Wpływ polityki spójności Unii Europejskiej na zmniejszenie międzyregionalnej luki rozwojowej w Polsce

• Autorzy: Tadeusz Truskolaski , Kamil Waligóra

Warianty tytułu

Impact of Cohesion Policy of the European Union on the Reduction of the Interregional Development Gap in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polityka spójności jest jednym z filarów Unii Europejskiej. Kierowana do słabszych gospodarczo regionów, a finansowana przez zamożniejsze, jest narzędziem korygującym rozbieżności społeczno-gospodarcze. Rozpoczęcie kolejnej - w przypadku Polski trzeciej - perspektywy finansowej zachęca do podsumowania oddziaływania polityki spójności na zmniejszanie luki rozwojowej między województwami. W tekście przedstawiono zmiany w polityce spójności Unii Europejskiej zachodzące w kolejnych dekadach XX i XXI wieku, na podstawie dostępnych danych statystycznych oceniono sposób podziału środków między województwa w Polsce w dwóch perspektywach finansowych: 2004-2006 i 2007-2013. Za Strategią lizbońską, w której wskazano trzy kluczowe obszary polityki regionalnej, przyjęto mierniki dotyczące społecznego, ekonomicznego i terytorialnego oddziaływania. W ten sposób określono fragmentaryczną skuteczność podziału środków z budżetu UE między województwa. Wskazano również przyczyny opóźnienia we wdrażaniu funduszy unijnych w perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020 i przedstawiono wnioski, które mogą być wykorzystane podczas przygotowywania polityki spójności na lata po 2020 roku. Ostatecznie stwierdzono, iż przyjęte algorytmy podziału środków wspierały obszary już dysponujące przewagami konkurencyjnymi. Zaobserwowano, iż najsilniejsze gospodarczo regiony utrzymały status quo, a słabsze oddaliły się od średniej dla kraju. Cele polityki spójności osiągnięto w niewielkim stopniu, co powinno wpłynąć na przyszłą zmianę kryteriów alokacji dofinansowania. Stwierdzono, iż kluczowym problemem we wdrażaniu funduszy europejskich staje się biurokratyzacja. Konieczna jest więc symplifikacja procedur umożliwiająca sprawniejsze i skuteczniejsze wydatkowanie środków europejskich.(abstrakt oryginalny)

EN

Cohesion policy is one of the pillars of the European Union. Dedicated to economically weaker regions and funded by the affluent ones, it is a tool for correcting socioeconomic discrepancies. Starting the next - in the case of Poland the third - financial perspective encourages to summarize the impact of cohesion policy on reducing the development gap among the voivodeships. The first part of the paper presents the changes that have taken place in the cohesion policy of the European Union in the 20th and 21st century. Then, on the basis of available statistical data the author assessed the way of distribution of funds among the voivodeships in Poland in over two financial perspectives: 2004-2006 and 2007-2013. As in the Lisbon Strategy, which identified three key areas of regional policy, the author adopted measures on social, economic and territorial impact. In this manner fragmentary efficiency of the allocation of funds from the EU budget between the voivodeships was specified. The causes of delay in implementing European funds in financial perspective 2014--2020 were also identified. Finally, the conclusions that can be used in the preparation of cohesion policy for the period after 2020 were presented. It was concluded that the adopted algorithms for the allocation of funds supported the areas already possessing competitive advantages. It has been observed that the strongest economic regions have maintained the status quo, and the less developed ones have remained far from the national average. Cohesion policy objectives have been achieved in a relatively small degree, which should affect the future change of criteria for the allocation of funding. Moreover, it was concluded that bureaucracy was becoming the key problem in implementing European funds. It is therefore essential to simplify the procedures in order to enable more efficient spending of the funds. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konwergencja; Polityka regionalna; Produkt krajowy brutto (PKB); Polityka spójności; Bezrobocie

EN

Convergence; Regional policy; Gross domestic product (GDP); Cohesion policy; Unemployment

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2 (6)
• Strony: 87--102

Twórcy

autor

Tadeusz Truskolaski

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Kamil Waligóra

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• Barcz J., 2008, Przewodnik po Traktacie z Lizbony. Traktaty stanowiące Unię Europejską. Stan obecny oraz teksty skonsolidowane w brzmieniu Traktatu z Lizbony, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
• Czykier-Wierzba D., 2003, Finansowanie polityki regionalnej w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Twigger, Warszawa.
• EUR-lex, 1957, Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, http://eur-lex.europa.eu/ legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:11957E/TXT (15.04.2016).
• Europe Direct, 2014, Zmiany w systemie finansowania polityki spójności w okresie 2014-2020, http:// europedirect-tarnow.europim.pl/zmiany-w-systemie-finansowania-polityki-spojnosci-w- okresie-2014-2020 (22.04.2016).
• Eurostat, 2014, Produkt Krajowy Brutto w podziale na NUTS 3, http://ec.europa.eu/eurostat/web/products- datasets/-/nama_r_e3gdp (14.04.2016).
• Gniadowski A., 2016, Samorządy zbyt wolno wykorzystują środki unijne, http://www.wspolnota.org.pl/ aktualnosci/aktualnosc/samorzady-zbyt-wolno-wykorzystuja-srodki-unijne/ (14.11.2016).
• Komisja Europejska, 2007, Polityka spójności 2007-2013. Komentarze i teksty oficjalne, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg, s. 13-26.
• Markowski K., 2008, Ekonomiczne aspekty migracji, [w:] Migracja - wyzwanie XXI wieku, Zięba M. (red.), Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• McCann P., Ortega-Argilés R., 2013, Redesigning and reforming European regional policy: The reasons, the logic, and the outcomes, International Regional Science Review, vol. 36, s. 424-445.
• Ministerstwo Rozwoju, 2016, Przyspieszenie realizacji programów regionalnych 2014-2020 - Plan działań, prezentacja ze spotkania Ministerstwa Rozwoju z Instytucjami Zarządzającymi Programami Regionalnymi, 9 listopada 2016 r., Warszawa.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2007, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spójności, Warszawa, 5/2007 r., Warszawa, s. 117-118.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2011, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007- -2013, Warszawa.
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2013, Kryteria delimitacji Miejskich Obszarów Funkcjonalnych Ośrodków Wojewódzkich, Warszawa.
• Mościcki B., 2006, Euro dla regionów, Polityka Samorządowa, nr 21(5), s. 21.
• Najwyższa Izba Kontroli, 2014, O przygotowaniu Polski do wykorzystania środków UE, https://www. nik.gov.pl/aktualnosci/o-przygotowaniu-polski-do-wykorzystania-srodkow-ue.html, (17.11.2016).
• Ołdak A., 2011, Premier Tusk: Europa jednej prędkości, http://www.wnp.pl/drukuj/140175_1.html (28.05.2016).
• Polska Agencja Prasowa, 2016, Które województwa najlepiej radzą sobie z funduszami unijnymi?, http://www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/ktore-wojewodztwa-najlepiej-radza-sobie-z- funduszami-unijnymi (16.11.2016).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 20.12.2013.
• Zieliński K., 2006, Przesłanki i konsekwencje procesu modernizacji polskiego rolnictwa, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 709, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, s. 76-79.
• https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/temat (12.04.2016).
• http://stat.gov.pl/ (15.04.2016).
• https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl (13.04.2016).
• https://www.funduszeeuropejskie.2007-2013.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Documents/ZPORR_2004_2006.pdf (13.04.2016).

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2016.2.06