Identyfikacja charakteru bezrobocia w Polsce w latach 2006-2009

• Autorzy: Włodzimierz Kołodziejczak , Feliks Wysocki

Warianty tytułu

The Nature of Unemployment in Poland in 2006-2009

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest rozpoznanie charakteru występującego w Polsce bezrobocia i czynników determinujących jego poziom w latach 2006-2009. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie jednostkowych, niepublikowanych danych z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), dla całej objętej badaniem BAEL zbiorowości (Polska ogółem) oraz dla grup respondentów wyodrębnionych ze względu na wybrane cechy m.in.: płeć, grupę wieku, wykształcenie i wielkość miejscowości zamieszkania. W celu określenia stóp napływu i odpływu z bezrobocia oraz przeciętnej długości jego trwania zastosowano metodę przepływów na rynku pracy IOA. Przy użyciu metody CEPR, opartej na analizie przepływów pomiędzy poszczególnymi stanami aktywności ekonomicznej ludności obliczono stopę bezrobocia w równowadze. Porównano oszacowane wartości stopy bezrobocia równowagi z bezrobociem rzeczywistym oraz z bezrobociem równowagi NAIRU, w poszczególnych kwartałach badanego okresu. Następnie, w celu określenia wielkości strukturalnego i koniunkturalnego składnika bezrobocia, obliczono relację pomiędzy bezrobociem rzeczywistym i bezrobociem równowagi, w poszczególnych badanych grupach ludności. Analizując relację między stopą bezrobocia równowagi CEPR i bezrobocia rzeczywistego, w badanych latach można wyróżnić trzy podokresy: zmniejszania się bezrobocia rzeczywistego i zwiększania się bezrobocia równowagi, podążania bezrobocia równowagi za rzeczywistym oraz powiększania się dystansu między bezrobociem rzeczywistym a bezrobociem równowagi, na skutek zahamowania spadku bezrobocia rzeczywistego. Wyodrębniono grupy ludności i obszary problemowe, w których pomimo strukturalnego charakteru bezrobocia, celowe jest podejmowanie działań ukierunkowanych na pobudzanie działalności gospodarczej i tworzenie nowych miejsc pracy. W relacji miasto-wieś obszarami problemowymi są najmniejsze miasta oraz wieś, natomiast ze względu na cechy siły roboczej - grupami problemowymi są osoby najmłodsze, wchodzące na rynek pracy, osoby posiadające niskie wykształcenie i osoby w wieku przedemerytalnym. Pewne znaczenie dla określenia możliwości pozyskania zatrudnienia i zagrożenia bezrobociem ma płeć, jednak różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami w tym zakresie były mniejsze niż oczekiwano. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper aims to identify the nature of unemployment and factors determining its level in Poland from 2006 to 2009. The research was conducted on the basis of selected unpublished data for both the entire population (Poland as a whole) covered by labor force surveys and for specific population groups singled out on the basis of characteristics such as gender, age, education, and place of residence. The so-called labor market flows approach - Inflow-Outflow Analysis (IOA) - was used to assess the rates of inflow to and outflow from unemployment, as well as the average duration of unemployment. Using the CEPR method developed by the London-based Centre for Economic Policy Research (CEPR), based on the analysis of flows between different states of economic activity of the population, the natural rate of unemployment was calculated. The estimated values of the natural rate of unemployment were compared with the real unemployment rate and the Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment (NAIRU) in each quarter of the analyzed period. Then, the relationship between the real unemployment rate and the natural rate of unemployment in each population group was examined to determine the size of the structural and cyclical components of unemployment. When analyzing the relationship between the CEPR natural rate of unemployment and the real unemployment rate, the authors distinguished three sub-periods in the studied period. In the first sub-period, the real unemployment rate decreased, while the natural rate of unemployment increased. In the second sub-period, the natural rate of unemployment mirrored the real unemployment rate. In the third sub-period, the gap between the real unemployment rate and the natural rate of unemployment widened as a result of a halted decline in the real unemployment rate. Some population groups and problem areas were isolated, where despite the structural nature of unemployment, it is reasonable to take action aimed at stimulating economic activity and job creation. In terms of the urban-rural breakdown, the smallest towns and rural areas are the key problem areas, and in terms of labor force characteristics, the youngest people entering the labor market as well as poorly educated individuals and those nearing retirement are the main problem groups. Gender is an important determinant of both employment and the risk of unemployment, the authors say, but the differences between men and women in this area were smaller than expected. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Aktywność ekonomiczna ludności; Bezrobocie równowagi; Rynek pracy; Obszary problemowe

EN

Human economic activity; Equilibrium unemployment; Labour market; Problem areas

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 9
• Strony: 29--52

Twórcy

autor

Włodzimierz Kołodziejczak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Feliks Wysocki

