Michał Kalecki a współczesne problemy rozwoju gospodarki kapitalistycznej

• Autorzy: Jerzy Osiatyński

Warianty tytułu

Michał Kalecki and the Contemporary Development Problems of Capitalist Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem tego szkicu jest prezentacja studiów Michała Kaleckiego nad dynamiką i cyklicznym rozwojem gospodarki kapitalistycznej, które przyniosły mu największy rozgłos i uznanie w środowisku ekonomicznym i które są dalej w rozwijane i reinterpretowane, przede wszystkim na gruncie współczesnej ekonomii postkeynesowskiej. We wstępie autor pokazuje aksjologię badań Kaleckiego nad rozwiniętą gospodarką kapitalistyczną, gospodarką centralnie planowaną oraz gospodarką krajów "Trzeciego Świata". Część pierwsza przedstawia model cyklu koniunkturalnego i dynamiki gospodarki kapitalistycznej opracowany przez Kaleckiego. Model ten, będący jego własną wersją teorii efektywnego popytu, stał się ramą analityczną jego teorii pełnego zatrudnienia i płynącej z niej rekomendacji dla polityki gospodarczej, które są omawiane w części drugiej. Część trzecia omawia podstawowe różnice między gospodarką kapitalistyczną, która istniała w latach kryzysu 1929-1933 aż do mniej więcej połowy lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, a gospodarką współczesnego, globalnego kapitalizmu finansowego. Autor próbuje przy tym wskazać, jak Kalecki podszedłby zapewne do wyzwań współczesnego kapitalizmu finansowego i jakich mógłby udzielić wskazań na temat pożądanej polityki gospodarczej, kierując się swoją aksjologią dotyczącą celów gospodarowania. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper presents the studies of Michał Kalecki on the dynamics and cyclical development of the capitalist economy, which brought him the largest renown and esteem and which are further developed and reinterpreted, notably in the framework of the contemporary post-Keynesian economics. In the introduction, the author shows the axiology of the Kalecki's research on the developed capitalist economy, centrally planned economy, and the economy of the 'Third World'. The first section presents the Kalecki's model of business cycle and the dynamics of the capitalist economy. This model, being his own version of the effective demand theory, has become the analytical framework for his theory of full employment and policy recommendations derived thereof, which are discussed in section two. Section three shows basic differences between the capitalist economy that existed during the Great Depression of the years 1929-33 up to about the half of the seventies of the last century and the economy of the contemporary global capitalism. The author tries to indicate how Kalecki might have approached the challenges of the contemporary financial capitalism and what kind of policy recommendations could he suggest according to his axiology as to the aims of economic activity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pełne zatrudnienie; Cykl koniunkturalny; Dynamika gospodarki; Kapitalizm

EN

Full employment; Business cycles; Economy dynamics; Capitalism

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2
• Strony: 236--252

Twórcy

autor

Jerzy Osiatyński

• Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• Friedman M. (1968), The Role of Monetary Policy, "American Economic Review", nr 58 (1), s. 1-17.
• Hein E. (2014), Distribution and Growth after Keynes: A Post-Keynesian Guide, Edward Elgar, Cheltenham.
• Kalecki M. (1979 [1933]), Próba teorii koniunktury, w: Dzieła, t. 1, s. 95-157.
• Kalecki M. (1979 [1937]), Teoria opodatkowania towaru, dochodu i majątku, w: Dzieła, t. 1, s. 309-316.
• Kalecki M. (1982 [1942]), Podstawowe warunki powstania demokratycznej gospodarki planowej, w: Dzieła, t. 3, s. 75-81.
• Kalecki M. (1979 [1943]), Polityczne aspekty pełnego zatrudnienia, w: Dzieła, 1.1, s. 339-349.
• Kalecki M. (1979 [1944]), Trzy drogi do pełnego zatrudnienia, w: Dzieła, t. 1, s. 350-374.
• Kalecki M. (1979 [1956]), Rady robotnicze a centralne planowanie, w: Dzieła, t. 3, s. 92-104.
• Kalecki M. (1980 [1954]), Theory of Economic Dynamics: An Essay in Cyclical and Long-Run Changes in Capitalist Economy, w: Dzieła, t. 2, s. 211-367.
• Kalecki M. (1980 [1968]), Trend a cykl koniunkturalny, w: Dzieła, t. 2, s. 465-483.
• Kalecki M., Kowalik T. (1980 [1971]), Uwagi o 'reformie przełomowej', w: Dzieła, t. 1, s. 501- 510.
• Kalecki M. (1979), Dzieła, 1.1, Kapitalizm: koniunktura i zatrudnienie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kalecki M. (1980), Dzieła, t. 2, Kapitalizm: dynamika gospodarcza, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kalecki M. (1979), Dzieła, t. 3, Socjalizm: funkcjonowanie i wieloletnie planowanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Lavoie M. (2014), Post-Keynesian Economics: New Foundations, Edward Elgar, Cheltenham.
• Łaski К. (2015), Wykłady z makroekonomii. Gospodarka kapitalistyczna bez bezrobocia, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Łaski K., Podkaminer L. (2012), The Basic Paradigms of EU Economic Policy-making Need to be Changed, "Cambridge Journal of Economics", nr 36(1), s. 253-270.
• Łaski К., Podkaminer L. (2015), Net private savings in relation to the governments financial balance: some basic principles of macroeconomics disregarded by the European Unions economic policy makers, The Vienna Institute for International Economic Studies, "Monthly Report", November 2015, s. 12-18.
• Łaski К., Osiatyński J. (2013), Konsolidacja finansów publicznych a kryzys strefy euro, "Ekonomista", nr 1, s. 9-29.
• Maddison A. (2001), The World Economy: A Millennial Perspective, OECD, Development Centre Studies, Paris.
• Minsky H.P. (1986), Stabilizing an Unstable Economy, Yale University Press, New Haven CT.
• Minsky H.P. (1992), The Financial Instability Hypothesis, Working Paper, nr 74, Levy Economics Institute of Bard College, Annandale-on-Hudson NY.
• Osiatyński J. (2015), Ekonomia Michała Kałeckiego, w: M. Kalecki, Kapitalizm - dynamika gospodarcza i pełne zatrudnienie, iTON Society, Warszawa, s. 7-82.
• Osiatyński J. (2019a), Spory o mikroekonomiczne podstawy makroekonomii po Kaleckim i Keynesie, w: T. Kwarciński, A. Wincewicz-Price (red.), Metaekonomia II. Perspektywa makroekonomiczna, Copernicus Center Press, Kraków, s. 36-80.
• Osiatyński J. (2019b), Kazimierz Laski's Lectures in Macroeconomics under financial capitalism, "European Journal of Economics and Economic Policies: Intervention", nr 16(3), s. 302-317.
• Robinson J. (1937), Essays in the Theory of Employment, Macmillan, London.
• Sawyer M. (2006), Kalecki on Money and Finance, w: P. Arestis, M. Sawyer (red.), A Handbook of Alternative Monetary Economics, Edward Elgar, Cheltenham, s. 172- 197.
• Steindl J. (1952), Maturity and Stagnation in American Capitalism, Basil Blackwell, Oxford.
• Steindl J. (1990), Economic Papers 1941-88, Macmillan, Houndmills.
• Toporowski J. (2013), Michał Kałecki: An Intellectual Biography, t. 1: Rendezvous in Cambridge 1899-1939, Palgrave Macmillan, Houndmills.
• Toporowski J. (2018), Michał Kałecki: An Intełłectuał Biography, t. 2: By Intellect Alone 1939-1970, Palgrave Macmillan, Houndmills.