Charakter prawny odmowy wydania zaświadczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i jej sądowa kontrola

• Autorzy: Sebastian Gajewski

Warianty tytułu

The Legal Nature of the Refusal to Issue a Certificate by the Social Insurance Institution and its Judicial Review

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zgodnie z art. 83b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadkach, gdy przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, Zakład Ubezpieczeń Społeczenych wydaje decyzję. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń może zakończyć się na dwa sposoby: wydaniem zaświadczenia albo postanowieniem o odmowie wydania zaświadczenia. W orzecznictwie obecnie z reguły przyjmuje się - mimo teoretycznych wątpliwości podnoszonych niekiedy w literaturze - że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie wydania zaświadczenia, która może zostać zaskarżona do sądu powszechnego. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia nie ma charakteru postanowienia kończącego postępowanie. Z tego powodu w postępowaniu przez Zakładem Ubezpieczeń Społecznych odmowa wydania zaświadczenia nie może przybrać formy decyzji, która podlegałaby kontroli sądu powszechnego. Potwierdza to okoliczność, że wydanie zaświadczenia nie może być traktowane jako sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych. Jedyną drogą weryfikacji postanowienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o odmowie wydania zaświadczenia jest postępowanie przed sądem administracyjnym. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że postanowienie to - stosownie do art. 83b ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - nie podlega zaskarżeniu w administracyjnym toku instancji za pomocą zażalenia. Może być jednak traktowane jako inny akt z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 ustawy - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). (abstrakt oryginalny)

EN

According to Art. 83b par. 1 of the Act on the social insurance system, in cases where the provisions of the Code of Administrative Procedure provide for the issuance of a decision terminating proceedings in a case, the Social Insurance Institution issues a decision. The procedure for issuing certificates can be completed in two ways: by issuing a certificate or by a decision to refuse to issue a certificate. In case-law nowadays it is generally accepted - despite the theoretical doubts sometimes raised in the literature - that the Social Insurance Institution issues decisions refusing to issue a certificate, which can be appealed to a common court. In this context, it should be noted that the decision to refuse to issue a certificate is not a final decision. For this reason, in proceedings before the Social Insurance Institution, refusal to issue a certificate cannot take the form of a decision that would be subject to review by a court of law. This conclusion is also confirmed by the fact that the issuance of a certificate cannot be treated as a matter of social insurance. The only way to verify a decision of the Social Insurance Institution refusing to issue a certificate, is proceedings before the administrative court. It should be noted that this provision - pursuant to Art. 83b par. 2 of the Act on the social insurance system - is not subject to appeal via administrative proceedings by means of a complaint. It may, however, be treated as a different public administration act regarding the rights or obligations arising from legal provisions (Art. 3 § 2 point 4 of the Act on proceedings before administrative courts). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie procesowe; Prawo; Prawo administracyjne; Kodeks postępowania administracyjnego; Postępowanie sądowe

EN

Processing management; Law; Administrative law; Code of Administrative Procedure (CAP); Legal proceedings

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 9
• Strony: 58--69

Twórcy

autor

Sebastian Gajewski

• Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie

Bibliografia

• Brzozowski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2008 r., II UZP 8/07, "Gdańskie Studia Prawnicze-Przegląd Orzecznictwa" 2008/4.
• Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.
• Gudowska B., Strusińska-Żukowska J. (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2014.
• Gudowski J., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, t. III, Warszawa 2016.
• Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2015.
• Jankowiak J., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2007 r., II UZP 4/07, LEX 2008.
• Kisielewicz A., Akty i czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi [w:] red. J. Posłuszny, Z. Czarnik, R. Sawuła, Instytucje procesu administracyjnego i sądowoadministracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. nadz. dr. hab. Ludwikowi Żukowskiemu, Przemyśl-Rzeszów 2009.
• Klat-Wertelecka L., Zaświadczenie w prawie administracyjnym, Warszawa 2001.
• Klonowski K., Kontrola sądowoadministracyjna "innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa" z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., "Przegląd Prawa Publicznego" 2012/5.
• Kmiecik Z.R., Charakter prawny zaświadczenia a możliwość ustalania i weryfikacji jego treści, "Państwo i Prawo" 2004/10.
• Kmiecik Z.R., Instytucja zaświadczenia w prawie administracyjnym, Lublin 2002.
• Łaszczyca G., Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2011.
• Marciniak A., Piasecki K. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2016.
• Obrębski R., Pojęcie postanowień kończących postępowanie w sprawach cywilnych, "Przegląd Sądowy" 1999.
• Romańska M., Sądowa kontrola postanowień - uwagi de lege lata i de lege ferenda, "Glosa" 2001/11.
• Skoczylas A., Szustakiewicz P. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.
• Stankiewicz R., Inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej jako przedmiot kontroli sądu administracyjnego, "Przegląd Prawa Publicznego" 2010/11.
• Stankiewicz R., Postanowienia organu administracji jako przedmiot kontroli sądu administracyjnego, "Kwartalnik Prawa Publicznego" 2009/3-4.
• Tarno J.P., Niektóre problemy procesowe w świetle doświadczeń i orzecznictwa samorządowych kolegiów odwoławczych, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1998/1.
• Wantoch-Rekowski J., Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2015.
• Wierzbowski M., Wiktorowska A., Prawne formy działania administracji [w:] red. M. Wierzbowski, Prawo administracyjne, Warszawa 2013.
• Wierzbowski M., Zasady i tryb wydawania zaświadczeń według kodeksu postępowania administracyjnego, "Państwo i Prawo" 1981/1.
• Woś T. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.
• Zieliński A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2016.
• Ziemski K., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005.