Role społeczne a władza. Paternalizm w psychiatrii

• Autorzy: Zofia Warzyńska-Bartczak

Warianty tytułu

Social Roles and Power. Paternalism in Psychiatry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tolerancja społeczna dla władzy bywa dość szeroka, szczególnie wtedy, gdy jej wykorzystywanie nie uderza bezpośrednio w interes poszczególnych jednostek lub też wtedy, gdy istnieje społeczne przyzwolenie na korzystanie z nadzwyczajnych uprawnień wynikających z posiadania władzy. W niektórych sytuacjach oczekuje się wręcz, że jednostki, pełniące określone role społeczne bądź zawodowe, w pełni wykorzystają swoje uprawnienia wynikające z tych ról. Takich postaw oczekuje się od przedstawicieli niektórych zawodów, na przykład od reprezentantów wymiaru sprawiedliwości czy też lekarzy(fragment tekstu)

EN

Presentation of the changing boundaries of medical paternalism, in its particular aspect, which is the psychiatric care - is a subject of the paper. The text outlines changing over the centuries attitude towards people with mental illness, with a particular focus on contemporary canons of psychiatric care. There were described different ways of defining paternalism, stressing the differences between soft and hard paternalism. Presented legislation designating the canons dealing with mentally ill, pointed out the potential dangers and abuses in this area and reference was made to the applicable ethical rules. The fundamental importance of patient autonomy and the right doctor - patient relationship was specially stressed(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność zawodowa; Zaufanie społeczne; Społeczna odpowiedzialność; Prawa pacjenta; Paternalizm; Role społeczne

EN

Professional liability; Social trust; Social Responsibility; Patient's rights; Paternalism; Social roles

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2013
• Numer: t. 14, z. 5, cz. 2 Zarządzanie stresem
• Strony: 199--219

Twórcy

autor

Zofia Warzyńska-Bartczak

• Uniwersytet Medyczny, Łódź

Bibliografia

• Anczewska M., Raduj J., Indulska A., Pałyska M., Prot K. (2010), Porównanie opinii pacjentów o jakości opieki na oddziałach psychiatrycznych i neurologicznych, "Psychiatria Polska", T. XLIV, nr 2.
• Bańka A. (2000), Psychologia organizacji [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Biesaga T. (2005), Autonomia lekarza i pacjenta a cel medycyny, "Medycyna Praktyczna", nr 6.
• Biesaga T. (2006), Elementy etyki lekarskiej, Wydawnictwo Medycyny Praktycznej, Kraków.
• Borkowski P. (2010), Indywidualna prewencja jako istotna cecha ustroju paternali-stycznego, "Studies In Christian Philosophy", 1.
• Brzeziński T. (2002), Etyka lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Dąbrowski S. (1995), Prawa chorych psychicznie i przesłanki przymusowego postępowania [w:] M. Siwak-Kobayashi, S. Leder (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Democracy Index: 2011: Democracy under stress [w:] Economist Intelligence Unit.
• Dworkin G. (1988), The Theory and Practice of Autonomy, Cambridge University Press, Cambridge-New York-Melbourne.
• Dworzański W., Dworzańska A., Burdan F. (2012), Istota relacji lekarz-pacjent w bu-dowaniu wizerunku placówki medycznej, "Polski Merkuriusz Lekarski", XXXII, 187.
• Foucault M. (1987), Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, PIW, Warszawa.
• Gadamer H-G. (2011), O skrytości zdrowia, Media Rodzina, Poznań.
• Gert B., Culver Ch.M., Clouser K.D. (2009), Bioetyka. Ujęcie systematyczne, "Linie życia" - seria pod redakcją Z. Szawarskiego, Wydawnictwo słowo / obraz terytoria, Gdańsk.
• Hartman J. (2012), Bioetyka dla lekarzy, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Hartman J. (2011), Wojna lekarzy z pacjentami [w:] J. Hartman, M. Waligóra (red.), Etyczne aspekty decyzji medycznych, LEX a Wolters Kluwer Business, Warszawa.
• Hołówka J. (2001), Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Hołówka J. (1995), Paternalizm w psychiatrii [w:] M. Siwak-Kobayashi, S Leder. (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Kaplan H.I., Sadock B.J. (2004), Psychiatria kliniczna, Urban & Partner, Wrocław.
• Kępiński A. (2003), Podstawowe zagadnienia współczesnej psychiatrii, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Kodeks Etyki Lekarskiej. Tekst jednolity z dnia 2 stycznia 2004 r., zawierający zmiany uchwalone w dniu 20 września 2003 r. przez Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy, Warszawa 2004.
• Konieczniak P., Boratyńska M. (2008), Autonomia pacjenta a wskazania medyczne, "Studia Iuridica", 49.
• Kress J-J. (1995), Zgoda pacjenta psychotycznego na oddziaływanie lecznicze [w:] M. Siwak-Kobayashi, S. Leder (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Leder S. (1995), Zagadnienia etyczne w psychoterapii [w:] M. Siwak-Kobayashi, S. Leder (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Nowacka M. (2005), Autonomia pacjenta jako problem moralny, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok.
• Nowacka M. (2008), Filozoficzne podstawy zasady autonomii pacjenta, "Problemy Higieny i Epidemiologii", 89 (3).
• Ostrowska A. (2011), Paternalizm i partnerstwo. Społeczny kontekst relacji pacjent-lekarz [w:] J. Hartman, M. Waligóra (red.), Etyczne aspekty decyzji medycznych, LEX a Wolters Kluwer Business, Warszawa.
• Porter R. (2003), Szaleństwo. Rys historyczny, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Pużyński S. (1995), Problemy etyczne i prawne stosowania leków psychotropowych w świetle postanowień międzynarodowych [w:] M. Siwak-Kobayashi, S. Leder (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Reykowski J. (2000), Psychologia polityczna [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Ryn Z.J. (2004), Dekalog Antoniego Kępińskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Safjan M. (2007), Wyzwania dla państwa prawa, Wolter Kluwer Polska, Warszawa.
• Salmon P. (2002), Psychologia w medycynie wspomaga współpracę z pacjentem i proces leczenia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Shorter E. (2005), Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, WSiP, Warszawa.
• Siwak-Kobayashi M., Leder S. (1995), Przedmowa [w:] M. Siwak-Kobayashi, S. Leder (red.), Psychiatria i etyka, Biblioteka Psychiatrii Polskiej, Kraków.
• Szawarski Z. (2005), Mądrość i sztuka leczenia, Wydawnictwo słowo / obraz terytoria, Gdańsk.
• Szczeklik A. (2002), Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Szczeklik A. (2007), Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Szewczyk K. (2009), Bioetyka. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szewczyk K. (2009), Bioetyka. Medycyna na granicach życia, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ślęczek-Czakon D. (2010), Pacjent nie jest rzeczą. Uwagi o możliwym korzystnym wpływie bioetyki na postawy lekarzy [w:] M. Nowacka (red.), Archeus. Studia z bioetyki i antropologii filozoficznej, t. 11, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Tekst ujednolicony na 28.10.2011, Dz.U. z 1994 nr 111, Dz.U. z 2011 nr 231.
• Wosińska W. (2004), Psychologia życia społecznego. Podręcznik psychologii społecznej dla praktyków i studentów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Wroński K., Cywiński J., Bocian R., Dziki A. (2008), Jakość w medycynie. Paternalizm w medycynie, "Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska", nr 5 (3).