Wpływ czynników psychologicznych na podejmowanie decyzji dotyczących płynności finansowej przedsiębiorstwa w okresie niestabilności gospodarczej

• Autorzy: Dominika Korzeniowska

Warianty tytułu

Psychological Factors' Influence on Liquidity Decision Making Process in Times of Economic Instability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W początkowym fragmencie artykułu przybliżone zostaną zagadnienia ogólne związane z podejmowaniem decyzji. Zostaną tu wyjaśnione pojęcia decyzji, decydowania oraz cechy dobrej decyzji, w tym związane z płynnością finansową przedsiębiorstwa. Zwrócona zostanie uwaga na istnienie dwóch podstawowych nurtów funkcjonujących w teorii podejmowania decyzji: normatywnego oraz deskryptywnego (będącego zapleczem teoretycznym rozważań tego artykułu). Wskazane zostaną również dyscypliny naukowe, w których ten ostatni znajduje szersze zastosowanie. Rozważania poświęcone też będą różnym poziomom zasobów informacyjnych i adekwatnym do nich problemom decyzyjnym, w tym tzw. warunkom niepewności, z którymi ma do czynienia decydent w okresie niestabilności gospodarczej. Zasadnicza część artykułu poświęcona jest tzw. pułapkom decyzyjnym; są to, w najprostszym ujęciu, niedoskonałości czy też błędy w ocenianiu, pojawiające się z przyczyn o różnorodnym podłożu. Ze względu na ogromną ilość pułapek zidentyfikowanych i opisanych przez badaczy, dokonano niezbędnych ograniczeń. Wybrano te, które, zdaniem autorki, mogą się pojawiać w sytuacjach dotyczących zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa w okresach niestabilności gospodarczej. Zrezygnowano z prezentacji pułapek związanych z grupowym podejmowaniem decyzji, bowiem wydłuża ono proces decyzyjny, a w okresie niestabilności gospodarczej często bywa tak, że decyzje muszą być podejmowane bezzwłocznie. Z tego względu lepiej, gdy decydentem jest jedna osoba. Skoncentrowano się więc na tych pułapkach, które bezpośrednio dotykają podmiotu podejmującego decyzje. Podjęto także próbę uporządkowania wybranych pułapek. (fragment tekstu)

EN

Article presents selected mechanisms that can distort liquidity management process in times of economic instability. It concentrates on errors (heuristics, biases) that may increase probability of making a bad choice. They are called "decision traps". The practical aim of this article is to make managers and finance directors in enterprises aware of certain non-economical mechanisms (coming from their mind, emotions, locus of control etc.) influencing their decisions. Such knowledge can help them to control detrimental factors and therefore improve quality of their decisions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podejmowanie decyzji; Płynność finansowa przedsiębiorstwa; Psychologia biznesu; Proces decyzyjny

EN

Decision making; Enterprises financial liquidity; Business psychology; Decision proces

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2011
• Tom: 247 Instytucje finansowe i pozafinansowe w warunkach zmian koniunktury
• Strony: 289--306

Twórcy

autor

Dominika Korzeniowska

• Uniwersytet Łódzki, doktorantka

Bibliografia

• A. D. Aczel, Statystyka w zarządzaniu, PWN, Warszawa 2000, s. 156
• M. H. Bazerman, Judgment in Managerial Decision Making, John Wiley & Sons, New York 1994, s. 42
• I. G. Dambolena, J. M. Hulman, A Primary Rule for Detecting Bankruptcy: Watch the Cash, "Financial Analysts Journal", September-October, 1988, s. 74.
• D. Doliński, Racjonalne i egotystyczne mechanizmy unikania kontroli nad biegiem zdarzeń, [w:] M. Kofta (red.), Psychologia aktywności, Zaangażowanie, sprawstwo, bezradność, Wyd. Naukom, Poznań 1993, s. 195-196
• R. M. Dawes, The robust beauty of improper linear models in decision making, [w:] D. Kahneman, P. Slovic, A. Tversky, Judgment under uncertainty. Heuristics and Biases, Cambridge University Press, New York, 1982
• B. Dzik, Hazard, [w:] T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004, s. 573-575
• P. Ekman, R. Davison, Natura emocji - podstawowe zagadnienia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001
• W. Flakiewicz, B. Wawrzyniak, Zasady podejmowania decyzji kierowniczych, PWE, Warszawa 1978, s. 17
• R. Gałgan, Windykacja w dobie kryzysu finansowego, http://e-rachunkowosc.pl/artykul. php?view=1557
• J. R. Gordon, A Diagnostic Approach to Organizational Behavior, Allyn & Bacon, Boston 1991, s. 242
• D. J. Isenberg, How Senior Managers Think, "Harvard Business Review", November-December 1984, http://harvardbusiness.org/product/how-senior-managers-think/an/84608-PDF-ENG
• D. Kahneman, P. Slovic, A. Tversky, Judgment under uncertainty. Heuristics and Biases, Cambridge University Press, New York, 1982, s. 14-18,23-100,163-201
• E. Langer, The illusion of control, "Journal of Personality and Social Psychology", 1975, no. 32, s. 311-328.
• S. Lichtenstein, B. Fischhoff, Do those who know more also know more about how much they know, "Organizational Behaviourand Human Performance" 1977, no. 20, s. 157-183
• T. Nelson, Psychologia uprzedzeń, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003
• J. Penc, Decyzje w zarządzaniu, Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1997, s. 126-127
• A. Pudzyńska, Dlaczego doszukujemy się porządku tam gdzie go nie ma. O nieracjonalności inwestorów giełdowych, "Ekonomia - Biuletyn Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego" 2004, nr 13, s. 208
• S. P. Robbins, D.A. DeCenzo, Podstawy zarządzania, PWE, Warszawa 2002, s. 181
• J. E. Russo, P. J. H. Shoemaker, Decision traps, Doubleday, New York 1989
• H. A. Simon, Rationality as Process and as Product of Thought, "American Economic Review" 1978, no. 68, s. 1-16
• P. Singer, Should we trust our moral intuitions? "Project Syndicate", March, 2007, http://www.utilitarian.net/singer/by/200703--.htm
• J. A. F. Stoner, R. E. Freeman, G. R. Gilbert Jr., Kierowanie, PWE, Warszawa 1998, s. 238
• W. H. NG. Thomas, K. L. Sorensen. L. T. Eby, Locus of control: meta-analysis, "Journal of Organizational Behavior", September 2006, no. 27, s. 1057-1087
• A. Tversky, D. Kahneman, The framing of decision and the psychology of choice, "Science" 1981, vol. 211, no. 4481
• T. Tyszka, Analiza decyzyjna i psychologia decyzji, PWN, Warszawa 1986, s. 231-237
• T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004
• T. Tyszka, Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999, s. 11
• T. Tyszka, T. Zaleśkiewicz, Racjonalność decyzji, PWE, Warszawa 2001, s. 224-226
• T. Tyszka, P. Zielonka, Expert Judgments: Financial Analysts Versus Weather Forecasters, "Journal of Psychology and Financial Markets" 2007, vol. 3, no. 3, s. 152-160
• B. WeigI, Stereotypy i uprzedzenia, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000, s. 214
• D. Zakay, The Impact of Time Perception Processes on Decision Making Under Time Stress, [w:] O. Svenson, J. Maule (eds.), Time Pressure and Stress in Human Judgment and Decision Making, Plenum Press, New York 1993, s. 59-72

Identyfikatory

DOI

11089/570