Determinanty nietypowych form zatrudnienia absolwentów w Polsce

• Autorzy: Leszek Wincenciak , Mateusz Zys

Warianty tytułu

The Determinants of Atypical Forms of Employment in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza determinant nietypowych form zatrudnienia absolwentów w pierwszej pracy w Polsce. Wejście na rynek pracy w Polsce coraz częściej odbywa się poprzez tzw. nietypowe formy zatrudnienia (nazywane też niekiedy jako formy elastyczne), rozumiane jako forma inna, niż praca na czas nieokreślony. Udział nietypowych form zatrudnienia wśród pracujących w Polsce zwiększa się stale od początku transformacji. Tylko w okresie 2001-2011 udział osób wykonujących pracę na czas określony w Polsce, w grupie wieku 15-24 lata, zwiększył się o ponad 32 pkt proc., podczas gdy średnio w krajach UE wzrost ten wyniósł zaledwie 3,5 pkt proc. W literaturze światowej stwierdzono istotny wpływ posiadania tzw. nietypowego zatrudnienia na wiele aspektów kariery zawodowej. Stwierdzono m.in. negatywny wpływ na płace [Bertrand-Cloodt et al., 2011], [Mertens et al., 2007] oraz na zadowolenie z pracy [de Graaf-Zijl, 2005]. Z tego powodu w artykule starano się odpowiedzieć na pytanie, jakie indywidualne cechy pracujących wpływają na większe prawdopodobieństwo posiadania pracy w formie nietypowej. Za pomocą modelu logitowego badane są indywidualne determinanty zatrudnienia terminowego, pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz praktyki i stażu bezpośrednio po ukończeniu edukacji. Baza danych empirycznych pochodzi z projektu Badanie Aktywności Zawodowej Absolwentów w Kontekście Realizacji Programu "Pierwsza Praca". W wyniku przeprowadzonej analizy, do czynników zwiększających prawdopodobieństwo posiadania zatrudnienia w nietypowej formie można zaliczyć m.in.: późniejszy moment ukończenia edukacji, bycie kobietą, odłożenie w czasie momentu podjęcia pracy czy fakt wykonywania pracy niezgodnej z kierunkiem wykształcenia. Z kolei posiadanie wyższego wykształcenia, zarówno przez ankietowanego, jak i jego rodziców, zmniejsza prawdopodobieństwo elastycznego zatrudnienia. (abstrakt oryginalny)

EN

The article examines factors determining atypical forms of employment for graduates in Poland. According to the authors, labor market entry in Poland increasingly takes place through atypical - or flexible - forms of employment understood as any form of employment different than a permanent contract of employment. The role of atypical forms of employment in Poland has steadily increased since the country's transition to a market economy in 1989, the authors say. Between 2001 and 2011, the proportion of these forms of employment in the 15-24 age group rose by 32 percentage points, while the average increase in the EU as a whole was only 3.5 points. International empirical studies show that atypical forms of employment can significantly influence many aspects of a professional career, the authors say. Some researchers argue that atypical forms of employment have a negative impact on wages (D. Bertrand-Cloodt et al. 2011; F. McGinnity et al. 2005) as well as on job satisfaction (M. de Graaf-Zijl 2005). Against this background, the authors set out to establish what individual characteristics determine the probability of atypical employment. They use logit models to identify individual determinants of short-term employment as well as of various forms of freelancing and post-graduate internships. The data comes from a special project administered by the Polish Ministry of Labor and Social Policy, called A Study of the Economic Activity of Graduates. The authors identify factors that increase the probability of atypical forms of employment. The most prominent factors include having graduated after 2004, being a woman, having a low level of education, postponing your labor market entry, and getting a first job that does not match your education profile, Wincenciak and Zys say. On the other hand, graduates with a university education and those whose parents are better educated are more likely to find permanent employment, the authors say. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pracy; Formy zatrudnienia; Zatrudnienie absolwentów

