Wykorzystanie odległości ekonomicznej w przestrzennej analizie stopy bezrobocia dla Polski

• Autorzy: Michał Bernard Pietrzak

Warianty tytułu

Application of Economic Distance for the Purposes of a Spatial Analysis of the Unemployment Rate for Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zaprezentowano wykorzystanie przestrzennej macierzy wag opartej na odległości ekonomicznej w analizie przestrzennej stopy bezrobocia dla Polski. Przestrzenna macierz wag wyraża potencjalne interakcje przestrzenne między badanymi obszarami i stanowi podstawę stosowanych narzędzi ekonometrii przestrzennej. Podczas ustalania sąsiedztwa wykorzystywane są takie kryteria, jak kryterium wspólnej granicy, kryterium odległości czy kryterium k najbliższych sąsiadów. Potencjalna siła oddziaływanie jest natomiast ustalana za pomocą standaryzacji macierzy wierszami do jedności lub za pomocą odległości opartych na własnościach fizycznych obszarów. Słabością standaryzacji macierzy jest przyjęcie tej samej siły oddziaływania dla wszystkich obszarów. Naturalnym wydaje się zróżnicowanie siły oddziaływania w zależności od wybranych obszarów, co wynikać powinno z podobieństwa oraz różnic obszarów w zakresie kształtowania się badanego zjawiska oraz jego determinant. Wykorzystanie odległości opartej na własnościach fizycznych obszarów pozwala na ujęcie zróżnicowanej siły oddziaływania sąsiadujących obszarów, co pozwala na większą realność prowadzonych analiz. Niestety własności fizyczne nie są determinantami zjawisk ekonomicznych, których dotyczy analiza przestrzenna, co oznacza, że najczęściej nie mają one bezpośredniego związku z badanym zjawiskiem. Przedstawione w artykule wykorzystanie odległości ekonomicznej do budowy macierzy wag stanowi alternatywą określania siły oddziaływania dla ekonomicznych procesów przestrzennych wobec odległości opartej na charakterystykach fizycznych badanych obszarów oraz wobec propozycji standaryzacji wierszami do jedności. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the problem of the application of the spatial weigh matrix based on economic distance in spatial analysis of the unemployment rate. The spatial weight matrix expresses potential spatial interactions between the researched areas and forms a basis for the instruments applied in spatial econometrics. While identifying the neighbourhood, the following criteria are used: a common border, distance, and the k number of the nearest neighbours. The potential force of impact is identified by means of the standardisation of the matrix by rows to unity, or by means of the distance based on the physical properties of the areas. The disadvantage of the matrix standardisation is the fact of accepting the same force of impact for all the areas. It seems natural is the differentiation of the force of the impact dependent on the selected areas which should result from the differences and similarities of the areas in the scope of the researched phenomenon and its determinants. The use of the distance based on physical properties of the areas allows considering the diverse force of impact of neighbouring areas, which, in turn, allows to obtain a more precise outcome of analyses. Unfortunately, physical properties do not constitute the determinants of economic phenomena covered by a spatial analysis which means that they are not related directly to the scrutinised phenomenon. The application of economic distance for building spatial weight matrix shown in the present paper constitutes a way of determining of the force of impact for the economic spatial processes that is alternative to the distance based on physical properties of the researched areas and to the proposal of the standardisation by rows to unity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka przestrzenna; Macierz wag; Odległość ekonomiczna; Stopa bezrobocia; Ekonometria przestrzenna

EN

Spatial economy; Weight matrix; Economic distance; Unemployment rate; Spatial econometrics

• Czasopismo: Oeconomia Copernicana
• Rocznik: 2010
• Tom: 1
• Numer: nr 1
• Strony: 79--98

Twórcy

autor

Michał Bernard Pietrzak

Bibliografia

• Abreu M., de Groot H. L. F., Florax R. J. G. M. (2004), Space and Growth: A Survey of Empirical Evidence and Methods, Tinbergen Insititute Working Paper No. Ti 04-129/3
• Anselin L. (1988), Spatial Econometrics: Method and Models, Kluwer Academic Publishers, Netherlands.
• Anselin L., Florax R. J. G. M., Rey, S. J. (2004), Advances in Spatial Econometrics. Methodology, Tools and Applications, Springer-Verlag, Berlin.
• Arbia G. (2006), Spatial Econometrics, Springer-Verlag GmbH.
• Bivand R. (1981), Modelowanie geograficznych układów czasoprzestrzennych, PWN, Warszawa-Poznań
• Bivand, R., S., Pebesma, E. J., Gómez-Rubio, V. (2008), Applied Spatial Data Analysies with R, Springer, New York.
• Clif A., Ord J. (1973), Apatial Autocorrelation, Pion, London. Clif A., Ord J. (1981), Apatial Processes, Models and Applications, Pion, London.
• Klaassen J. H. P., Paelinck L. H., Wagenaar S. (1982), Systemy przestrzenne, PWN, Warszawa
• Klaassen J. H. P., Paelinck L. H. (1983), Ekonometria przestrzenna, PWN, Warszawa
• Kopczewska K. (2006), Ekonometria i statystyka przestrzenna, CeDeWu, Warszawa.
• LeSage J. P., Pace R. K. (red) (2004), Advances in Econometrics: Spatial and Spatiotemporal Econometrics, Elsevier, Amsterdam.
• LeSage J.P., Pace R. K. (2009), Introduction to Spatial Econometrics, CRC Press.
• Schabenberger, O., Gotway, C. A. (2005), Statistical Methods for Spatial Data Analysis, Texts in Statistical Science, Chapman & Hall/CRC, Taylor &Francis Group, Boca Raton, London.
• Suchecki B. (2010), Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danychprzestrznnych, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa
• Szulc E. (2007), Ekonometryczna analiza wielowymiarowych procesów gospodarczych, Wydawnictwo UMK, Toruń 2007.
• Zeliaś A. (red) (1991), Ekonometria przestrzenna, PWE, Warszawa