Warianty tytułu
Polish Banking and the Economic Developments of the Late 19th and Early 20th Century
Języki publikacji
Abstrakty
W ostatnim 30-leciu XIX wieku na ziemiach polskich, stanowiących część organizmów gospodarczych państw zaborczych (Austro-Węgier, Niemiec i Rosji), wystąpiły istotne zmiany gospodarcze, na które złożyły się przede wszystkim: zakończenie wielkich reform agrarnych (uwłaszczenie chłopów), rewolucja przemysłowa, dzięki której rozwinął się przemysł fabryczny - zwłaszcza w Królestwie Polskim (przemysł włókienniczy, metalowy), w zaborze pruskim - przemysł przetwórczo-rolny i w Galicji przemysł surowcowy; poważną rolę w procesie uprzemysłowienia odgrywał kapitał obcy. Polityka gospodarcza państw zaborczych w różny sposób oddziaływała na przyśpieszenie owych przemian. Polityka celna Rosji stworzyła uprzywilejowaną sytuację dla przemysłu Królestwa Polskiego (otwierając tzw. rynki wschodnie), polityka celna Niemiec przyczyniła się do rozwoju rolnictwa i przemysłu przetwórczo-rolnego w Wielkopolsce i na Pomorzu, natomiast polityka celna Austro-Węgier była niekorzystna dla Galicji, która stała się rynkiem zbytu dla przemysłu austriackiego i czeskiego. Dokonujące się przemiany gospodarcze umożliwiły szybki rozwój bankowości. Formowany system bankowy obejmował banki publiczne, w tym państwowe, spółdzielnie kredytowe, kasy oszczędnościowe i banki prywatne. Te ostatnie czasem wyrastały z tradycyjnych domów bankowych. Istotne znaczenie dla rozwoju prywatnej bankowości miała emancypacja Żydów, która dokonana została we wszystkich trzech zaborach. Prywatne banki akcyjne zaczęły powstawać w latach 60. - 70. XIX stulecia, głównie w największych polskich miastach: Warszawie, Łodzi, Lwowie, Wilnie, Poznaniu. W przededniu I wojny światowej istniało około 30 krajowych banków akcyjnych. Ich sieć uzupełniały oddziały banków państw zaborczych. Banki prywatne powstawały w oparciu o kapitał krajowy, dopiero później zaczęły w nich występować kapitały zagraniczne. Specyficzny charakter własnościowy miały towarzystwa kredytowe, będące zrzeszeniami dłużników (osób prywatnych) powoływane z inicjatywy rządu. Do wybuchu I wojny światowej najważniejszą rolę w działalności kredytowej odgrywały banki publiczne. W sferze kredytu krótkoterminowego w 1913 r. dominowały kasy oszczędnościowe i spółdzielnie kredytowe - 53%, udział banków prywatnych wynosił 33%. Na rynku kredytu długoterminowego czołową pozycję zajmowały towarzystwa kredytowe - 47%, udział banków prywatnych przekraczał 37%. Warto dodać, że rola poszczególnych podmiotów była różna w zaborze rosyjskim, pruskim i austriackim. Największe znaczenie banki prywatne miały w Królestwie Polskim. W zaborze pruskim należące do Polaków instytucje kredytowe to przede wszystkim banki o kapitale ziemiańskim oraz spółdzielczość kredytowa oparta na systemie Schultzego. W Galicji największe znaczenie miał Bank Krajowy - instytucja publiczna, której celem była działalność wspomagająca rozwój gospodarczy tej prowincji ze środków publicznych. (abstrakt oryginalny)
In the last three decades of the 19th century Polish territories which had been incorporated into the invader countries Austria-Hungary, Germany and Russia were witness to significant economic changes, including:
1. the final stage of wide-sweeping agrarian reforms (the enfranchisement of the peasants)
2. industrial revolution, leading to a manufacturing boom, particularly in the Kingdom of Poland [the Russian sector] (textile and metal industry), food processing industry in the Prussian sector and raw material industry in the Austrian sector. Foreign capital played an important part in this industrialization process.