EN

Labour market; Employment forms; Employment of graduates

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 9
• Strony: 117--138

Twórcy

autor

Leszek Wincenciak

• Uniwersytet Warszawski

autor

Mateusz Zys

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Abraham K.G., Taylor S.K., [1996], Firms' Use of Outside Contractors: Theory and Evidence, "Journal of Labor Economics", t. 14, nr 3.
• Baranowska A., Gebel M., [2008], Temporary Employment in Central- and Eastern Europe: Individual Risk Patterns and Institutional Context, Working Paper No. 106, MZES, Universität Mannheim, Mannheim.
• Barbieri G., Sestito P., [2008], Temporary Workers in Italy: Who Are They and Where They End Up, "Labour", t. 22.
• Barbieri P., [2007], Atypical Employment and Welfare Regimes, Policy Papers, Equalsoc, Economic Change, Quality of Life & Social Cohesion, t. 1.
• Bednarzik R.W., [1976], Involuntary part-time work and educational attainment, "The Journal of General Education", t. 28, nr 2.
• Bertrand-Cloodt D., Cörvers F., Kriechel B., van Thor J., [2011], Why do recent graduates enter into flexible jobs?, Meteor, Maastricht Research School of Economics of Technology and Organization. Maastricht.
• Black D., Noel B.J., Wang Z., [1999], On-the-Job Training, Establishment Size, and Firm Size: Evidence for Economies of Scale in the Production of Human Capital, "Southern Economic Journal", t. 66, nr 1.
• Blanchard O., Landier A., [2002], The Perverse Effects of Partial Labour Market Reform: Fixed-Term Contracts in France, "The Economic Journal", t. 112, nr 480.
• Boockmann B., Hagen T., [2005], Fixed-term Contracts as Sorting Mechanisms: Evidence From Job Durations in West Germany, ZEW Discussion Paper No. 05-85.
• Booth A.L., Francesconi M., Frank J., [2002], Temporary Jobs: Stepping Stones or Dead Ends?, "The Economic Journal", t. 112, nr 480.
• Bukodi E., [2006], Increasing labor market insecurities among young people in Hungary? Labor market entry process since the early 1980s, flexCAREER, Working Paper No. 9, Otto-Friedrich-University Bamberg, Bamberg.
• Davis-Blake A., Uzzi B., [1993], Determinants of Employment Externalization: A Study of Temporary Workers and Independent Contractors, "Administrative Science Quarterly", t. 38, nr 2.
• de Graaf-Zijl M., [2005], The Anatomy of Job Satisfaction and the Role of Contingent Employment Contracts, Tinbergen Institute Discussion Papers, 119/3, Amsterdam.
• Dolado J.J., García-Serrano C., Jimeno J.F., [2002], Drawing Lessons from the Boom of Temporary Jobs in Spain, "The Economic Journal", t. 112, nr 480.
• Eurostat. On line. Dostęp 7 czerwca 2012, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=une_rt_a&lang=en
• Gebel M., [2008], Early Career Consequences of Temporary Employment: Evidences from British and German Panel Data, Paper prepared for ISA-RC28 Conference "Work, Poverty, and Inequality in the 21th Century", Stanford.
• Gebel M., [2009], Fixed-Term Contracts at Labour Market Entry in West Germany: Implications for Job Search and First Job Quality, "European Sociological Review", t. 25, nr 6.
• Gebel M., [2010], Early career consequences of temporary employment in Germany and the UK, "Work, employment and society", t. 24, nr 4.
• Giesecke J., [2009], Socio-economic Risks of Atypical Employment Relationships: Evidence from the German Labour Market, "European Sociological Review", t. 25, nr 6.
• Göbel C., Verhofstadt E., [2007], The Role of Temporary Employment for The Integration of Schoolleavers into Permanent Employment, maszynopis.
• Greppi S., Lucchini M., Assi J., Marazzi C., [2010], The determinants of fixed-term contracts in contemporary Switzerland, FORS Working Paper Series, Lozanna.
• GUS, [2011], Szkoły wyższe i ich finanse w 2010 roku, red. Piotr Łysoń, Warszawa, s. 369-376.
• Haskel J., [1997], Labour Market Flexibility and Employment Adjustment: Micro Evidence from UK Establishments, "Oxford Economic Papers", t. 49, nr 3.
• Holmlund B., Storrie D., [2002], Temporary work in turbulent times: the Swedish experience, "The Economic Journal", t. 112, nr 480.
• Houseman S.N., [2001], Why Employers Use Flexible Staffing Arrangements: Evidence from an Establishment Survey, "Industrial and Labor Relations Review", t. 55, nr 1.
