Młodzież wiejska na studiach wyższych - selekcje społeczne, obecność na studiach, uwarunkowania

• Autorzy: Krzysztof Wasielewski

Warianty tytułu

Rural Youth Studying at Universities - Social Selection, Presence at Universities, Determinants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wskazanie na aktualne tendencje w dostępności do studiów uniwersyteckich młodzieży wiejskiej oraz główne kierunki alokacji tej młodzieży w strukturze wyższej uczelni. Przez lata młodzież wiejska relatywnie rzadko trafiała na studia wyższe. Było to uwarunkowane tak czynnikami społeczno-ekonomicznymi, kulturowymi, jak i oświatowymi. Sytuację tę zmieniła dopiero transformacja systemowa, która sprawiła, iż studenci wiejskiego pochodzenia są coraz częściej obecni na studiach wyższych. Jak pokazują zaprezentowane dane, nie oznacza to jednak, że młodzież wiejska ma równy – w porównaniu z młodzieżą miejską – dostęp do poszczególnych wydziałów i kierunków studiów. Okazuje się bowiem, że o ile w skali całego uniwersytetu wskaźniki obecności młodzieży wiejskiej wyraźnie wzrastają, o tyle uwydatniają się one na poziomie wydziałów i kierunków studiów poprzez zróżnicowany skład społeczny młodzieży. Głównymi czynnikami różnicującymi obecność młodzieży wiejskiej na studiach uniwersyteckich jest proces autoselekcji przejawiający się poprzez wybór określonych, głównie nauczycielskich, kierunków studiów, popularność danego kierunku studiów (m.in. społeczny prestiż kierunku studiów, popyt na pewne kompetencje) oraz usytuowanie danego kierunku w obrębie konkretnego wydziału, za czym idzie określona polityka rekrutacyjna (m.in. liczba przyjęć na studia, ewentualne egzaminy wstępne, itp.). (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to draw attention to the current trends in the rural youth’s access to university education and the main directions of the rural youth’s allocation in the structure of institutions of higher learning. During many years rural youth relatively rarely studied at universities. This fact was attributable to social-economic, cultural and educational factors. The situation changed after the accomplishment of systemic transformation in the result of which young people from rural areas more and more often study at universities. As the presented data show, this does not mean that rural youth has – in comparison with urban youth, equal access to individual departments and directions of studies. It turns out that the general indicators of the rural youth’s presence at universities are clearly rising. However, truly revealing are the indicators for individual departments and directions of studies which suggest that the main factors determining the presence of rural youth at universities are: auto-selection, evidenced by the tendency to choose definite – chiefly pedagogical, directions of studies, the popularity of a given direction of studies (attributable to social prestige or demand for definite competencies, etc.), the position of a given direction of studies within a definite department and, consequently, the pursued recruitment policy (the number of students that can be admitted, possible entrance examinations, etc.). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Młodzież; Ludność wiejska; Szkolnictwo wyższe; Nierówności społeczne

EN

Youth; Rural population; Higher education; Social inequality

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 4
• Strony: 156--167

Twórcy

autor

Krzysztof Wasielewski

• Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• Borowicz R., 1976: Selekcje społeczne w toku kształcenia w szkole wyższej. IRWiR PAN, Warszawa.
• Collins R., 1979: The Credential Society. A Historical Sociology of Education and Stratification. Academic Press, New York.
• Domański H., 2000: Hierarchie i bariery społeczne w latach dziewięćdziesiątych. ISP, Warszawa.
• Domański H., 2004a: O ruchliwości społecznej w Polsce. IFiS PAN, Warszawa.
• Domański H., 2004b: Selekcja pochodzeniowa do szkoły średniej i na studia. "Studia Socjologiczne" 2.
• Kubiak H., Kwaśniewicz W., 1967: Niektóre aspekty procesu demokratyzacji szkolnictwa wyższego. "Studia Socjologiczne" 4.
• Szczepański J., 1963: Socjologiczne zagadnienia szkolnictwa wyższego. PWN, Warszawa.
• Wasielewski K., 2004: Młodzież wiejska na UMK w Toruniu. "Wieś i Rolnictwo" 1.