Structure and Spatial Typology of the World Population Today

• Autorzy: Jerzy Dzieciuchowicz

Warianty tytułu

Struktura i typologia przestrzenna ludności współczesnego świata

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Nowadays, there is a new demographic image of the world. The main goal of the study was to offer a comprehensive discussion of the major elements of the image and to synthesise them. I analysed in detail the spatial distribution of the population, its growth and reproduction as well as the demographic structure. The spatial demographic typology serves as a summary of the study of the problem area. This study is mostly based on reliable demographic information acquired from official publications of individual countries, international organisations and institutions. Within the course of the study, I refer to analyses and diagnoses of the world demographic situation on which many researchers focus. The study proved that the demographic overview of the world today is very diverse. This is illustrated in a generalised form by the developed spatial typology of the populations of countries (184) which was founded on 19 demographic features. They offer comprehensive illustration of the demographic situation taking into consideration the spatial structure of the population, permanent migrations, demographic development and natural movement and the structure of the population according to sex and age. I developed the typology using the k-means clustering method identifying eight clusters associated with country types. I derived the names of specific types from their most significant diagnostic features. The list of identified types includes: Type 1 - very high birth and mortality rates. Type 2 - high birth rate and low mortality. Type 3 - exceptionally high annual population growth and migration net and record breaking masculinisation of the population. Type 4 - high annual population growth ratio convergent with high migration net and rather high natural increase. Type 5 - very high demographic ageing ratio and very long average life expectancy of men and women. Type 6 - high share of adults with low birth and fertility ratios and low mortality. Type 7 - dominance of large families with strong masculinisation. Type 8 - very high general mortality rate with high migration net. (original abstract)

Współcześnie ukształtował się nowy obraz demograficzny świata. Głównym celem tego opracowania jest wszechstronne naświetlenie jego najważniejszych elementów składowych oraz dokonanie próby ich syntezy. Szczegółowej analizie poddano dystrybucję przestrzenną ludności, jej rozwój i reprodukcję, a także strukturę demograficzną. Podsumowaniem całości badanej problematyki jest przestrzenna typologia demograficzna. Praca ta bazuje głównie na informacjach demograficznych pochodzących z oficjalnych publikacji poszczególnych krajów oraz organizacji i instytucji międzynarodowych. W toku omawianych badań odwoływano się do diagnozy sytuacji demograficznej świata, będącej obiektem zainteresowania wielu badaczy. Badania te wykazały, że obraz demograficzny współczesnego świata jest bardzo zróżnicowany. W formie uogólnionej obrazuje to opracowana typologia przestrzenna ludności państw (184), którą oparto na 19 cechach demograficznych. Opisują one wszechstronnie sytuację demograficzną, z uwzględnieniem struktury przestrzennej ludności, migracji stałych, rozwoju demograficznego i ruchu naturalnego oraz struktury ludności według płci i wieku. Typologii dokonano przy użyciu taksonomicznej metody K-średnich, wydzielając osiem skupień utożsamianych z typami państw. Nazwy określonych typów utworzono od ich najbardziej wyróżniających cech diagnostycznych. Lista wyróżnionych typów obejmuje: Typ 1 - bardzo wysokie natężenie urodzeń i zgonów. Typ 2 - wysokie natężenie urodzeń, przy niskiej umieralności. Typ 3 - wyjątkowo wysoki przyrost rzeczywisty i migracyjny, przy rekordowo wysokiej maskulinizacji ludności. Typ 4 - duży przyrost rzeczywisty, zbieżny z wysokim saldem migracyjnym i dość dużym przyrostem naturalnym. Typ 5 - bardzo wysoki poziom starzenia demograficznego i bardzo długie trwanie życia kobiet i mężczyzn. Typ 6 - wysoki udział ludności dorosłej, przy niskiej dzietności i rodności oraz umieralności. Typ 7 - dominacja dużych rodzin, przy silnej maskulinizacji. Typ 8 - bardzo wysokie ogólne natężenie zgonów, przy dużym natężeniu przyrostu migracyjnego. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Social economic space; Demography; Population; Demographic development; Demographic structure; Spatial distribution

PL

Przestrzeń społeczno-gospodarcza; Demografia; Ludność; Rozwój demograficzny; Struktura demograficzna; Rozkład przestrzenny

• Czasopismo: Space - Society - Economy
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 12 Przemiany w sferze zachowań demograficznych w okresie przekształceń społeczno-gospodarczych : Changes of Demographical Behaviour during Socio-Economic Transformation Period
• Strony: 9--20

Twórcy

autor

Jerzy Dzieciuchowicz

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Clarke J.I., 1998, Ludność ziemi, Prószyński i S-ka, Warsaw.
• Coleman D.A., 2002, Population of the Industrial World - A Convergent Demographic Community?, "International Journal of Population Geography", 8.
• Encyklopedia Świat i Polska 2007, 2006, PWN, Warsaw.
• Jagielski A., 1974, Geografia ludności, PWN, Warsaw.
• Jędrzejczyk D., 2001, Podstawy geografii ludności, WA DIALOG, Warsaw.
• Jones H., 1993, Population Geography, PCP, London.
• Kaczmarek T., Koralewski T., Matykowski R., 1998, Ludność świata, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• Kosiński L.,1967, Geografia ludności, PWN, Warsaw.
• Kurek S., 2008, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, WN AP, Cracow.
• Maryański A., 1977, Ludność świata, PWN, Warsaw.
• Notestein F., 1945, Population - the Long View [in:] Schultz T. (ed.), Food for the World, Chicago.
• Okólski M. (red.), 1990, Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warsaw.
• Thumerelle R.-J., 1996, Les populations du monde, Natan, Paris.
• Urłanis B. (red.), 1966, Ludność świata, PWE, Warsaw.
• Van de Kaa D.J., 1987, Europe's Second Demographic Transition, "Population Bulletin", Vol. 42, No. 1, Population Reference Bureau, Washington, D.C.
• Van de Kaa D.J., 2003, The Idea of a Second Demographic Transition in Industrialized Countries, "The Japanese Journal of Population", No.1, Vol. 1.