Konflikt pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym pracowników organizacji publicznych - aspekty etyczne

• Autorzy: Izabela Marzec

Warianty tytułu

Conflict Between Work and Family of Public Organizations' Employees: Ethical Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka konfliktu pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym w ostatniej dekadzie zwraca nie tylko coraz większą uwagę badaczy i praktyków zarządzania, lecz staje się przedmiotem zainteresowania polityki społecznej w wielu krajach w Europie i na świecie. Konflikt ten ze względu na jego złożony charakter można bowiem analizować wieloaspektowo. Jest on uwarunkowany nie tylko różnorodnymi czynnikami o charakterze indywidualnym, organizacyjnym i społeczno-ekonomicznym, lecz także wiąże się z wieloma problemami o charakterze etycznym. Chociaż początkowo sądzono, że problem ten dotyka głównie kobiet, jednak dzisiaj zagadnienie to jest ujmowane znacznie szerzej, utrzymanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym jest bowiem ważną potrzebą zarówno kobiet, jak i mężczyzn1. Konflikt pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym nie dotyczy jedynie wyboru jednostki pomiędzy karierą zawodową a rodziną czy też oczekiwań pracodawców co do poziomu zaangażowania pracowników, lecz wiąże się także z prowadzoną w tym zakresie polityką organizacji i etycznymi aspektami zarządzania zasobami ludzkimi. Ułatwienie godzenia obowiązków zawodowych z obowiązkami rodzica jest ważnym zadaniem współczesnego zarządzania zasobami ludzkimi. Nadal jednak oferowane w tym zakresie rozwiązania w polskich organizacjach wydają się niewystarczające. Równocześnie szybkie zmiany zachodzące w sektorze publicznym, presja na wyniki, wysokie bezrobocie i lęk wielu pracowników przed utratą pracy sprawiają, że zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym staje się poważnym wyzwaniem dla wielu pracowników organizacji publicznych. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jaki jest poziom konfliktu pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym pracowników organizacji publicznych oraz jakie są jego kluczowe obszary. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez zaprezentowanie wyników studiów literaturowych i badań empirycznych dotyczących konfliktu praca-rodzina przeprowadzonych wśród pracowników organizacji publicznych. Ich wyniki zostaną omówione w kontekście wybranych aspektów etycznych konfliktu między życiem zawodowym a rodzinnym. (fragment tekstu)

EN

The problem of a conflict between work and family of employees has been arousing great interest of both researchers and practitioners of management in the last decade. Simultaneously, quick changes in the Polish public sector, pressure on the results, high unemployment and employees' fear of losing their job make achieving balance between work and family a serious challenge for many public organizations' employees. This paper attempts to answer the following question: what is the level of the conflict between work and family of public organizations' employees and what are its key domains. This goal will be achieved by presenting the results of the literature study and empirical research concerning the conflict between work and family conducted among public organizations' employees. The obtained results will be discussed in the context of some ethical aspects of the work-family conflict. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etos pracy; Etyka chrześcijańska; Kościół katolicki

EN

Work ethos; Christian ethics; Roman Catholic Church

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2015
• Tom: Etos pracy w przestrzeni społeczno-pastoralnej
• Strony: 94--109

