Ewolucja planowania rozwoju społeczno-gospodarczego we Francji

• Autorzy: Zdzisław Dąbrowski

Warianty tytułu

Evolution of the French Socio-Economic Development Planning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z krajów Europy Zachodniej, poza Norwegią, Szwecją i Holandią, była przede wszystkim Francja, w której najwcześniej wprowadzone zostało planowanie społeczno-gospodarcze na szczeblu centralnych władz i administracji państwowej . Planowanie to było równocześnie, prawie od samego początku (tj. od 1954 roku) odnoszone do całej gospodarki narodowej i nadano mu także specyficzne cechy, odróżniające wyraźnie od innych, pozafrancuskich postaci planowania ogólnonarodowego, realizowanych przez współczesne państwa kapitalistyczne. Za datę wprowadzenia tego planowania przyjmuje się zwykle 3 stycznia 1946 roku, kiedy to utworzony został Commissariat General du Plan i przystąpiono już oficjalnie - po okresie dyskusji i ścierania się różnych koncepcji planistycznych - do opracowania pierwszego planu narodowego, który miał obejmować zamierzenia rządowe na lata 1947-1950. Pierwszy czteroletni (według początkowych ustaleń) plan narodowy Francji, oparty silnie na koncepcjach J. Monneta, został jednak przedłużony pod wpływem okresu planu Marshalla najpierw do 1952 roku, a następnie jeszcze do 1953 roku, stając się faktycznie planem obejmującym okres siedmiu lat i będącym najdłuższym spośród opracowanych dotychczas dziewięciu planów francuskich. W ten sposób zaczęła się długa i sięgająca do dzisiaj włącznie historia francuskiego planowania gospodarki narodowej, którego teoretyczne i metodologiczne koncepcje, praktyczne doświadczenia i drogi realizacji stanowią nie tylko bogate źródło wiedzy, lecz mogą być również wykorzystane dla doskonalenia wielu różnych aspektów naszego planowania centralnego. (fragment tekstu)

EN

This paper presents a brief characteristics of the evolution, of the French socio-economic development planning. Special allowance has been made for the main periods of change and its dominant tendencies. The characteristics spans the whole, i.e. after the Weir World II, hitherto evolution process of the French macroeconomic planning. It began officially in 1946 when the Plan General Commissariat was established. The analysis covers also the facts connected with the preparation of the eighth National Plan for the years 1981-1985. The author focuses on the following four facts of the macroeconomic planning: 1) the nature and features of the French macroeconomic planning, 2) long-range national plans and its methodological foundations, 3) the institution of economic budgets and foundations of their rationalization choices, 4) the national accounting system - the structure and application. The French planning has no longer normative character and becomes more and more indicative. It has a character of development hypotheses and simultaneously links closely the state economic policy with the national plans targets. The French planning employs only long-range national plans. The institution of economic budgets is used as an instrument of the plans implementation. Long-range national plans (since the Fourth Plan) have a character of multifacet socio-economic macro-plans. Since 1971 the planning methodology is characterized by aggregation of planning solutions and by increased econometric quantification and dynamization of mimulation approach (FIFI and DMS models). In order to ensure effective realization of national plans, their closer links with financial budgets of the state and rationalization of foundations of the budgets preparation the following measures have been introduced: 1) the system of economic budgets (based on ZOGOL, BECA, Star and METRIC models), 2) the procedure of rationalization of budget choices (BCB), 3) a concept of preference functions estimation based on an ex-post analysis. The basic source of the analytical and informational supporting for the planning processes of the socio-economic development is comptabilité, national française. It is used mainly for developing the economic budget systems, preliminary conceptions and contents of long-term plans. Also for procedures of rational choice in budget, and the function of preferences of the government. This function is in official system of evidence and statistics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Planowanie społeczno-gospodarcze; Planowanie gospodarcze; Planowanie centralne; Gospodarka kapitalistyczna; Ustrój kapitalistyczny; Gospodarka narodowa; Budżet; Planowanie budżetowe; Polityka budżetowa; Rachunkowość społeczna

EN

Socio-economic planning; Economic planning; Central planning; Capitalist economy; Capitalist system; National economy; Budget; Budget planning; Budgetary policy; Social Accounting

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 156 Planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego za granicą
• Strony: 89--130