The economic policy of the invader countries had a varied influence on the pace of the change. Russia's trade policy created privileges for the industry of the Kingdom of Poland (through the opening of the eastern markets). German trade policy contributed to the progress of agriculture and food processing industry in the Greater Poland and Pomerania regions, while the policy pursued by Austria-Hungary had a rather unfavourable effect on Galicia, which turned into a sales market for the Czech and Austrial industry. Changes in the economy spurred development of the banking sector. The new banking sector consisted of public - including state - banks, credit and savings cooperatives as well as private banks. These evolved from the traditional banking houses. The emancipation of Jews, which had progressed in all three sectors, played an important role in the expansion of banking. Private joint stock banks started to emerge in the 1860s and 70s, mainly in big cities such as Warsaw, Lodz, Lwow (Lviv), Vilnius and Poznan. By the outbreak of WW I the number of these banks had reached 30. The network was supplemented with branches of the invader-country banks. Initially private banks were established based on domestic capital, foreign capital was then gradually included. Credit associations, organizations of individual creditors created at the initiative of the governemnt had a particular ownership structure. Before WW I, public banks played the crucial role in credit activity. With respect to short-term credit, savings banks and credit cooperatives prevailed in 1913 (53%), while private banks accounted for 33% of those credits. In the long-term credit market, credit associations had the dominant position (47%), while the share of private banks amounted to 37%. It should be pointed out that the role of the specific agents differed in the three sectors. Private banks had the strongest position in the Kingdom of Poland. In the Prussian sector, Polish-owned credit organisations included chiefly banks based on landowners' capital and credit unions run along the Schultze system lines. In the Galicia region, the key part was played by the National Bank - a public institution whose mission was to support the province's economic growth with public means. (original abstract)
1. the final stage of wide-sweeping agrarian reforms (the enfranchisement of the peasants)
2. industrial revolution, leading to a manufacturing boom, particularly in the Kingdom of Poland [the Russian sector] (textile and metal industry), food processing industry in the Prussian sector and raw material industry in the Austrian sector. Foreign capital played an important part in this industrialization process.
The economic policy of the invader countries had a varied influence on the pace of the change. Russia's trade policy created privileges for the industry of the Kingdom of Poland (through the opening of the eastern markets). German trade policy contributed to the progress of agriculture and food processing industry in the Greater Poland and Pomerania regions, while the policy pursued by Austria-Hungary had a rather unfavourable effect on Galicia, which turned into a sales market for the Czech and Austrial industry. Changes in the economy spurred development of the banking sector. The new banking sector consisted of public - including state - banks, credit and savings cooperatives as well as private banks. These evolved from the traditional banking houses. The emancipation of Jews, which had progressed in all three sectors, played an important role in the expansion of banking. Private joint stock banks started to emerge in the 1860s and 70s, mainly in big cities such as Warsaw, Lodz, Lwow (Lviv), Vilnius and Poznan. By the outbreak of WW I the number of these banks had reached 30. The network was supplemented with branches of the invader-country banks. Initially private banks were established based on domestic capital, foreign capital was then gradually included. Credit associations, organizations of individual creditors created at the initiative of the governemnt had a particular ownership structure. Before WW I, public banks played the crucial role in credit activity. With respect to short-term credit, savings banks and credit cooperatives prevailed in 1913 (53%), while private banks accounted for 33% of those credits. In the long-term credit market, credit associations had the dominant position (47%), while the share of private banks amounted to 37%. It should be pointed out that the role of the specific agents differed in the three sectors. Private banks had the strongest position in the Kingdom of Poland. In the Prussian sector, Polish-owned credit organisations included chiefly banks based on landowners' capital and credit unions run along the Schultze system lines. In the Galicia region, the key part was played by the National Bank - a public institution whose mission was to support the province's economic growth with public means. (original abstract)
Twórcy
autor
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171264915
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.