Twórcy

autor

Izabela Marzec

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Anxo D., Franz C., Ktimmerling A., Working Time and Work-life Balance in a Life Course Perspective. A Report Based on the Fifth European Working Conditions Survey, Eurofourtd, Dublin 2012, www.eurofound.europa.eu.
• Babbie E., Badania społeczne w praktyce, WN PWN, Warszawa 2004.
• Bacharach S.B., Bamberger P., Conley S., Work-home Conflict among Nurses and Engineers: Mediating the Impact of Roie Stress on Burnout and Satisfaction at Work, "Journal of Organizational Behavior" 1991, Vol. 12, Iss. 1.
• Beauregard T.A., Direct and Indirect Links between Organizational Work-Home Culture and Employee Well-being, "British Journal of Management" 2011, Vol. 22, Iss. 2.
• Beutell N.J., Q'Hare M.M., Work-nonwork Conflict among MBAs. Sex Differences in Role Stressors and Life Satisfaction, "Work and Stress" 1987, Vol. 1, No 1.
• Bombała B., Ekonomizm nauk o zarządzaniu a przedsiębiorczość personalistyczna, "Annales. Etyka wżyciu gospodarczym" 2013, Vol. 16, http://www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/2013/2013_bombala_319_334.pdf.
• Borkowska S., Równowaga między pracą a życiem pozazawodowym, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica" 2010, nr 240.
• Boyne G.A., Public and Private Management: What's the Difference? "Journal of Management Studies" 2002, Vol. 39, No 1.
• Burke R.J., Some Antecedents and Consequences of Work-family Conflict, "Journal of Social Behavior and Personality" 1988, Vol. 3, No 4.
• Czarnecki P., Etyczne problemy biznesu, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie" 2009, nr 1.
• Davidson M.J., Cooper C.L., The Extra Pressures on Women Executives, "Personnel Management" 1980, Vol. 12, No 6.
• Dikkers J.S.E., Geurts S.A.E., Den Dulk L., Peper B., TarisT.W., Kompier M.A.J., Dimensions of Work-home Culture and Their Relations with the Use of Work-home Arrangements and Work-home Interaction, "Work & Stress" 2007, Vol. 21, No 2.
• Frączkiewicz-Wronka A., Marzec I., Rozwój zatrudnialności pracowników [w:] Determinanty potencjału rozwoju organizacji, red. A. Stabryła, K. Woźniak, Wydawnictwo Mfiles.pl, Kraków 2012.
• Frączkiewicz-Wronka A., Poszukiwanie istoty zarządzania publicznego [w:] Zarządzanie publiczne - elementy teorii i praktyki, red. A. Frączkiewicz-Wronka, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Katowice 2009.
• Gałkowski J.W., Wstęp [w:] K. Wojtyła, Elementarz etyczny, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1999.
• Geurts S.A.E., Taris T.W., Kompier M.A.J., Dikkers J.S.E., Hooff M.M.L. van, Kinnunen U.M., Work-home Interaction from a Work Psychological Perspective: Development and Validation of a New Questionnaire, the SWING, "Work & Stress" 2005, Vol. 19, No 4.
• Głogosz D., Rezultaty programów praca-życie w krajach UE - korzyści dla pracowników i ich rodzin [w:] Równowaga Praca - Życie - Rodzina, red. C. Sadowska-Snarska, Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomicznej, Białystok 2008.
• Greenhaus J.H., Beutell N.J., Sources of Conflict between Work and Family Roles, "Academy of Management Review" 1985, Vol. 10, No 1.
• Greenhaus J.H., Kopelman R.E., Conflict between Work and Nonwork Roles: Implications for the Career Planning Process, "Human Resource Planning" 1981, Vol. 4, No 1.
• Hamilton E.A., Gordon J.R., Whelan-Berry K.S., Understanding the Work-life Conflict of Never -married Women without Children, "Women in Management Review" 2006, Vol. 21, No 5.
• Hewlett S.A., Executive Women and the Myth of Having It All, "Harvard Business Review" 2002, Vol. 80, No 44.
• Jan Paweł II, Laborem exercens, Encyklika Ojca Świętego o pracy ludzkiej z okazji 90. rocznicy encykliki Rerum novarum, 14 września 1981, http://www.documentacatholicaomnia. eu/0 lp/1981 -09- l4,_SS_Ioannes_Paulus_II,_Encyclica_%27Laborem_Exercens%27,_ PL.pdf.