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Aktywność ekonomiczna ludności Polski w I kwartale 2011 roku [2011], GUS, Warszawa.
• Blanchard O., Summers H.L., [1991], Hysteresis in Unemployment, [w:] New Keynesian Economics, Vol. 2, ed. by N.G. Makiw, D. Romer, The MIT Press, Cambridge, London.
• Burda M., Wyplosz Ch., [1995], Makroekonomia. Podręcznik europejski, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Carlin W., Soskice D., [1990], Macroeconomics and the Wage Bargaining. A modern Approach to Employment, Inflation and the Exchange Rate, Oxford University Press, Oxford.
• Clark C., Summers H.L., [1979], Labor Market Dynamics and Unemployment: A Reconsideration, Brookings Papers on Economic Activity, Vol. 1.
• Darby M., Haltiwanger J., Plant M., [1986], Unemployment Rate Dynamics and Persistent Unemployment under Rational Expectations, "American Economic Review" (75), nr 4.
• Friedman M., [1962], Capitalism and Freedom, University of Chicago Press, Chicago.
• Gärtner M., [1997], A Primer in European Macroeconomics, Prentice Hall, London.
• Góra M., Walewski M., [2002], Bezrobocie równowagi w Polsce - wstępna analiza i próba oszacowania. Polska Gospodarka. Tendencje - oceny - prognozy, Nr 4 (15).
• Haltiwanger J., [1991], The natural Rate of Unemployment, [w:] The New Palgrave. A Dictionary of Economics, t. 3. The Macmillan Press LTD, London.
• Jackman R., Roper R., [1987], Structural Unemployment, Oxford Bulletin of Economics Performance Discussion Papers, nr 349, London 1997.
• Kabaj M., [2003], Mechanizmy tworzenia i likwidacji miejsc pracy w polskiej gospodarce. Jak utworzyć 2 miliony nowych miejsc pracy do 2010 r., materiał z posiedzenia Rady Społeczno--Gospodarczej, Warszawa.
• Keynes J.M., [1956], Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Kodeks Pracy, Dz.U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141 ze zm.
• Kołodziejczak W., Wysocki F., [2007], Bezrobocie równowagi i bezrobocie rzeczywiste w Polsce i na wsi w latach 1992-2004, Wieś i Rolnictwo, nr 1.
• Kołodziejczak W., Wysocki F., [2012a], Determinanty zmiany stanu aktywności ekonomicznej ludności w Polsce. Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, tom XII.
• Kołodziejczak W., Wysocki F., [2012b], Identyfikacja charakteru bezrobocia w Polsce według klas miejscowości zamieszkania w latach 2006-2009, Roczniki Naukowe SERiA, t. XIV, z. 4, Warszawa-Poznań-Białystok.
• Kryńska E., [1999], Propozycje dotyczące wykorzystania analizy polityki gospodarczej, w tym polityki rynku pracy do prognozowania popytu na pracę, Studia i materiały, tom II, RCSS, Warszawa.
• Kwiatkowski E., [2002a], Strukturalne determinanty naturalnej stopy bezrobocia, "Bank i Kredyt", nr 11-12.
• Kwiatkowski E., [2002b], Bezrobocie. Podstawy teoretyczne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Layard R., Nickell S., Jackman R., [1991], Unemployment. Macroeconomics Performance and the Labour Market, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Lindbeck A., Snower D.J., [1988], The Insider-Outsider Theory of Employment and Unemployment, The MIT Press, Mass.-London.
• Marston T., [1976], Employment Instability and High Unemployment Rates, The Brookings Papers on Economic Activity, nr 1.
• Niepublikowane, indywidualne dane surowe z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności prowadzonego przez GUS w latach 2006-2009.
• Oceny i rekomendacje OECD dla Polski, [2013], Fragment raportu OECD Economic Survey: Poland 2012, http://www.mg.gov.pl/, dostęp z dn. 14.04.2013.
• Phelps E.S., [1968], Money Wage Dynamics and Labour Market Equilibrium, cz. 2, "Journal of Political Economy", nr 8.
• Polska 2011. Raport o stanie gospodarki, [2011], Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• ^ Socha M., Sztanderska U., [2002], Strukturalne podstawy bezrobocia w Polsce, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Socha M., Wojciechowski W., [2004, marzec], Koncepcja NAIRU, dezinflacja a druga fala bezrobocia w Polsce, "Bank i Kredyt".
• Sztanderska U., [1999], Metoda przepływów - zastosowanie w prognozowaniu popytu na pracę w przekroju zawodowym, "Studia i materiały", tom II, RCSS, Warszawa.
• Unemployment: Choices for Europe, [1995], CEPR London.
• Wilczyński W., [2003], Determinanty problemów rynku pracy w okresie transformacji ustrojowej.
• Rynek pracy w warunkach zmian ustrojowych, Materiały Sympozjum Naukowego AE w Poznaniu z dnia 6 grudnia 2002, Poznań.
• Wysocki F., Kołodziejczak W., [2007a], Aktywność ekonomiczna ludności wiejskiej w Polsce. Monografia, Wyd. AR Poznań.
• Wysocki F., Kołodziejczak W., [2007b], Bezrobocie ukryte w polskim rolnictwie - próba symulacji skali zjawiska w przekroju województw, Roczniki Naukowe SERiA, tom IX, z. 2, Kraków.
• Zatrudnienie w Polsce 2005, [2005], Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Departament Analiz i Prognoz Ekonomicznych, Warszawa.