Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego i jej wpływ na lokalne rynki pracy

• Autorzy: Joanna Mazurkiewicz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest porównanie narzędzi wykorzystywanych w ramach restrukturyzacji zatrudnienia w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Polsce i skutków tego procesu dla lokalnych rynków pracy. Punktem wyjścia dla analizy jest przedstawienie przebiegu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Wielkiej Brytanii i Niemczech ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów służących restrukturyzacji zatrudnienia oraz kosztów tego procesu. Następnie przeprowadzona zostanie analiza odchyleń stopy bezrobocia, ukształtowanej w omawianych krajach oraz w dwóch regionach koncentrujących przemysł węglowy - Yorkshire oraz Północnej Nadrenii-Westfalii. Przesłanką takiego podejścia jest przekonanie, że istotą prowadzonych reform jest nie tyle samo zmniejszenie liczby pracowników sektora ("restrukturyzacja głów"), co stworzenie warunków umożliwiających zatrudnienie byłych górników w innych działach gospodarki. Na tak zarysowanym tle omówione zostaną rozwiązania proponowane w ramach kolejnych etapów reformy górnictwa węgla kamiennego w Polsce oraz ich skutki dla śląskiego rynku pracy. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pracy; Restrukturyzacja górnictwa; Zatrudnienie w przemyśle; Stopa bezrobocia; Przemysł węglowy

EN

Labour market; Mining industry restructuring; Employment in industry; Unemployment rate; Coal-mining industry

• Czasopismo: Raporty. Opracowania. Referaty / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 30
• Strony: 5--54