• Kanter R.M., Work and Family Life in the United States: A Critical Review of Agenda for Research and Policy, Russell Sage Foundation, New York 1977.
• Kapias M., Odpowiedzialność moralna fundamentem odpowiedzialności społecznej organizacji [w:] Społeczna odpowiedzialność - aspekty teoretyczne i praktyczne, red. G, Polok, "Studia Ekonomiczne" 2011, Katowice.
• Katz D., Kahn R.L., The Social Psychology of Organizations, Wiley, New York 1978.
• Kessler I., Dopson S., Public Management: Shifting Challenges and Issues [w:] Mapping the Management Journey. Practice, Theory and Context, eds. S. Dopson, M. Earl, P. Snow, Oxford University Press, Oxford 2008.
• Kożuch B., Skuteczne współdziałanie organizacji publicznych i pozarządowych, Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków 2011.
• Lobel S.A., Clair St.L., Effects of Family Responsibilities, Gender, and Career Identity Salience on Performance Outcomes, "Academy of Management Journal" 1992, Vol. 35, No 5.
• Marciniak J., Mobbing, dyskryminacja, molestowanie - zasady przeciwdziałania, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
• Mazurek J.F., Prawo do rozwoju, "Roczniki Nauk Społecznych" 1983, tom XI.
• Moczko J.A., Wybrane metody analizy danych jakościowych na przykładzie wyników badań kardiologicznych, StatSoft Polska, Warszawa 2008, http:/Avww.statsoft.pl/portals/0/Downloads/Wybrane_metody,pdf.
• Mościcka-Teske A., Merecz D.: Polska adaptacja kwestionariusza SWING do diagnozy interakcji praca-dom i dom-praca, "Medycyna Pracy" 2012, nr 63 (3).
• Mostert K., The Balance between Work and Home: The Relationship between Work and Home Demands and 111 Health of Employed Female, "SAJIP: South African Journal of Industrial Psychology" 2009, Vol. 35, Iss. 1.
• Nawojczyk M., Przewodnik po statystyce dla socjologów, SPSS Polska, Kraków 2002.
• Parayitam S., Kalra N., From Work-family Conflicts to Psychological Stress, Job Satisfaction and to Life Satisfaction: A Proposed Integrative Model, "Journal of Organizational Culture, Communications & Conflict" 2008, Vol. 12, No 2.
• Peters V.P.J.M., Rijk A.E. de, Boumans N.P.G., Nurses' Satisfaction with Shiftwork and Associations with Work, Home and Health Characteristics: A Survey in the Netherlands, "Journal of Advanced Nursing" 2009, Vol. 65, No 12.
• Pomiar statystyczny, red. W. Ostasiewicz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2003.
• Putnik K., Houkes I., Work Related Characteristics, Work-home and Home-work Interference and Burnout among Primary Healthcare Physicians: A Gender Perspective in a Serbian Context, "BMC Public Health" 2011, Vol. 11, Iss. 1.
• Radwańska A., Przedmowa [w:] Godzenie pracy zawodowej z życiem rodzinnym 2000-2010, "Bibliografie" 2010, nr 120.
• Ratajczyk W., Wspieranie równowagi praca - życie w wybranych krajach UE, ,Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica" 2010, nr 240.
• Thomas L.T., Ganster D.C., Impact of Family-supportive Work Variables on Work-family Conflict and Strain: A Control Perspective, "Journal of Applied Psychology" 1995, Vol. 80, Iss. 1.
• Vergel A.J.B., Alfredo R., Geurts S., Propiedades psicométricas de la versión española del Cuestionario de Interaction Trabajo-Familia (SWING), "Psicothema" 2009, Vol. 21, Iss. 2.
• Vianen A.E.M. van, Fischer A.H., Illuminating the Glass Ceiling: The Role of Organizational Cultore Preferences, "Journal of Occupational and Organizational Psychology" 2002, Vol. 75, Iss. 3.
• Wieczorkowska G., Kochański P., Eljaszuk M., Statystyka: wprowadzenie do analizy badań sondażowych i eksperymentalnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
• Wiley D.L., The Relationship between Work-nonwork Role Conflict and Job-related Outcomes: Some Unanticipated Findings, "Journal of Management" 1987, Vol. 13, No 3.
• Yang N., An International Perspective on Socioeconomic Changes and Their Effects on Life Stress and Career Success of Working Women, "S A.M. Advanced Management Journal" 1998, Vol. 63, No 3