tendency to cooperate, and to even lesser degree predicted tendencies to accommodate and avoid conflict. Finally, the tendency to cooperate was not correlated with personality at all. (original bstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie zasobami ludzkimi; Konflikty w przedsiębiorstwie; Rozwiązywanie konfliktów; Psychologiczne aspekty zarządzania; Badania ankietowe

EN

Human Resources Management (HRM); Conflicts in organisation; Solving conflicts; Psychological aspects of management; Questionnaire survey

• Czasopismo: Organizacja i Kierowanie
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1
• Strony: 11--21

Twórcy

autor

Bożena Kłusek-Wojciszke

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• [1] Blake R.R., Shepard H.A., Mouton J.S., Managing intergroup conflict in industry, Gulf Publishing, Houston 1964.
• [2] Dunnette M.D., and Hough L.M. (red.), Handbook of industrial and organizational psychology, Consulting Psychologists Press, Palo Alto 1994.
• [3] Fuller G., The negotiators handbook, Prentice Hall, Englewood Cliffs 1991.
• [4] Kłusek - Wojciszke В., Kwestionariusz stylów rozwiązywania konfliktów "Czasopismo psychologiczne" (artykuł w druku).
• [5] Lewicki R. J., Hiam A., Oleander K. W., Pomyśl zanim powiesz. Wszystko o strategiach negocjacyjnych, Wydawnictwo Amber, Warszawa 1998.
• [6] Oliver J., Pervin L., Osobowość - teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2002.
• [7] Perwin A.L, John O.P., Osobowość - teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2002.
• [8] Robbins S.P., DeCenzo D. A., Podstawy zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
• [9] Ruble T.L., Thomas K.W. Support for a two-dimensional model of conflict behavior "Organizational behavior and human performance" 1976, Ballantine Books, New York, vol. 16.
• [10] Strelau J., Psychologia Podręcznik akademicki, Tom 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 1999.
• [11] Szczepaniak P., Strelau J., Zawadzki B., Diagnoza psychometryczna pięciu wielkich czynników osobowości: Adaptacja kwestionariusza NEO-FFI Costy i McCrae do warunków polskich, "Studia Psychologiczne" 1995, nr 33.
• [12] Thomas K. W., Conflict and negotiation processes in organizations, w: Handbook of industrial and organizational psychology, red. Marvin D. Dunette, Leatta M. Hough, "Consulting Psychology Press", Palo Alto 1994.