Działania władz lokalnych na rzecz przezwyciężenia konfliktów powstałych na tle likwidacji szkół w gminach wiejskich

• Autorzy: Anna Kołomycew

Warianty tytułu

Actions of Local Authorities Aiming to Overcome Conflicts Due to Schools Liquidation in Rural Municipalities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest charakterystyka jednej z form zarządzania konfliktem, tj. przezwyciężenia konfliktu powstałego na tle likwidacji szkół na obszarach wiejskich. Przedstawione analizy bazują na wynikach badań empirycznych prowadzonych wśród interesariuszy lokalnej polityki oświatowej w Polsce w latach 2016-2018. Badania koncentrowały się na działaniach władz lokalnych zmierzających do przezwyciężenia konfliktu powstałego w związku z planowaną likwidacją lokalnych szkół i dotyczyły nauczycieli, którzy w badanych gminach byli inspiratorami i liderami lokalnego konfliktu. Stosowane wobec nich działania nie rozwiązywały konfliktu (nie eliminowały jego przyczyny - likwidacji szkół) i nie były racjonalne z punktu widzenia ekonomicznego (brak oszczędności), niemniej pozwalały przezwyciężyć konflikt, zapewniając wycofanie się z niego nauczycieli.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to characterize one of the forms concerning conflict management, i.e. overcoming the conflict, which appeared in the context of the schools liquidation in rural areas. The presented analyzes are based on the results of empirical research conducted among stakeholders of local educational policy in Poland from 2016 to 2018. The author focused primarily on the actions of local authorities (mayors) to overcome the social conflict arising from the planned liquidation of local schools. These activities concerned teachers who were the inspirers and leaders of the local conflict in the examined rural municipalities. The measures applied to teachers did not resolve the conflict (nor eliminated its causes) and appeared to be irrational from the economic point of view. Nevertheless, they helped to overcome the conflict and limit its negative consequences. The theoretical framework of the article is defined by the concept of social conflict developed by L.A. Coser and selected theoretical approaches towards conflict management.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Samorząd terytorialny; Konflikty lokalne; Rozwiązywanie konfliktów; Szkolnictwo państwowe; Gmina; Obszary wiejskie

EN

Power; Local government; Local conflicts; Solving conflicts; State education; District; Rural areas

