Warianty tytułu
Possibilities of an Early Detection of Symptoms of Threats to a Company's Paying Capacity
Języki publikacji
Abstrakty
W gospodarce nierynkowej, zdominowanej przez sektor państwowy, problem utraty zdolności płatniczej praktycznie nie istniał. Dopiero wraz z rozpoczęciem w 1989 r. reformy polskiej gospodarki wiele podmiotów gospodarczych popadło w kłopoty finansowe, często kończące się utratą zdolności płatniczej. Lata 1996-1998, za sprawą niektórych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (ESPEBEPE SA, Swarzędza SA, Universalu SA, Bytomia SA), stały się latami przełomowymi, jeśli chodzi o problem utraty zdolności płatniczej. Padł kolejny mit, że spółki publiczne mają dużą wiarygodność i niezachwianą sytuację finansową, w związku z tym zarówno udzielanie im kredytów, pożyczek, jak też inwestowanie w ich papiery wartościowe i dłużne wiąże się z niskim ryzykiem (często oprocentowanie udzielanych im przez banki kredytów było niewiele wyższe od oprocentowania papierów skarbowych, uznawanych za inwestycje bez ryzyka). Spowodowało to, iż także w Polsce duże znaczenie zaczęto przywiązywać do możliwości wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia utraty zdolności płatniczej, przy wykorzystaniu modeli opartych na wybranych wskaźnikach finansowych. Większość najnowszych badań odrzuciła modele oparte na wartościach pojedynczych zmiennych (wskaźnikach) - modele jednowymiarowe - ze względu na fakt, że duża liczba wzajemnie niezależnych zmiennych (wskaźników) lepiej ujmuje problem wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej niż pojedyncze wskaźniki. Ponadto, przy stosowaniu metod jednowymiarowych bardzo często mogłoby dochodzić do sprzecznych kwalifikacji, ponieważ jeden wskaźnik wskazywałby na zagrożenie zdolności płatniczej, drugi zaś przeciwnie - nie sygnalizowałby jej. Tak więc podstawą wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej są modele wielowymiarowe. Wartość poznawcza modeli wielowymiarowych mierzona liczbą prawidłowych klasyfikacji (powyżej 90%) jest duża. Należy zatem zastanowić się, czy przedstawione metody wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej można adaptować do warunków polskich. Wydaje się, iż bezpośrednie przeniesienie opracowanych modeli jest niemożliwe. Poprawny wybór zarówno zbioru wejściowego wskaźników, jak i dwu grup przedsiębiorstw mających zdolność płatniczą czy też jej nie mających, pochodzących z tych samych branż, o podobnej strukturze majątku, jest warunkiem poprawności oszacowanego modelu. Zaprezentowane w artykule modele opracowane zostały dla gospodarek państw wysoko rozwiniętych, dlatego trudno jest je zastosować w warunkach polskich. Ponadto, trudno określić, na ile wybrane wskaźniki oraz oszacowane wartości współczynników dyskryminacyjnych przystają do naszych warunków. Dlatego też konieczne jest opracowanie modelu dla uwarunkowań polskich. Jest to bardzo trudne z uwagi na nadal wysoką niestabilność warunków funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce, trudności w zdefiniowaniu momentu, kiedy dany podmiot należy uznać za niewypłacalny, oraz przede wszystkim z powodu braku odpowiedniej próbki przedsiębiorstw niewypłacalnych, dla których byłyby dostępne sprawozdania finansowe za okres przynajmniej trzech lat przed wystąpieniem niewypłacalności. Należy podejmować takie próby, konieczne dla prawidłowego funkcjonowania systemu bankowego. (abstrakt oryginalny)
In the non-market economy, dominated by the state-owned sector, the problem of loosing paying capacity was, in practice, nonexistent. Only along with the development of the Polish economy reform in 1989, many economic entities faced financial difficulties that often ended with the loss of paying capacity. Years 1996-1998, due to some companies quoted in the Warsaw Stock Exchange (ESPEBEPE SA, Swarzędz SA, Universal SA, Bytom SA) were critical in terms of paying capacity problems. The next myth was disproved that public enterprises had strong reliability and unflinching financial situation, therefore both lending to such entities and investing in their securities borne low risk (frequently interest rates on loans and credits granted by banks was slightly higher than interest rate on Treasury securities, considered as risk-free). As a consequence, also in Poland attention was given to an early recognition of symptoms of threat to paying capacity, using models based on selected financial indicators. The majority of recent analyses have also rejected models based on individual variables (indicators) - one-dimensional models - due to the fact that a big number of unrelated variables (indicators) illustrate the issue of an early detection of symptoms than individual indicators. Moreover, one-dimensional methods would provide contradictory qualification, since one indicator would show a threat for paying capacity while the other, on the contrary, would transmit no signal. Thus, multi-dimensional models constitute the basis for an early detection of symptoms of threat to the paying capacity. The informative value of multi-dimensional models measured with the number of correct classification (over 90%) is considerable. Therefore, we should consider whether the early detection methods presented can be adopted to the Polish conditions. It seems that a direct transfer of the models is impossible. A correct selection of both an input indicators file and two groups of enterprises, having or not paying capacity, originating from the same industry and having similar assets structure, is a prerequisite of success of the model estimated. The above presented models have been designed for developed economies, and therefore, it is difficult to apply them to the Polish conditions. Moreover, it is difficult to determine in what respect the indicators selected and estimated values of discrimination indices are suitable for the Polish conditions. Therefore, it is necessary to develop a model fit to the Polish conditions. It is extremely difficult given continuous considerable instability of conditions affecting the activities of enterprises in Poland; inability to define the moment at which a company should be deemed insolvent; and, most importantly, lack of an adequate sample of insolvent enterprises that are in a possession of financial statements for the period of at least three years prior to the state of insolvency. Such attempts, necessary for a sound functioning of the banking system, need to be made. (original abstract)
Twórcy
autor
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171265373
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.