Pomiar efektywności systemu bonus-malus. Analiza wybranych metod oceny

• Autorzy: Anna Jędrzychowska , Ewa Poprawska

Warianty tytułu

Measurement of effectiveness of bonus-malus system. Analysis of selected assessment methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi rozwinięcie i kontynuację zaprezentowanej na kartach "Wiadomości Ubezpieczeniowych" 2013 nr 2 analizy klasycznych metod pomiaru efektywności systemu bonus-malus. Ze względu na znaczącą rolę systemu bonus-malus w taryfikacji składek w ubezpieczaniach OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, mierzenie jego efektywności jest istotnym zagadnieniem dla nauki. Stąd też oprócz klasycznych (skrótowo zaprezentowanych w początkowej części) miar, w literaturze przedmiotu pojawiają się miary nieoparte na rozkładach stacjonarnych, będące bardziej miarami symulacyjnymi. To tym ostatnim poświęcono niniejsze opracowanie. Celem artykułu jest krótkie przybliżenie tych metod oraz wskazanie kluczowych obszarów funkcjonowania systemu bonus-malus. Pozwoli to na wskazanie powodów, dla których system bonus-malus wykazuje niską efektywność, a jednocześnie wciąż jest powszechnie stosowany. Na zakończenie artykułu zaprezentowane zostaną zmiany, które już wprowadzono, oraz te, które mogą poprawić funkcjonowanie systemu bonus-malus. Zostaną również przywołane ogólne wnioski z badań naukowych przeprowadzanych na polskim rynku odnośnie funkcjonowania systemu bonus-malus.(abstrakt oryginalny)

EN

The article is the development and continuation of the analysis of classic methods of analysis of effectiveness of the bonus-malus system presented in "Wiadomości Ubezpieczeniowe" 2013 No. 2. Due to a significant role of the bonus-malus system in calculating premiums in TPL insurance for owners of engine vehicles, measurement of its effectiveness is an important issue for science. Consequently, apart from the classic measures (briefly presented in the initial part), the literature mentions measurements which are not based on stationary distribution, being rather simulation measurements. Our study is devoted to the latter. The aim of the article is to briefly present these methods, and indicate key areas of the bonus-malus system operation. It will help indicate the reasons for which the system shows low effectiveness, and, at the same time, is, nevertheless, still commonly used. At the end of the article, the authors present the changes which have already been introduced, and those which may improve the operation of the bonus-malus system. They also present general conclusions of scientific research conducted on the Polish market in the area of operation of the bonus-malus system.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy bonus-malus; Ubezpieczenia komunikacyjne OC; Rynek ubezpieczeniowy; Efektywność; Składki ubezpieczeniowe

EN

Bonus-malus system; Motor insurance; Insurance market; Effectiveness; Insurance premium

• Czasopismo: Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 75--90

Twórcy

autor

Anna Jędrzychowska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Ewa Poprawska

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Bonsdorff H., On the Convergence Rate of Bonus-Malus Systems, "ASTIN Bulletin" 22:217-223, 1992.
• Cieślik B., Wybrane podejścia do modelowania systemów bonus-malus i ich współistnienia na rynku, "Zeszyty Kolegium Analiz Ekonomicznych "SGH 2010 nr 21.
• Cieślik B., System bonus-malus jako narzędzie konkurencji na rynku ubezpieczeń komunikacyjnych, Poltext, Warszawa 2013.
• Daykin C.D., Pentikanen T., Pesonen H., Practical risk theory for actuaries, Chapman&Hall, London 1994.
• Gwizdała Ł., Możliwości analizy systemów bonus-malus w świetle procesów Markowa, [w:] Ubezpieczenia wobec wyzwań XXI wieku, red. W. Ronka-Chmielowiec, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 228, Wrocław 2011.
• Kochański B., Efektywność funkcjonowania systemu bonus-malus w ubezpieczeniach komunikacyjnych w Polsce i w wybranych krajach europejskich, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Mirosława Szredera, Uniwersytet Gdański 2000.
• Lemaire J., Bonus-Malus Systems in Automobile Insurance, Boston: Kluwer, 1995.
• Lemaire J., Bonus-Malus systems: the european and Asian approach to merit rating, "North American Actuarial Journal Society of Actuaries", Schaumburg, Illinois 1998: 2:1, 26-47, dostępne na www.soa.org/library/journals/north-american-actuarial-journal/1998/january/naaj9801_2.pdf.
• Szymańska A., Wybrane miary efektywności systemów bonus-malus ubezpieczeń komunikacyjnych OC, [w:] Ubezpieczenia wobec wyzwań XXI wieku, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu", nr 1127, 2008, s. 428-435.
• Vaughan E.J., Fundamentals of risk and insurance, John Wiley and sons, 1992.
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz. U. 2003 Nr 124 poz. 1152.
• Dyrektywa Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz.UrzUEL.2004.373.37).
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, Dz. U. 2003 Nr 124 poz. 1151.