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: 51
• Strony: 47--61

Twórcy

autor

Anna Kołomycew

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Allan K., 2014, The Social Lens: An Invitation to Social and Sociological Theory, Third Edition, SAGE Publications, Thousand Oaks.
• Bajerski A., Błaszczyk A., 2015, Likwidacja szkół podstawowych na wsi: perspektywy władz lokalnych, nauczycieli, rodziców, uczniów i pozostałych mieszkańców, Przegląd Badań Edukacyjnych, 21, s. 81-105.
• Bernard J., 1950, Where is the modern sociology of conflict? American Journal of Sociology, 56, 1, s. 11-16.
• Bernard J., 1957a, Parties and Issues in conflict, Journal of Conflict Resolution, 1, 2, s. 111-121.
• Bernard J., 1957b, The Sociological Study of Conflict, [w:] International Sociological Association, The Nature of Conflict, UNESCO, Paris, s. 33-117.
• Białyszewski H., 1983, Teoretyczne problemy sprzeczności i konfliktów społecznych, PWN, Warszawa.
• Bordzoł P. i in., 2014, Liczą się nauczyciele. Raport o stanie edukacji 2013, IBE, Warszawa.
• Boulding K.E., 1957, Organization and conflict, Journal of Conflict Resolution, 1, 2, s. 122-134.
• Boulding K.E., 1984, The World as a Total System, Prentice-Hall, Londyn.
• Coser L.A., 1957, Conflict and the Theory of Social Change, The British Journal of Sociology, 8, 3, s. 197-207.
• Dahrendorf R., 2008, Klasy i konflikt klasowy w społeczeństwie przemysłowym, tł. R. Babińska, Nomos, Kraków.
• Dziemianowicz-Bąk A., Dzierzgowski J., 2014, Likwidacja szkół podstawowych oraz przekazywanie stowarzyszeniom. Kontekst, proces i skutki przemian edukacyjnych w społecznościach lokalnych na podstawie analizy studiów przypadku, IBE, Warszawa.
• Fink C.F., 1968, Some conceptual difficulties in the theory of social conflict, Journal of Conflict Resolutions, 12, 4, s. 412-460.
• Herczyński J., Sobotka A. 2014, Diagnoza zmian w sieci szkół podstawowych i gimnazjów 2007-2012, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Jakubiak-Mirończuk A., 2010, Negocjacje dla prawników: Prawo cywilne, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Jasińska M., 2017, Konflikt w systemie społecznym przedsiębiorstwa, [w:] J.S. Kardas, M. Wójcik-Augustyniak (red.), Zarządzanie w przedsiębiorstwie. Środowisko, procesy, systemy, zasoby, Wydanie 2, Difin, Warszawa, s. 68-92.
• Jermakowicz P., 2014, Konflikt społeczny - zagadnienia teoretyczne, [w:] M. Plucińska (red.), Rozwiązanie sytuacji konfliktowych w wymiarze jednostkowym i społecznym, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 23-36.
• Johnson D.P., 2008, Contemporary Sociological Theory, Springer, New York, NY.
• Kloc K., 2012, Konflikty w procesie racjonalizacji sieci szkół, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Kłusek-Wojciszke B., 2012, Metody zarządzania konfliktem w organizacjach, Studia i Materiały Instytutu Transportu i Handlu Morskiego, 9, Uniwersytet Gdański, s. 113-116.
• Kołomycew A., 2017, When rationality meets political interest. Problems of education policy rationalization in Polish municipalities, Przegląd Politologiczny, 4, s. 145-158.
• Kołomycew A., Kotarba B., 2017, Leadership style, political interest and rationality of municipal executive bodies in the implementation of public policies: the case of Poland, Challenges of the Future, 3, s. 121-136.
• Kołomycew A., Kotarba B., 2018, Interes polityczny w realizacji polityki oświatowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Kołomycew A., Kotarba B., 2018a, Styl przywództwa a interes polityczny i racjonalność organu wykonawczego gminy w realizacji polityki oświatowej, Samorząd Terytorialny, 7-8, s. 39-50.
• Kotarba B., 2011, Walka polityczna na forum Rady Miasta Rzeszowa w latach 2002-2010, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Kozińska-Bałdyga A., 2015, Nowe organy prowadzące wiejskie szkoły, [w:] E. Tołwińska-Królikowska (red.), Mała szkoła - problem czy szansa? Poradnik dla samorządowców, ORE, Warszawa, s. 14-18.
• Kożuch B., 2017, Nauka o organizacji, Wydanie III, CeDeWu, Warszawa.
• Lipka-Szostak K., 2015, Szkoły prowadzone przez organy niepubliczne jako trwały element gminnej oświaty, [w:] E. Tołwińska-Królikowska (red.), Mała szkoła - problem czy szansa? Poradnik dla samorządowców, ORE, Warszawa, s. 64-70.
• Marek T., 2014, Koncepcja relatywnej deprywacji jako uzasadnienie rewolucji społecznych i zachowań przestępczych, Przegląd Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, 3, s. 116-126.
• Matland R.E., 1995, Synthesizing the Implementation Literature: The Ambiguity-Conflict Model of Policy Implementation, Journal of Public Administration Research and Theory, 5, 2, s. 145-174.
• Mitchell C.R, 2005, Conflict, Social Change and Conflict Resolution. An Enquiry, Berghof Research Center for Constructive Conflict Management, Berlin.
• Mucha J. 2014, Socjoterapeutyczne aspekty zarządzania sytuacją konfliktową w wymiarze jednostkowym i społecznym. Kilka uwag wprowadzających, [w:] M. Plucińska (red.), Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych w wymiarze jednostkowym i społecznym, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 11-20.
• Mucha J., 1978, Konflikt i społeczeństwo. Z problematyki konfliktu społecznego we współczesnych teoriach zachodnich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• NIK 2014, Wykonywanie wybranych zadań oświatowych przez jednostki samorządu terytorialnego, Informacja o wynikach kontroli, KNO-4101-007-00/2014 Nr ewid. 49/2015/P/14/027/KNO.
• Nowak M.J., 2013, Zarządzanie przestrzenią na szczeblu lokalnym jako element zarządzania gmina, Optimum, Studia Ekonomiczne, 1 (61), s. 124-135.
• Pery A., 2015, Przykład przeprowadzenia procesu przekazania szkół [w:] E. Tołwińska-Królikowska (red.), Mała szkoła - problem czy szansa? Poradnik dla samorządowców, ORE, Warszawa, s. 40-45.
• Reykowski J., 1999, Konflikty polityczne [w:] K. Skarżyńska (red.), Psychologia polityczna, Zysk i S-ka, Poznań, s. 169-195.
• Riggs Fuller S., Aldag R.J., 2012, The GGPS Model: Broadening the Perspective on Group Problem Solving, [w:] M.E. Turner (red.), Groups at Work: Theory and Research, Routledge Taylor & Francis Group, New York-London, s. 3-24.
• Rutkowska A., 2015, Mały cud oświatowy - rola stowarzyszeń rozwoju wsi w przejmowaniu i prowadzeniu małych szkół (przykład województwa kujawsko-pomorskiego), Chowanna, 1, s. 77-99.
• Sadura P., Murawska K., Włodarczyk Z., 2017, Wieś w Polsce 2017: diagnoza i prognoza. Raport z badania - pełna wersja, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa.
• Saryusz-Wolska H., Adamus-Matuszyńska A., 2011, Konflikty i ich rozwiązywanie w organizacjach opieki zdrowotnej, Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2, s. 86-104.
• Simmel G., 1975, Socjologia (przeł. M. Łukasiewicz), PWN, Warszawa.
• Śliż A., Szczepański M.S., 2011, Konflikt społeczny i jego funkcje. Między destrukcją a kreacją, Annales Universitatis Mariae Curie - Skłodowska Lublin-Polonia, 36, 2 SECTIO I 2, s. 7-25.
• Smak M., Walczak D., 2015, Pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
• Sobkowiak L., 1999, Konflikt polityczny - analiza pojęcia, [w:] A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, tom 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 117-131.
• Starosta P., 2000, Konflikt lokalny, [w:] M. Malikowski, Z. Seręga (red.), Konflikt społeczny w Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje, tom 2, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów, s. 13-24.
• Sztumski J., 2000, Konflikty społeczne i negocjacje jako sposoby ich przezwyciężania, Wydawnictwo WSP, Częstochowa.
• Sztumski J., Wódz J., 1984, Z problematyki konfliktów społecznych i dezorganizacji społecznej. Na przykładzie badań empirycznych w Polsce Południowej, Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
• Tarnowska A., 2015, Możliwości edukacyjne i wychowawcze na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego na tle kraju, Śląski Przegląd Statystyczny, 13 (19), s. 57-69.
• Turner J.H., 2005, Struktura teorii socjologicznej (przeł. G. Woroniecka i in.), PWN, Warszawa.
• Ustawa z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 35).
• Yin R.K., 2015, Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowane i metody, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Zahorska M., 2009, Sukcesy i porażki reformy edukacji, Przegląd Socjologiczny, 3, 58, s. 119-142.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.7163/SOW.51.3