Transport zbiorowy i indywidualny w miastach

• Autorzy: Włodzimierz Kaczmarek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ustalenie właściwych proporcji między transportem zbiorowym i indywidualnym stało się obecnie podstawowym problemem kształtowania systemów transportowych w wielkich miastach. Szybki rozwój miast zapoczątkowany w drugiej połowie XIX wieku przebiegał w oparciu o postęp techniczny w zakresie transportu zbiorowego. Dopiero w późniejszym okresie w miastach, o wielkości i strukturze dostosowanych do układu przestrzennego i własności transportu zbiorowego, pojawiły się nowe elementy związane z rozwojem transportu indywidualnego. Żywiołowy rozwój miast zdeterminowany własnościami transportu indywidualnego doprowadził do powstania sprzeczności między wielkością i strukturą przestrzenno-funkcjonalną miast a ich systemami transportowymi. W większości współczesnych wielkich miast transport zbiorowy jest niedostosowany do wielkości potrzeb przewozowych i preferencji użytkowników transportu. Jednocześnie w miarę wzrostu obciążenia sieci transportowej pogarszają się warunki korzystania z transportu indywidualnego, a jego dalszy rozwój napotyka na barierę przestrzennych, technicznych i ekonomicznych możliwości rozbudowy miejskiej infrastruktury transportowej. Zjawiska te powodują tak poważne trudności i zakłócenia w funkcjonowaniu miast, iż określa się je nawet mianem "kryzysu komunikacyjnego miast". Wielkość i struktura przestrzenno-funkcjonalna miast, a także inne czynniki określające zachowanie komunikacyjne ludności, nadal skłaniają użytkowników transportu do preferowania transportu indywidualnego. Preferencje użytkowników transportu są jednak sprzeczne z celami i kierunkami polityki transportowej miast, zdeterminowanymi istniejącym stanem zagospodarowania przestrzennego miast, możliwościami technicznymi i ekonomicznymi w zakresie inwestycji transportowych oraz ograniczeniami wynikającymi z generalnych celów i kierunków rozwoju miast. Tak więc, usunięcie sprzeczności między wielkością i strukturą miast a ich systemami transportowymi jest niemożliwe bez rozwiązania problemu roli i udziału transportu zbiorowego i indywidualnego w obsłudze komunikacyjnej miast. W niniejszym opracowaniu dokonano analizy czynników wpływających na kształtowanie się proporcji między transportem zbiorowym i indywidualnym w obsłudze komunikacyjnej miast. Celem analizy jest identyfikacja siły i charakteru sprzeczności między tymi czynnikami, a tym samym ustalenie istoty zasadniczych trudności występujących w procesie rozwoju systemów transportowych miast. Przedmiotem analizy są zjawiska zachodzące w wielkich miastach w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo. Niemniej może ona być przydatna także dla badania, a w pewnym stopniu i programowania transportu miejskiego w Polsce. W wielkich miastach w Polsce zachodzą bowiem lub też zaczynają się pojawiać zjawiska o podobnym charakterze, chociaż niewątpliwie nie całkiem tożsame z procesami opisywanymi w artykule. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Transport miejski; Transport pasażerski; Komunikacja miejska; Zachowania komunikacyjne; Decyzje konsumenckie; Polityka transportowa

EN

City transport; Passenger transport; Municipal transport; Communication behaviours; Consumer decision; Transport policy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1981
• Numer: nr 99 Prace z zakresu gospodarki przestrzennej
• Strony: 69--82

Twórcy

autor

Włodzimierz Kaczmarek

Bibliografia

• Berry B.J.L., Land Use, Urban Form and Environment Quality, Chicago 1974
• McDonaugh C.C., The demend for commuter rail transport, Journal of Transport Economics and Policy, May 1977
• Earp J.H., Mall R.D., McDonald M., Modal choice behavior and value of traval time. W zbiorze: Modal choice and the value of travel time, red. Heggie J.G., Clasendon Press, 1976
• Faria A.J., The development of a mobility index based on a factor analysis of the socio-economic charakteristics of households, Transportation and Technology, 1978, nr 4
• Foerster J.F., Modal choice decision process models: A Comparision of compensatory and non-compensatory structures, Transportation Research, 1973, nr 1
• Goldberg S., Repartition des deplacements urbains par mode de transport, Ministere de L'Equipementet du Logment, 1966
• Heggie J.G., A diagnostic survey of urban journey - to - work: Behavior. W zbiorze: Modal choice and the value of travel time, red. Heggie J.G., Oxford, Clarendon Press 1976
• Henser D.A., Valuation of commuter travel time savings: An Alternative procedure, W zbiorze: Modal choice and the value of travel time, red. Heggie J.G., Oxford Clarendon Press, 1976
• Hirten I.P., Urban transportation as a toll for a farreaching and comprehensive transportation reform to achieve a more efficient and attractive environment. Procc. ECF-UN Seminar
• Hutchinson B.G., Principles of Urban Travel Systems Planning, Scripta Book Company, Washington 1974
• Kendall S., Comparative Planning Data and Transportation Characteristics of Major Cities, Greather London Council, November 1972
• Kobayashi K., Aoki Y., Tani A., A Method for evaluating urban transportation planning in terms of user benefit, Transportation Research, 1975, nr 1
• Lee N., Dalvi M.Q., Variations in the value of Travel Time, Machester Schod, 1969, nr 3
• Lerman S.R., Manski Ch.F., Sample design for discrete choice analysis of travel behavior: the state of the art, Transportation Research, 1979, nr 1
• Meyer J., Kain J., Wohl M., The Urban Transportation Problem, Harvard University Press. Cambridge, Massachusetts, 1966
• Nash C.A., Public versus Private Transport, Mac Millan Press Ltd, London 1976
• Ostaszewicz J., Kierunki rozwoju miejskiego transportu osobowego w krajach o wysokim poziomie motoryzacji, IKS Warszawa 1978 (maszynopis)
• Ostaszewicz J., Rataj M., Szybka komunikacja miejska, WKiŁ, Warszawa 1979
• Suchorzewski W., Rola transportu w kształtowaniu aglomeracji miejsko-przemysłowych, W zbiorze: Transport w dużych aglomeracjach miejskich, PAN, Warszawa 1975
• Thomas T.C., Thomson G.J., Value of time saved by trip purpose, Highway Research Record, nr 314
• Thomson J.M., Nowoczesna ekonomika transportu, WKiŁ, Warszawa 1978
• Willeke R., Zebisch K.D., Investitionsplanung und Erfolsgskontrolle im Personennahverkehr, Zeitschrift fur Verkehrswissenschaft, 1979, nr 2.