Istota i funkcje płacy w przedsiębiorstwie przemysłowym

• Autorzy: Antoni Grosiak

Warianty tytułu

The Essence and Functions of Wages in an Industrial Enterprise

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Realizacja procesu gospodarczego oparta jest na podstawowym czynniku, jakim jest praca ludzka świadczona przez członków określonej grupy społecznej, warstwy, klasy bądź całego społeczeństwa na rzecz tegoż społeczeństwa. Płaca otrzymywana przez pracownika za wykonywany pracę jest jednym z rodzajów wynagrodzeń. Kategoria ta ma bardzo duże znaczenie i jest wielorako interpretowana. Przede wszystkim wyróżnienie płacy z dochodów z pracy jest oparte na dwóch cechach. Płaca jest wynagrodzeniem za pracę podporządkowaną, a jej wysokość ściśle związana jest z ilością i jakością świadczonej płacy. W określonych warunkach gospodarczych może ona przyjąć charakter minimalny, zapewniający minimum egzystencji, nominalny, określający udział pracownika w części dochodu narodowego, jaką jest fundusz spożycia indywidualnego, oraz realny, przejawiający się w powiązaniu płacy z cenami dóbr, które pracownik chce za nią otrzymać. Płaca realizuje trzy podstawowe funkcje, a mianowicie funkcję dochodową, funkcję bodźcową i funkcję kosztową. Pierwsza z nich jest kreowana przez pracownika, który traktuje płacę jako dochód i którą wykorzystuje do zaspokojenia swoich potrzeb. Druga funkcja wynika z prawa podziału "każdemu według jego pracy". Poziom uzyskanej płacy przez pracownika jest nierozerwalnie związany z ilością i jakością świadczonej przez niego pracy. Jest więc płaca bodźcem do bardziej efektywnej pracy. Ostatnią z funkcji, jaką realizuje płaca jest funkcja kosztowa. Należy ją traktować przede wszystkim jako jeden z parametrów rachunku ekonomicznego, przy czym przedsiębiorstwo przemysłowe nie jest zainteresowane w obniżce całkowitych kosztów płac, a jedynie w zmniejszaniu jednostkowych kosztów płacy. (abstrakt oryginalny)

EN

Realization of the economic process is based on a primary factor which is human labour rendered by members of a certain social group, stratum or class or the whole society for the cause of this society. Wages received by an employee for his labour is one of the types of remuneration. This category has a great significance and is interpreted in many ways. First of all distinguishing wages from incomes for labour is based on two features. Wages are remuneration for subordinate labour and their volume is strictly connected with the amount and quality of the rendered labour. Under certain economic conditions it can have a minimal character, securing the minimum of existence, nominal, determining the share of the employee in part of the national income which is individual consumption fund, and real which manifests itself in connection of wages with prices of goods, which the employee wants to receive for it. Wages realize three basic functions, namely: income function, stimulus function and cost function. The first one is created by the employee, who treats wages as income and uses them to satisfy his needs. The second function results the right of distribution "everyone according to his labour". The level of obtained wages is inseparably connected with the amount and quality of the rendered labour. Thus wages are stimulus for more efficient labour. The last of the functions realized by wages is the coat function. It should be treated first of all as one of the parameters of economic calculus while enterprise is not interested in the reduction of global coats of wages but only in lowering unit costs of wages. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Płace; Wynagrodzenie za pracę; Teoria płacy; Koszty pracy; Dochody; Motywacje płacowe; Minimum egzystencji

EN

Wages; Remuneration for work; Theory of wages; Labour costs; Income; Motivating by pay; Subsistence minimum

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1984
• Numer: nr 122 Prace z zakresu ekonomiki produkcji
• Strony: 76--92

Twórcy

autor

Antoni Grosiak

Bibliografia

• A. Melich, Podstawy teorii płac w socjaliźmie, Państwowa Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1973.
• J. Kordaszewski, Formy płac, Książka i Wiedza, Warszawa 1972.
• G. Kruczkowska, Egalitaryzm a płace, Państwowo Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1979.
• Z. Morecka, hasło "Płaca minimalna", Mała Encyklopedia Ekonomiczna, Warszawa 1974.
• Z. Morecka, hasło "Płaca nominalna", Mała Encyklopedia Ekonomiczna, Warszawa 1974.
• Z. Morecka, hasło "Płaca realna", Mała Encyklopedia Ekonomiczna, Warszawa 1974.
• K. Knychała, Wynagrodzenie za pracę, w pracy zbiorowej pod redakcją M. Przedpełskiego: "Ekonomika pracy", Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1978.
• W. Krencik, Płace a wzrost gospodarczy, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1977.
• A. Melich, Problemy płacy w Polsce, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1978.
• M. Pohorille, Wzrost wydajności i wynagrodzeń w poszczególnych gałęziach produkcji, Ekonomista, 1972, nr 5.
• S. Góra, Bodźce ekonomiczne w gospodarce socjalistycznej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1961.
• A. Melich, Technika płac i kierunki jej usprawnienia, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972.
• A. Melich, Efektywność gospodarowania, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1980.
• Z. Morecka, hasło: "Siła robocza", Mała Encyklopedia Ekonomiczna, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1974.
• A. Melich, Społeczna funkcja płac, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1971.
• P. Sulmicki, Planowanie i zarządzanie gospodarcze, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1973.