Kolejny etap ewolucji koncepcji i praktyki regulacji ekonomicznej

• Autorzy: Andrzej T. Szablewski

Warianty tytułu

The evolution of the theory and practice of economic regulation: the next stage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem analizy są zachodzące w ostatnich latach głębokie zmiany w podejściu do teoretycznej koncepcji i praktyki regulacji ekonomicznej, które uzasadniają pogląd, że wchodzi ona w kolejny etap ewolucji. W pierwszej części artykułu celem analizy jest teoretyczny aspekt tej ewolucji, której istota sprowadza się do stopniowego odchodzenia od koncepcji regulacji jako substytutu rynku na rzecz koncepcji regulacji tworzącej warunki quasi rynku. U podstaw pierwszej koncepcji leży - ignorujące istnienie asymetrii informacji - założenie, że regulator ma zdolność do odgadywania wyników działania konkurencyjnego rynku. Z kolei koncepcja quasi rynku nakłada na regulatora zadanie pobudzania rynkowych zachowań przedsiębiorstw regulowanych i ich odbiorców. Taki wymóg spełnia do niedawna praktycznie nieznane poza USA i Kanadą rozwiązanie regulacyjne, określane jako negocjowane porozumienia, które już próbuje się w zmodyfikowanych formach implementować, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii i Australii. Stąd też w dalszej części artykułu przedstawiono, potwierdzone przez praktykę amerykańską i kanadyjską, walory regulacji bodźcowej, a także wysuwane wobec tego rozwiązania wątpliwości. Te ostatnie wynikają w dużej mierze z obaw, czy rozwiązanie to można skutecznie implementować w innych niż amerykańskie realiach regulacyjnych. W końcowej części sformułowano dwie uwagi, z których pierwsza dotyczy perspektyw dalszej ewolucji regulacji ekonomicznej, druga zaś kwestii zasadności potrzeby implementacji koncepcji regulacji negocjacyjnej w krajowym sektorze ciepłownictwa systemowego. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper discusses the evolution of the theory and practice of economic regulation, in particular its latest stage. In the first part, the analysis concentrates on the theoretical aspect of the process. In this context, the paper points to the impact of asymmetry of information on a gradual shift of economic regulation from an approach in which regulation is viewed as a substitute of a competitive market to one that triggers market behaviours by involving companies and their customers in the regulatory process. In the second part, the author focuses on the implementation aspect, i.e. how the latter concept could be adapted to regulatory practice. Even though this concept has long been implemented in the United States as well as Canada through so-called negotiated settlements, such regulatory arrangements were until recently neglected in research reports, including those in America. The latest wave of interest in this form of regulation, particularly in the UK and Australia, is mainly due to its many advantages as demonstrated by the North American experience. The author explores the benefits of negotiated settlements against the background of doubts raised in an ongoing debate on whether such settlements are free from risks and whether they can be effectively applied elsewhere. While noting some encouraging early results in several regulated sectors in the UK, the author stresses two crucial conditions for the successful implementation of this approach: a careful design of the new regulatory arrangements and a pro-active role of the regulator. The paper's final comments refer to the perspective of further evolution of economic regulation and the rationale for the adoption of negotiated mechanisms in regulating Poland's district heating sector.

Słowa kluczowe

PL

Asymetria informacji; Stopa zwrotu; Regulacja ekonomiczna; Negocjacje gospodarcze

EN

Information asymmetry; Rate of return; Economic regulations; Economic negotiations