Twórcy

autor

Zdzisław Dąbrowski

Bibliografia

• A. Vincent, La conjoncture nouvelle, Paris 1943.
• B. Billandot, Le modele DECA, Statistiques et etudes financieres, serie orange, 1971, no 1.
• B. Ciepielewska, Krytyczna analiza modelu FIFI, Warszawa 1975.
• C. Grabowski, Problemy planowania gospodarczego we Francji, Warszawa 1964.
• C. Gruson, Esquisse d'une theorie generale de l'equilibre economique, Paris 1949.
• C. Gruson, Note sur les conditions d'etablissment d'une comptabilite nationale, Statistiques Etudes Financieres 1950, nr 19.
• D. Flouzat, Economie contemporaine, Paris 1982.
• D. Fouquet, J.M. Charpin, H. Guillaume, P.A. Muet, D. Vallet, Modele dynamique multi - sectoriel, Collections de L'INSEE, Paris 1978, serie C, no 64 - 65.
• E. Kirshen and others, Economic policies compared West and East, Vol 1, General theory, North Holland, 1974.
• F. Perroux, Le IV plan francais (1962-1965), Paris 1963.
• G. Mathieu, La planification francaise, Le Monde, 6 mars 1962.
• H. Guitton, D. Vitry, Economie politique, Paris 1981.
• J. Benard, Comptabilite nationale et modeles de politique economique, Paris 1972.
• J. Bjerve, Trends in Norwegian Planning 1945-1975, Oslo 1976.
• J. Hackett, A.M. Hackett, Economic Planning in France, London 1963.
• J. Marchai, Nouveaux elements de comptabilite nationale francaise, Paris 1962.
• J.J. Carre, P. Dubois, E. Malinvaud, Rozwój gospodarki francuskiej, Warszawa 1978.
• J.P. Delilez, La planif ication dans les pays d'economie capitaliste, Paris 1968.
• M. Aglietta, P. Dubois, J.P. Page, Ch. Sautter, C. Seibel, B. Ulmo, Etudes Macroeconomiques pour 1975. Collections de L'INSEE, Paris, serie C, no 9.
• M. Aglietta, R. Courbis, C. Seibel: Le modele physico-financier de projection a moyen terme (FIFI), tome I, Presentation generale et utilisation, Paris 1973.
• M. Ozenda, O. Senhaji, L'elaboration du 9 Plein, Reqards sur l'actualite, no 98, Jevrier 1984.
• M. Pasoń-Kunicka, Planowanie jako instrument polityki gospodarczej Francji, Warszawa 1977.
• P. Bauchet, La planification francaise, Paris 1966.
• P. Masse, przedmowa do pracy: F. Perroux, Le IV plan francais (1962-1965), Paris 1962.
• P. Masse, The Guiding Ideas Behind French Planning, W: Capitalism, Market and Central Planning, Boston, 1963.
• Ph. Huet, J. Bravo, L'experience francaise de rationalisation des choix budqetaires, Paris 1973.
• R. Barve, Economie politique, Paris 1959, t. I.
• R. Boyer, J. Mazier, G. Olive, Un nouvean modele de prevision macro - economique: STAR, Economie et statistique 1974, no 61.
• R. Courbis, Un processus collectif de choix: l'exemple de la planification francaise, Revue d'economie politique, mai-juin 1977.
• R. Frisch, Numerical determination of a quadratic preference function for use in macroeconomic programming, Oslo 1957.
• R. Froment, La comptabilite nationale de la France en 1938. Une methode de comptabilite economique, Etudes et Conjoncture Union Francaise 1947, nr 8 i 9.
• R. Stone, J.E. Meade, The Construction of Tables National Income, Expenditure, Savings and Investment, Economic Journal 1941.
• S. Kruszczynski, Planowanie gospodarki narodowej i elementy polityki ekonomicznej, Warszawa 1974.
• S.S. Cohen, Modern Capitalist Planning - the French Model, London 1969.
• V. Lutz, Central Planning for the Market Economy, London 1969.
• W. Sadzikowski, Elementy planowania w kapitalizmie (na przykładzie gospodarki brytyjskiej), Warszawa 1969.
• Z. Dąbrowski, Współczesne formy i kierunki interwencjonizmu kapitalistycznego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1962, nr 2.
• Z. Kowalczyk, Podstawowe trudności makroekonomicznego rachunku gospodarki kapitalistycznej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1963, nr 3.
• Z. Kowalczyk, Rachunkowość społeczna a polityka gospodarcza państwa kapitalistycznego, Ekonomista 1964, nr 6.
• Z. Kowalczyk, Wartość poznawcza rachunkowości społecznej, Poznańskie Roczniki Ekonomiczne 1964/1965, t. XVII.