Twórcy

autor

Joanna Mazurkiewicz

Bibliografia

• Almaas I. H., Regenerating, the Ruhr - IBA Emscher Park project for the regeneration of Germany's Ruhr region, TTjc Arcitecutral Rewiew, Feb 1999.
• Beatty C., Fothergill S., Labour Market Adjustment in Areas of Chronic Industrial Decline: The Case of the UK,«Coalfields, "Regional Studies" vol. 30.7/1996.
• Beynon H., Cox A., Hudson R., The Decline of king Coal, The Coalfield Research Programme, Dicusson Paper No. 1, University of Wales, Cardiff 1999.
• T. Bilsdorfer, Restrukturyzacja niemieckiego regionu górniczego na przykładzie Zagłębia i Kraju Saary, w: Racjonalność w rozwiązywaniu społecznych problemów oraz efektywność ekonomiczna w procesach restrukturyzacji górnictwa węglowego Niemiec, Francji i Polski, J. Stachowicz, A. Karbownik [red.|, Fundacja Eberta, Gliwice 1995.
• Borkowski Z., Restrukturyzacja górnictwa węglowego w Wielkiej Brytanii, "Wiadomości Górnicze", nr 11/2004.
• Borkowski Z., Górnictwo węgla kamiennego w krajach Unii Europejskiej, "Wiadomości Górnicze" nr3/2003.
• Borkowski Z., Brytyjski przemysł węglowy przed nowym kryzysem, "Problemy Górnictwa" nr 9/2001.
• Borkowski Z., Transformacje w niemieckim przemyśle węgla kamiennego, "Problemy górnictwa", Biuletyn PARGWK S.A. nr 3/1998.
• Borkowski Z., Brytyjski przemysł węglowy przed nowym kryzysem, "Problemy Górnictwa" nr 11-12/1997.
• Clarke F., Coalfields Regeneration in North East England. The Contribution of Faith Communities, Churches Regional Commission , North East Ushaw College, Durham, Jannuary 2002.
• Couto R.A., Regional Development Within National Industrial Policies: An Analysis of the British Coal Industry, Growth and Change, Fall 1990.
• Hindmarsh W.E., The British Coal Mining Industry 1947-1993, 16th World Mining Congress, 12-16 September 1994, Sofia, Bulgaria.
• Jachowicz P., Strajk górników brytyjskich w latach 1984 - 1985, Wyd. SGH, Warszawa 2002.
• Jędrychowski S., Trybuś S., Restrukturyzacja zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego w lalach 1998 - 1999, w: "Reforma polskiego górnictwa węgla kamiennego - ocena wdrożonych rozwiązań", Materiały konferencyjne, Kraków 2000.
• Jędrychowski S. i in., Gospodarka zatrudnieniowa w górnictwie węgla kamiennego w 1996 r., "Problemy Górnictwa" nr 3(31)/ 1997.
• Karbownik A. i in., Efekty realizacji reformy górnictwa węgla kamiennego w latach 1998 - 2001, "Wiadomości Górnicze" nr 7-8/2002.
• Karbownik A., Tchorzewski S., Analiza kosztów likwidacji kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 1991-2001, "Wiadomości Górnicze" nr 4/2002.
• Karbownik A., Sposoby rozwiązywania problemów społecznych w procesie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w krajach Unii Europejskiej, "Wiadomości Górnicze" nr 3/1997.
• Karbownik A., Pawelczyk E., Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 1994 - 1995, "Wiadomości Górnicze" nr 4/1999.
• Kosmalski M, Restrukturyzacja finansowa i organizacyjna górnictwa węgla kamiennego w latach 1990 - 2001, "Kontrola Państwowa" nr 2/2003.
• Krowiak A., Rola państwa w procesach restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1990-2000, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2000.
• Kubica B.K., Analiza napływu bezrobocia w województwie Śląskim, "Rynek Pracy" nr 10/2000.
• Magda R, Doświadczenia brytyjskich kopalń węgla kamiennego w zakresie restrukturyzacji i prywatyzacji, Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Ustroń, marzec 1993.
• Magda R, Problemy prywatyzacji kopalń w świetle doświadczeń brytyjskiego górnictwa węglowego, "Wiadomości Górnicze" nr 1/1998.
• Martyka J. i in., Losy górników po odejściu z kopalni na przykładzie beneficjentów górniczego pakietu socjalnego, "Człowiek i Środowisko wobec procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego", Główny Instytut Górnictwa, Kraków 2001.
• Marzec R, "Bezrobocie rejestrowane na obszarach gmin górniczych województwa śląskiego", "Przegląd Górniczy" nr 9/2001 (cz.I) oraz 10/2001 (cz.II).
• Mid-term Report from the Commission to the Council on the application of Decision No3632/93/ECSC establishing Community rules for State aid of the Member States to the coal industry in 1994-1997, COM (1998) 288 final, Brussels, 08.05.1998.
• Mitręga M., Restrukturyzacja umiejscowiona. Socjalne i regionalne aspekty przemian w górnictwie węgla kamiennego, Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1964, Katowice 2001.
• Mrowiec S. i in., Aktualna organizacja oraz dotychczasowe efekty systemu górniczych osłon socjalnych, "Problemy Górnictwa" nr 7(24)/ 1996.
• Nowak K., Sobula W., Tausz K" Restrukturyzacja górnictwa - dramat czy szansa dla Śląska?, w: Górnicy Górnośląscy - ludzie zbędni, ludzie luźni. Szkice socjologiczne, Kraków-Katowice 1994.
• NIK, Informacja o wynikach kontroli przyznawania i wykorzystania dotacji budżetowych dla górnictwa węgla kamiennego, DGI-41013-97, Warszawa 1998.
• NIK, Informacja o wynikach kontroli restrukturyzacji finansowej i organizacyjnej górnictwa węgla kamiennego w latach 1990 - 2001, nr 178/2002/P/01/146-LKA, Katowice 2002.
• Parker M., Surrey J., The British Coal Industry: Its Transformation and Some New Threats, w: Coal Mining Economy and Policy in Poland and Its Prospects in the Light of Overall Economic Reforms and of the Experience of Coal Industry in Germany and Great Britain, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 1992.
• Paszcza H., Marzec R., Reforma górnictwa węgla kamiennego w aspekcie regionalnym, "Problemy Górnictwa" nr 3/2002.
• Potts D., Brytyjskie doświadczenia w procesie prywatyzacji górnictwa węgla kamiennego. Referat na konferencję "Prywatyzacja polskiego węgla" , Ustroń 1994, cyt. za: M. Mitręga, Restrukturyzacja umiejscowiona. Socjalne i regionalne aspekty przemian w górnictwie węgla kamiennego, Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 1964, Katowice 2001.
• Potts D., Brytyjskie doświadczenia związane z procesem prywatyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego, Wiadomości Górnicze, nr 2/1995.
• Report from the Commision. On the Application of the Community Rules for the State Aid to the Coal Industry in 2001, Brussels, 10.04.2002.
• Report from the Commision. On the Application of the Community Rules for the State Aid to the Coal Industry in 1998 and 1999, Brussels, 20.11.2000.
• Schaal P., The ecological and Urban Renewal of Urban Areas: Teh Example of the Emscher Park, w: Couch, C.; H. Boner, (Ed.): Economic Restructuring, Urban Changes and Environmental Policy in the Ruhr and Merseyside, 1978- 1998. Anglo-German Foundation Report. London.
• Skowron S., Zarządzanie w górnictwie w perspektywie strategicznej, Politechnika Lubelska, Lublin 2000.
• Szczepański M. S., O czym zapinają reformatorzy. Problematyka wykształcenia wśród pracowników górnictwa, "Regiony Polski" nr 1(4)/ 2000.
• Statistischcs Jahrbuch fiir Bundesrepublik Deutschland 2003, Amtliche Nachrichten der Bundesanstalt fiir Arbiet 2002.
• Tausz K., Jędrychowski S. 2001: Losy byłych górników kopalń węgla kamiennego w świetle badań socjologicznych, "Problemy Górnictwa" nr 9.
• The Coalfields Task Force Report - A Progress Report by the Government, Office of the Deputy Prime Minister, November 1999.
• Warpechowska B., Zachęty dla górników. Raport z Górnego Śląska, Gazeta Wyborcza z 06.03.1997.
• Wolińska I., Programy przeciwdziałania bezrobociu w Wielkiej Brytanii, Rynek Pracy nr 8/1994.
• Wolińska I., Gierwatowski T., Śląski rynek pracy - informacja z badań, "Rynek Pracy" nr 3-4/2001.
• Woźnica E., Przemiany zachodzące w brytyjskim górnictwie węglowym oraz ich wpływ na sytuację producentów maszyn I urządzeń górniczych, "Problemy Górnictwa", nr 11-12/1995.
• Energy Policies of DEA Countries, United Kingdom 2002 Review, IEA/OECS Paris 2002.
• Walewski M., Restrukturyzacja tradycyjnych branż przemysłowych w krajach Europy Zachodniej - wybrane przykłady, Studia i Analizy CASE, Warszawa 1999.
• Ziomek A., Przeciwdziałania bezrobociu w gminach regionu Górnego Śląska Katowice, Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej, Katowice 2000.
• strona internetowa www.iba.nrw.de