Konstrukcja arbitrażu przymusowego

• Autorzy: Karol Wach

Warianty tytułu

Legal Construction of Obligatory Arbitration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym tekście omówiono instytucję arbitrażu przymusowego, który może wynikać z mocy ustawy lub być narzucony przez osoby trzecie - niebędące władzą publiczną, a np. międzynarodowymi federacjami sportowymi - względnie przez stronę stosunku prawnego, w celu zabezpieczenia wykonania powinności wynikających z prawa prywatnego. Uważany jest on za efektywną, choć dyskusyjną formę rozwiązywania sporów prawnych, zwłaszcza ze względu na brak zapisu na sąd polubowny. Arbitraż przymusowy z mocy ustawy ma walor jurysdykcji wyjątkowej, do której prawodawca odnosi, przynajmniej częściowo, reżim dobrowolnego sądownictwa polubownego. W ten sposób upodabnia się on do sądownictwa państwowego, choć oczywiście nie jest jego częścią składową. W dwóch pozostałych przypadkach arbitrażu przymusowego współczesne prawo przewiduje formalne i materialne wymogi dla umowy arbitrażowej, która realizuje się zwłaszcza za pośrednictwem tzw. klauzuli arbitrażowej przez odesłanie. Wola poddania konkretnych spraw arbitrażowi nie wynika tu bezpośrednio z zapisu na sąd polubowny, lecz z odrębnego dokumentu (np. umowy wzorcowej lub statutu osoby prawnej), który strony akceptują, przystępując w szczególności do organizacji korporacyjnej. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the study is an analysis of obligatory arbitration, which may be imposed by statutory law or a third party other than a public authority, for instance an international sports federation, or a party of a legal relationship to secure performance of obligations resulting from private law. Obligatory arbitration is thought to be an effi cient - even if controversial - method of resolving legal disputes, especially as there is no arbitration clause. In terms of statutory law, it has the features of extraordinary jurisdiction, treated by the law, at least partially, as voluntary arbitration system. This way it becomes more similar to the court system of a state, though it obviously remains outside the court system. In the remaining two cases when obligatory arbitration is used, contemporary law prescribes formal and substantive requirements for an arbitration agreement, which is actually made in particular by means of an arbitration clause by reference. The parties' intention to resolve their specifi c disputes by arbitration does not result directly from the arbitration clause, but from a separate document (e.g. a model agreement or statutes of a legal person), which the parties accept, in particular by joining an associating organisation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Arbitraż w prawie pracy; Arbitraż gospodarczy; Organizacja; Doradztwo prawne; Rozwiązywanie konfliktów

EN

Labor law arbitration; Commercial arbitration; Organisation; Legal consulting; Solving conflicts

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 6
• Strony: 25--31

Twórcy

autor

Karol Wach

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Craig L.W., Park W.W., Paulsson J., International Camber of Commerce Arbitration, Paryż 2000.
• David R., L'arbitrage dans le commerce international, Paryż 1982.
• Derains Y., L'impact des accords de protection des investissements sur l'arbitrage, "Cahiers de l'arbitrage" 2001/123.
• Epstein A., Sports Law, Nowy Jork 2003.
• Fenichel Z., Polskie prawo prywatne i procesowe, Stutja, Kraków 1936.
• Flauss J.-F., L'application de l'article 6(1) de la Convention européenne des droits de l'Homme aux procédures arbitrales, Gaz. Pal. z 3.07.1986 r.
• Flécheux G., L'arbitrage du Bâtonnier. Un exemple d'arbitrage forcé, Revue de l'arbitrage 1990.
• Garnuszek A., Nowelizacja polskiego prawa w zakresie systemu rozstrzygania sporów w sporcie [w:] Regulacje prawne jako instrument optymalizujący zarządzanie sportem, red. K. Wróbel, M. Walczak, Warszawa 2017.
• Gołąb S., Wusatowski Z., Kodeks sądów polubownych, Kraków 1933.
• Motulsky H., Ēcrits, t. 2, Etudes et notes sur l'arbitrage, Paryż 1974.
• Koziński M.H., Arbitraż inwestycyjny [w:] System Prawa Handlowego, t. 8, Arbitraż handlowy, red. A. Szumański, Warszawa 2015.
• Kroński A., Sądy polubowne w świetle dotychczasowego orzecznictwa i kodeksu postępowania cywilnego, "Palestra" 1931/3.
• Kuratowski R., Sądownictwo polubowne, Rocznik Prawniczy Wileński 1931.
• Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Kraków 2008.
• Ludwikowski R.R. (red.) [w:] Regulacje handlu i biznesu międzynarodowego, t. 2, Międzynarodowe transakcje biznesowe, Warszawa 1998.
• Łętowska E., Sankcje w prawie cywilnym - zarys problemu, "Monitor Prawniczy" 2013/19.
• Martone L., Arbiter-Arbitrator, Forme di giustizia privata nell'eta, del diritto commune, Neapol 1984.
• Nourissat C., L'arbitrage forcé au regard du droit communautaire, "Procédures" 2004/2.
• Nowak Ł., ICSID - Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych, "Biuletyn Arbitrażowy" 2006/1.
• Olivier J.-M., Arbitrage et droit du travail [w:] Nouvelles perspectives en matière d'arbitrage, "Droit et Patrimoine" 2005/5.
• Piasecki K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, Komentarz do artykułów 1096-1217 KPC oraz aktów prawnych UE regulujących międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2007.
• Pinna A., Réflexions sur l'arbitrage force [w:] Les Cahiers de l'Arbitrage, vol. V, Paryż 2011.
• Radke H., Wyrok, który wstrząsnął sportem, "Rzeczpospolita" z 11.02.2015 r.
• Rigozzi A., L' arbitrage international en matière de sport, Bâle 2005.
• Rubino-Sammartano M., International Arbitration Law and Practice, La Haye 2001.
• Świętochowska E., Powstanie unijny trybunał inwestycyjny, "Dziennik Gazeta Prawna" z 22.03.2018 r. nr 58 (4708).
• Tenella Sillani C., L'arbitrato di equita, Modelli, regole, prassi, Mediolan 2006.
• Wiśniewski A.W., Charakter prawny instytucji arbitrażu w świetle nowelizacji polskiego prawa arbitrażowego, "ADR. Arbitraż i Mediacja" 2008/2.
• Wojciechowski R., Arbitraż w doktrynie prawnej średniowiecza, Wrocław 2010.
• Wrześniewski P., Charakter prawny zapisu na sąd polubowny, Warszawa 2011.
• Zedler F., Postępowanie polubowne w sporcie [w:] Ustawa o sporcie, red. A.J. Szwarc, Poznań 2011.