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2
• Strony: 49--72

Twórcy

autor

Andrzej T. Szablewski

• Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa

Bibliografia

• A summary of evidence and thinking on negotiated settlements in the regulation of energy networks service providers [2013], CME carbon+energy markets, April, www.carbonmarkets.com.au (6.07.2017).
• Ambler T., Boy K. [2010], Reforming the regulators, Adam Smith Institute, September.
• Becker G. S. [1983], A theory of competition among pressure groups for political influence, "Quartely Journal of Economics", vol. XCVIII, no. 3, August.
• Bogusławski P. [2008], Taryfowanie ciepła - wymóg urzędniczy czy ekonomiczna konieczność, "Biuletyn URE", nr 6.
• Bonbright J. C., Danielsen A., Kamerschen D. R. [1988], Principles of public utility rates, Public Utilities Reports, Inc. Arlington, Virginia.
• Buchanan A. [2008], RPI at 20 project, speech at SBGI, March.
• Burns R. E. [1988], Administrative procedures for proactive Regulation, NRRI-87-18, The National Regulatory Research Institute, Columbus, Ohio, March.
• Ciepiela D. [2017], Prezes Veolii: trwa rewolucja funkcjonowania ciepłownictwa, Portal wnp.pl, 24 lutego.
• Clemens E. W. [1950], Economics and utilities, New York.
• Crafts N. [2006], Regulation and productivity performance, "Oxford Review of Economic Policy", vol. 22, isssue 3, 1 July.
• Dal Bo E. [2006], Regulatory capture: a review, "Oxford Review of Economic Policy", vol. 22, no. 2.
• Decker Ch. [2015], Modern economic regulation. An introduction to theory and practise, Cambridge University Press.
• Doucet J., Littlechild S. [2006], Negotiated settlements: the development of legal and economic thinking, Utilities Policy, vol. 14, issue 4, December.
• Doucet J., Littlechild S. [2009], Negotiated settlements and the national energy board in Canada, "Energy Policy", no. 37.
• Fellows G. K. [2011], Negotiated settlements with a cost of service backstop: the consequences for depreciations, "Energy Policy", no. 39.
• Joskow P. [2006], Incentive regulation in theory and practice: electricity distribution and transmission Networks, Prepared for the National Bureau of Economic Research Conference on Economic Regulation. MIE Center for Energy and Environmental Policy Research, January 21st, www.hks.harvard.edu/hepg/Papers/Joskow_Incentive_2006.pdf (12.02.2017).
• Leibenstein H. [1966], Allocative efficiency vs. "X" efficiency, "American Economy Review", June.
• Littlechild S. [1983], The regulation of British telecommunication profitability, Department of Industry, London.
• Littlechild S. [2008], Some alternative approaches to utility regulation, Institute of Economic Affairs, Published by Blackwell Publishing, Oxford.
• Littlechild S. [2009a], Regulation, over-regulation and deregulation, A CRI occasional lecture held at the Royal Society on 24th November 2008, The University of Bath, January.
• Littlechild S. [2009b], Stipulated settlements, the consumer advocate and utility regulation in Florida, "Journal of Regulatory Economics", no. 35.
• Littlechild S. [2009c], The bird in hand: stipulated settlements in Florida electricity regulation, "Utilities Policy", no. 17 (3-4).
• Littlechild S. [2009d], Regulation, over-regulation and some alternative approaches, "European Review of Energy Markets", vol. 3, issue 3, October.
• Littlechild S. [2011], Regulation and customer engagement, "Economics of Energy & Environmental Policy", no. 1.
• Littlechild S. C. [2012a], The process of negotiating settlements at FERC, "Energy Policy", no. 50.
• Littlechild S. [2012b], Australian airport regulation: exploring the frontier, "Journal of Air Transport Management", no. 21.
• Littlechild S. [2014a], RPI-X, competition a rivalrous discovery engagement, "Utilities Policy", no. 31.
• Littlechild S. [2014b], The customer forum: customer engagement in the Scottish water sector, Regulatory Policy Institute, www.rpieurope.org (11.03.2017).
• Nowe regulacje w prawie energetycznym z zakresu ciepłownictwa - omówienie i uzasadnienie zmian proponowanych przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie i Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych [2008], 10 lutego, opracowanie udostępnione autorowi przez IGCP.
• Peltzman S. [1976], Toward a more general theory of regulation, NBER Working Paper Series, no. 133, April.
• Phillips Ch. F. [1988], The regulation of public utilities. Theory and practice, Public Utilities Report, Inc, Arlington, Virginia.
• Review of Ofwat and customer representation [2009], Defra, www.defra.gov.uk (11.01.2017).
• Schmidt M. R. [2000], Performance-based ratemaking: theory and practice, Public Utility Reports, Inc. Vienna, Virginia.
• Shuttleworth G., Rosenzweig M. [2008], RPI-X@20: comments on the bibliography of Alistair Buchanan's speech (06/03/08), A Report for EDF Energy, NERA Economic Consulting, 30 April, www.nera.com (20.10.2014).
• Stigler G. [1971], The theory of economic regulation, "The Bell Journal of Economics and Management Science", vol. 2, issue 1 (Spring).
• Szablewski A. T. [2003], Zarys teorii i praktyki reform regulacyjnych na przykładzie energetyki, Monografie, nr 12, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, DiG, Łódź-Warszawa.
• Szablewski A. T. [2012], Liberalizacja a bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Wydawnictwo Key Text, Warszawa.
• Szablewski A. T. [2015], Regulacyjny wymiar liberalizacji. Wnioski dla sektora ciepłownictwa systemowego, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Szablewski A. T. [2016a], Regulacja negocjacyjna jako alternatywa dla krajowego sektora ciepłownictwa systemowego, w: Szablewski A. T. (red.), Rynkowe i technologiczne oraz regulacyjne uwarunkowania rozwoju krajowego sektora ciepłowniczego, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
• Szablewski A. T. (red.) [2016b], Rynkowe i technologiczne oraz regulacyjne uwarunkowania rozwoju krajowego sektora ciepłowniczego, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
• The potential for direct negotiations for price setting in the water sector in England and Wales [2015], A Report prepared for Wessex Water, Frontier Economics, July.
• Wang Z. [2004], Settling utility rate cases: an alternative ratemaking procedure, "Journal of Regulatory Economics", vol. 26, no. 2.
• Wojtkowska-Łodej G., Graczyk A., Szablewski A. T. [2016], Uwarunkowania rozwoju energetyki w zakresie polityki energetycznej i regulacyjnej, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/GN/100546