Główne kierunki doskonalenia rachunku ekonomicznego na tle warunków gospodarowania w przemyśle

• Autorzy: Waldemar Frąckowiak

Warianty tytułu

Main Directions of Improvement of Economic Calculus against the Background of Management in Industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dotychczasowy rozwój teorii i praktyki gospodarowania cechuje akcentowanie problematyki warunków i metod tworzenia i alokacji zasobów. Ograniczanie gospodarowania do tych aspektów, a więc niedocenianie procesów wy - korzystania zasobów, odbija się niekorzystnie na praktyce, prowadząc do wzrostu zasobochłonności i obniżania efektywności ekonomicznej. W warunkach ostrej i rosnącej rzadkości zasobów treści wiązane z gospodarowaniem muszą ulec przewartościowaniu. Konieczne jest także takie przeformułowanie konstrukcji rachunku ekonomicznego, by zapewniał on równoważne rozstrzyganie problemów tworzenia, alokacji i wykorzystania zasobów na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Zaakcentowania wymaga ujęcie rachunku ekonomicznego jako systemu wzajemnie określających się warunków i zasad wynikających z istoty gospodarki socjalistycznej. Te zaś wyznaczają główne obszary niezbędnych rozwiązań metodologicznych i praktycznych z punktu widzenia skuteczności owego rachunku. Rysują się tu, naszym zdaniem, następujące postulaty: kryteria odcinkowe powinny być funkcją optymalizacji kryterium ogólnospołecznego zgodnie z zasadą wynikania, czyli wewnętrznej zgodności kryteriów różnych szczebli decyzyjnych; rezygnacja z drobiazgowego przestrzegania zasady bilansowej oraz konieczność optymalizacji gospodarowania sprzyjają przyjmowaniu kryteriów maksymalizacji efektów z danych nakładów, jako generalnej zasady gospodarowania; zysk i jego stopa nie są względem siebie substytucyjnymi, co komplementarnymi kryteriami wyboru i tylko w takiej konfiguracji mogą stanowić skuteczny instrument optymalizacyjny; w rozwiązaniach praktycznych prymat należałoby kierunkowo przyznać stopie zysku, która stwarza silniejsze bodźce do dyscyplinowania kosztów i hamowania inflacji; w ramach zasady pełności i adekwatności wycen konieczne jest uwzględnienie elementu rzadkości wszystkich zasobów i ryzyka, wyceny powinny być kreowane przez pryzmat makroekonomicznych warunków gospodarowania; rachunek ekonomiczny, jako tworzywo decyzji, powinien stanowić indyferentne narzędzie optymalizacji. (abstrakt oryginalny)

EN

Up to the present moment the development of theory and practice of management has been characterized by stressing the question of conditions and methods of creating and allocation of resources. Limiting management to The se aspects and thus neglecting the processes of utilization of resources, proves to be disadvantageous for practice, leading to increase of resource consumption and decrease of economic effectiveness. With the sharp and growing scarcity of resources contents connected with management must undergo revaluation. It is necessary to reformulate the economic calculus so that it can ensure equal settling of the question of creating, allocation and utilization of resources on the basis of feedback. The formulation of economic calculus as a system of mutually defining conditions and rules resulting from the essence of socialist economy must be underlined. These conditions and rules fix main areas of indispensable methodological and practical solutions from the point of view of the effectiveness of that calculus. The following postulates can, in our opinion, be formulated: section criteria should be a function of optimalization of social criterion in the broadest sense of the word, according to the principle of resulting - e.i. internal conformity of criteria from various decision levels; resignation from scrupulous obedience of the balance principle and necessity for optimalization of management promote accepting criteria of maximalization of effect from the given inputs, as general principle of management; profit and its rate are not substitutive for each other but complementing criteria of choice and only in such configuration can constitute effective optimalization instrument; in pracitical solutions primacy should be directionally given to the rate of profit, which creates stronger stimulas for disciplining costs and preventing inflation; within the range of the principle of fullness and adequacy of evaluations it is necessary to take into account the element of scarcity of sill resources and risk; evaluations should be created with regard to macroeconomic conditions of management; economic calculus, as a result of decision, should constitute indifferent tool of optimalization. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunek ekonomiczny; Warunki gospodarcze; Przemysł; Przedsiębiorstwo przemysłowe; Gospodarka zasobami; Efektywność gospodarowania

EN

Economic calculation; Economic conditions; Industry; Industrial enterprises; Store management; Business efficiency

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1982
• Numer: nr 96 Z badań nad ekonomicznymi problemami przemysłu
• Strony: 21--40

Twórcy

autor

Waldemar Frąckowiak

Bibliografia

• A. Melich, Rachunek ekonomiczny w socjalizmie, PWE, Warszawa 1971.
• W. Wilczyński, Rachunek ekonomiczny a mechanizm rynkowy, PWE, Warszawa 1965.
• J. Więckowski, Metody efektywnego gospodarowania, PWE, Warszawa 1971.
• H. Sobis, Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wrocław 1968.
• Elementy rachunku ekonomicznego, red. Z. Hellwig, PWE, Warszawa 1972.
• W.B. Sztyber, Rachunek ekonomiczny w gospodarce socjalistycznej, PWE, Warszawa 1973.
• J.G. Zieliński, Rachunek ekonomiczny w socjalizmie, PWE, wyd. III, Warszawa 1967.
• Z. Czerwiński, Podstawowe problemy konstrukcji racjonalnego systemu cen w gospodarce socjalistycznej. Poznańskie Roczniki Ekonomiczne, t. XXII, Poznań 1969.
• S. Nowacki, Informacja w planowaniu inwestycji, PWE, Warszawa 1967.
• W. Wilczyński, Kryteria gospodarowania i teoretyczne podstawy rachunku ekonomicznego w socjalizmie, w: Ekonomią polityczna socjalizmu - zagadnienia wybrane (red. W. Wilczyński), PWE, Warszawa 1973.
• K. Porwit, Metody długookresowego programowania, PWE, Warszawa 1968.
• L. Wojtasiewicz, Planowanie rozmieszczenia inwestycji, PWE, Warszawa 1972.
• W. Baka, Rachunek ekonomiczny w programowaniu centralnym. W: Rachunek ekonomiczny w gospodarce socjalistycznej, PWN, Warszawa 1974.
• Cz. Borowski, Planowanie gospodarcze. Problemy podstawowe. PWN, Warszawa 1965.
• H. Fiszel, Efektywność inwestycji i optimum w gospodarce socjalistycznej, KiW, Warszawa 1963.
• J. Pajestka, Zatrudnienie i inwestycje a wzrost gospodarczy, PWN, Warszawa 1961.
• A.C. Pigou, The Economics of Welfare, London 1948.