Zagrożenia naturalne i techniczne wpływające na stan bezpieczeństwa pracy w polskich kopalniach odkrywkowych

• Autorzy: Romuald Ogrodnik , Zbigniew Burtan , Mariusz Kapusta

Warianty tytułu

Natural and Technical Hazards Affecting the Status of Safety in the Polish Open-Pit Mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Górnictwo odkrywkowe jest najstarszym sposobem wydobywania kopalin użytecznych, które wykorzystywane są przez człowieka od tysięcy lat. W dzisiejszych czasach eksploatacja odkrywkowa jest podstawową gałęzią gospodarek wielu krajów, w tym również krajów wysoko rozwiniętych. Pozwala pozyskiwać surowce energetyczne, metaliczne, chemiczne i skalne. W Polsce w ostatnich latach obserwowany jest dynamiczny rozwój branży górnictwa odkrywkowego. W ostatnich 15 latach nastąpiło podwojenie liczby odkrywkowych zakładów górniczych. Od początku istnienia górnictwa, praca górników związana była z licznymi niebezpieczeństwami, które zagrażały ich życiu i zdrowiu. Do podstawowych zagrożeń wpływających na stan bezpieczeństwa pracy w kopalniach odkrywkowych należą zagrożenia naturalne o charakterze geologicznym, geotechnicznym i hydrogeologicznym oraz zagrożenia o charakterze technicznym związane z zastosowaniem określonych technologii wydobycia i przerobu surowca, maszyn, urządzeń i środków transportu. W artykule przedstawiono definicję kopalni odkrywkowej, podział kopalń ze względu na przeznaczenie gospodarcze kopalin oraz stan zatrudnienia w kopalniach. Opisano podstawowe zagrożenia występujące na stanowiskach pracy w górnictwie odkrywkowym. Na podstawie danych Wyższego Urzędu Górniczego dotyczących sektora górnictwa odkrywkowego, przeprowadzono analizę wypadków, ze szczególnym uwzględnieniem zdarzeń związanych z zagrożeniami naturalnymi i technicznymi. Scharakteryzowano i opisano skalę występujących zagrożeń osuwiskowych, wywołanych obrywaniem się skał, wodnych, sejsmicznych, gazowych, wywołanych pożarami endogenicznymi oraz technicznych związanych ze stosowaniem środków strzałowych i pochodzących od maszyn i urządzeń. (abstrakt oryginalny)

EN

Open-pit mining is the oldest way of extracting useful minerals that have been used by humans for thousands of years. Today, opencast mining is the basic branch of many countries' economies, including developed countries. It allows to source energy, metallic, chemical and rock resources. In Poland in recent years the dynamic development of the opencast mining industry has been observed. In the last 15 years, the number of open-cast mining plants has doubled. Since the beginning of mining, the work of miners has been associated with many dangers that threatened their lives and health. Basic hazards affecting work safety in open-pit mines include geological, geotechnical and hydrogeological hazards, as well as technical hazards associated with the use of certain technologies for the extraction and processing of raw materials, machinery, equipment and means of transport. The article describes the definition of the open-pit mine, the distribution of mines due to the economic use of minerals and the employment status of mines. The basic hazards occurring at workplaces in opencast mining are also described. To perform the analysis of accidents, data and reports collected by the State Mining Authority (SMA) were used. Special attention was paid to events related to natural and technical hazards in open pit mines. It has been characterized and described the scale of existing hazards: landslide, collapsing rocks, water, seismic, gas, endogenous fire and technical from machines and equipment, and associated with the use of explosive. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo; Bezpieczeństwo; Bezpieczeństwo i higiena pracy; Wypadki przy pracy

EN

Mining sector; Security; Health and safety at work; Accidents at work

• Czasopismo: Modern Management Review
• Rocznik: 2017
• Tom: 22 (XXII)
• Numer: nr 24 (2)
• Strony: 99--115

Twórcy

autor

Romuald Ogrodnik

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

autor

Zbigniew Burtan

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

autor

Mariusz Kapusta

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• [1] Bezpieczeństwo pracy w kopalniach odkrywkowych i otworowych, WUG, Katowice 2014.
• [2] Ciechowski E., Szczurowski A., Seminarium z bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie, Politechnika Śląska, Gliwice 1996.
• [3] Ocena stanu bezpieczeństwa pracy, ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego w związku z działalnością górniczo-geologiczną w 2013 roku, WUG, Katowice 2014.
• [4] Ocena stanu bezpieczeństwa pracy, ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego w związku z działalnością górniczo-geologiczną w 2014 roku, WUG, Katowice 2015.
• [5] Ocena stanu bezpieczeństwa pracy, ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego w związku z działalnością górniczo-geologiczną w 2015 roku, WUG, Katowice 2016.
• [6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 1702).
• [7] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2002 roku, WUG, Katowice 2003.
• [8] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2003roku, WUG, Katowice 2004.
• [9] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2004 roku, WUG, Katowice 2005.
• [10] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2005 roku, WUG, Katowice 2006.
• [11] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2006 roku, WUG, Katowice 2007.
• [12] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2007 roku, WUG, Katowice 2008.
• [13] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2008 roku, WUG, Katowice 2009.
• [14] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2009 roku, WUG, Katowice 2010.
• [15] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2010 roku, WUG, Katowice 2011.
• [16] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2011 roku, WUG, Katowice 2012.
• [17] Stan bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie w 2012 roku, WUG, Katowice 2013.
• [18] J. Szlązak J., Szlązak N., Bezpieczeństwo i higiena pracy, Wydawnictwo AGH, Kraków 2005.
• [19] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1131).
• [20] Zagrożenia naturalne w odkrywkowych zakładach górniczych, WUG, Katowice 2007.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2017.mmr.19