Intensywność gospodarowania i jej uwarunkowania w zreformowanym przedsiębiorstwie

• Autorzy: Mirosław Hamrol

Warianty tytułu

Intensity of Management and Its Conditions in Reformed Enterprise

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prawie czteroletni okres funkcjonowania gospodarki narodowej według nowych zasad pozwala na podjęcie próby oceny zmian, jakie zaszły w metodach gospodarowania. Interesujące jest zwłaszcza to, na ile nowe zasady i mechanizmy przełamały bariery tkwiące w ekstensywnych metodach gospodarowania. Celem niniejszego opracowania jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy wprowadzane zmiany mechanizmów spowodowały przełom w metodach gospodarowania. Innymi słowy, chodzi o ukazanie zmian, jakie zaszły w polityce i strategii przedsiębiorstw i jakie to niesie skutki dla metod gospodarowania w przedsiębiorstwie. Odpowiedź na powyższe pytanie jest bardzo trudna i złożona, ponieważ można przyjąć hipotezę, że w ostatnich latach działalność przedsiębiorstw determinowana była w zasadniczym stopniu przez stan zasilania w czynniki produkcji. Wpływ rozwiązań reformy gospodarczej na efekty produkcyjne, a w szczególności na relacje efektywnościowe, jest sprawą złożoną i zapewne będzie się ujawniać stopniowo. Tym niemniej celowe wydaje się być podjęcie próby ukazania podstawowych mechanizmów wyznaczających zachowanie przedsiębiorstw, a tym samym warunkujących osiągane przez nie wyniki. Powinno to w dalszej kolejności umożliwić identyfikację głównych źródeł osiągania wyższej efektywności gospodarowania. Jest to o tyle istotne, że źródła te mogą mieć charakter ekstensywny lub intensywny. Dla realizacji celów stawianych przed reformą gospodarczą nieobojętne jest zaś, które z nich są dominujące. Nakazem chwili jest bowiem proefektywnościowa polityka przedsiębiorstw, co jest równoznaczne ze wzmocnieniem tendencji do intensyfikacji gospodarowania. Celowi opracowania podporządkowano jego konstrukcję. W części pierwszej podjęto próbę rekonstrukcji polityki przedsiębiorstwa, by na tej podstawie w drugiej części ukazać preferencje przedsiębiorstwa i ich wpływ na zmiany zachodzące w metodach gospodarowania. W prezentowanym opracowaniu wykorzystano wyniki własnych badań sondażowych prowadzonych w wybranych przedsiębiorstwach przemysłowych oraz materiały uzyskane w Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym w Poznaniu, Oddziale Wojewódzkim Narodowego Banku Polskiego w Poznaniu oraz Izbie Skarbowej w Poznaniu. (fragment tekstu)

EN

An attempt to reconstruct the policy of an enterprise was first undertaken in the paper. It was stated that it has first of all pro-supply character which is a sign of enterprise's adaptation to external conditions of economy. The carried out studies point out that under such conditions the basic interest of an enterprise consits in maximization of the resources of the factors of production. Special place among them is taken by the resources of the factor of labour which is subject to - unlike other resources - market allocation. Therefore determinants of enterprise access to manpower resources were shown, particularly the role of wages in this respect. In the second part of the paper the influence of economic options on the intensity of management was discussed. It was pointed out that enterprises make suboptimum options which is caused among others by double measure system of evaluation. Comprehensive considerations allowed to formulate a conclusion that the existing period of functioning of enterprises according to new principles has not fully eliminated barriers in extensive methods of management. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Reformy gospodarcze; Przedsiębiorczość; Przedsiębiorstwo; Efektywność gospodarowania; Strategia przedsiębiorstwa; Zachowania przedsiębiorstw

EN

Economic reforms; Entrepreneurship; Enterprises; Business efficiency; Corporation strategies; Enterprise behaviour

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1987
• Numer: nr 150 Badania nad efektywnością gospodarowania w przemyśle
• Strony: 113--125

Twórcy

autor

Mirosław Hamrol

Bibliografia

• J. Kaleta, Kierunki reformy systemu finansowego przedsiębiorstw, w: Funkcjonowanie gospodarki polskiej. Doświadczenia, problemy, tendencje, praca zbiorowa pod redakcją J. Mujżela i S. Jakubowicza, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1984.
• J. Pajestka, Sposób funkcjonowania gospodarki socjalistycznej. Determinanty postępu, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1979.
• L. Balcerowicz, Rozdzielnictwo, struktury organizacyjne, reforma, w: Funkcjonowanie gospodarki polskiej. Doświadczenia, problemy, tendencje, praca zbiorowa pod redakcją J. Mujżela i S. Jakubowicza, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1984.
• S. Byrski, Skuteczność rozwiązań reformy gospodarczej, Gospodarka Planowa,1984, nr 11.
• U. Wojciechowska, Rozpoznanie zjawisk - podsumowanie wyników badań Instytutu Gospodarki Narodowej nad funkcjonowaniem reformy gospodarczej w 1984 roku, Życie Gospodarcze, 1985, nr 10.
• Z. Dach, Polityka zatrudnienia w ramach reformy gospodarczej, Gospodarka Planowa,1984, nr 11.