• Hunt J., [2000], Firing Costs, Employment Fluctuations and Average Employment: An Examination of Germany, "Economica", t. 67, nr 266.
• Jeleniewska J., Chrościelewski R., Opieka R., [2008], Korzyści i zagrożenia dla pracowników ze stosowania elastycznych form zatrudnienia na bazie doświadczeń NSZZ "Solidarność" Stoczni Gdańskiej, [w:] Cecylia Sadowska-Snarska (red.), Elastyczne formy pracy - szanse i zagrożenia, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok, s. 153-166.
• Kryńska E., [2001], Dylematy polskiego rynku pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 92-105.
• Kryńska E., [2003], Elastyczność popytu na pracę w Polsce - synteza, diagnozy i wnioski, [w:] Elżbieta Kryńska (red.), Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 241.
• Luijkx R., Wolbers M.H., [2009], The Effects of Non-Employment in Early Work-Life on Subsequent Employment Chances of Individuals in The Netherlands, "European Sociological Review", t. 25, nr 6.
• Machol-Zajda L., Głogosz D., [2010], Dotychczasowe i perspektywiczne wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia w podlaskich przedsiębiorstwach, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Białystok-Warszawa, s. 33.
• Mertens A., McGinnity F., Gash V., [2007], The Cost of Flexibility at the Margin. Comparing the Wage Penalty for Fixed-term Contracts in Germany and Spain using Quantile Regression, "Review of Labour Economics and Industrial Relations", Vol. 21, nr 4-5, s. 637-666.
• Relikowski I. Zielonka M., Hofmeister H., [2007], Labor market entries and early careers in the United States of America, 1984-2002. Increasing employment instability among young people?, flexCAREER, Working Paper No. 10, Otto-Friedrich-University Bamberg.
• Rosenfeld R.A., Birkelund G.E., [1995], Women's Part-Time Work: A Cross-National Comparison, "European Sociological Review", t. 11, nr 2.
• Ruiz-Quintanilla S.A., Claes R., [1996], Determinants of Underemployment of Young Adults: A Multi-Country Study, "Industrial and Labor Relations Review", t. 49, nr 3.
• Saloniemi A., Virtanen P., [2005], Bad Jobs or Not? - A Follow-Up Perspective on Temporary Employment: Does the Rise in Non-Standard Employment Mean a Decline in the Quality of Work?, [w:] Isik Urla Zeytinoglu (red.), Flexibility in Workplaces: Effects on Workers, Work Environment and the Unions, International Industrial Relations Association, Genewa, s. 7-21.
• Scherer S., [2005], Patterns of Labour Market Entry - Long Wait or Career Instability? An Empirical Comparison of Italy, Great Britain and West Germany, "European Sociological Review", t. 21, nr 5.
• Seifert H., [2010], Atypical Employment in Japan and Germany, maszynopis.
• Sewastanowicz M., [2005], Przewidywane kierunki zmian nietypowych form zatrudnienia w Polsce, [w:] M. Rymsza (red.), Elastyczny rynek pracy i bezpieczeństwo socjalne: flexicurity po polsku?, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 110-111.
• Stancanelli E.G., [2002], Do Temporary Jobs Pay? Wages and Career Perspectives of Temporary Workers, maszynopis.
• van Velzen M., [2005], Building on Flexibility, Training for Construction: A Comparison of Training Arrangements for Flexible Workers in the Dutch and American Construction Industries, [w:] Isik Urla Zeytinoglu (red.), Flexibility in Workplaces: Effects on Workers, Work Environment and the Unions, International Industrial Relations Association. Genewa, s. 57-74.
• Wiśniewski J., [2007], Zatrudnienie pracowników w formie telepracy, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń, s. 34-35.
• Yu W., [2002], Jobs for Mothers: Married Women's Labor Force Reentry and Part-Time, Temporary Employment in Japan, "Sociological Forum", t. 17, nr 3.
• Zeytinoglu I.U., [2005], Flexibility in the Workplace: Determinants and Consequences of Occupational Stress among Canadian Female Non-Standard Workers in the Retail Trade, [w:] Isik Urla Zeytinoglu (red.), Flexibility in Workplaces: Effects on Workers, Work Environment and the Unions, IIRA/ILO, Genewa, s. 75-98.
• Zijl M., van den Berg G.J., Heyma A., [2002], Stepping stones for the unemployed? Effects of temporary jobs on job search duration of the unemployed, maszynopis.