Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w opinii młodych mieszkańców Metropolii "Silesia"

• Autorzy: Aleksandra A. Wycisk

Warianty tytułu

A Conflict Without Conflict - the Upper Silesia and Dąbrowa Basin in Opinions of the Silesia Metropolis Young Inhabitants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Fenomen społeczny, o którym mowa w niniejszym artykule, najkrócej i jednocześnie bardzo nieprecyzyjnie opisać można jako bliżej nieokreśloną niechęć wzajemną między Górnoślązakami a Zagłębiakami. Jak wiele sporów na tle tożsamościowym oraz etnicznym, regionalne animozje między Górnym Śląskiem a Zagłębiem Dąbrowskim mają źródło w przeszłości obu regionów. Możliwe jednak, że dla młodego pokolenia górnośląsko-zagłębiowska antypatia jest już w dużej mierze stereotypowa i nie odgrywa znaczącej społecznie roli, poza symbolicznym podziałem kulturowym. W artykule przytoczone zostały wyniki badań przeprowadzonych w okresie od stycznia do marca 2011 roku na terenie 14 miast Metropolii "Silesia". Chociaż badania skupiały się głównie na sposobie promocji Metropolii, poruszono w nich również kwestie relacji między Górnoślązakami a Zagłębiakami. Potrzeba budowania nowej tożsamości obywatela górnośląsko-zagłębiowskiej metropolii zmusza do zastanowienia się nad istotą rzeczonej animozji. (fragment tekstu)

EN

The following article presents a new look on a specific local conflict that is supposed to exist among inhabitants of the Upper Silesia and the Dąbrowa Basin. The Silesia Metropolis is an association of cities historically and culturally connected with both the Upper Silesia and the Dąbrowskie Basin. The functional cooperation among the cities dates since the late 19th century, yet the city association was raised in 2007 and the name (Silesia Metropolis) was introduced in 2010. With new city-union name followed a promotion campaign. Creating a new vision of the cities and a new identity will not succeed with lack of acceptance from the local population. Since the animosity has a negative impact on social relations between people from neighbour- ing regions it is an important field of research. Inhabitants of the Upper Silesia and the Dąbrowa Basin seem to be partial and biased in describing their homeland (glorification) and the neighbouring region (disgrace) and it is crucial to emphasize that the process takes place on both sides. The sociological research presented in the article was conducted in 2011 in fourteen cities of the Silesia Metropolis with young respondents (19-31 years old). The main purpose of exploration was to analyse the public opinion about the Silesia Metropolis: name of the association, city-union marketing and the hostility relations of opposite regions, especially whether the animosity still lives in the young population. The research shows that the animosity is nothing more than an interesting stereotype, still culturally valid, yet with no important impact on social relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konflikty społeczne; Konflikty etniczne; Ludzie młodzi; Marketing miejski; Obszar metropolitalny; Badanie opinii

EN

Social conflicts; Ethnic conflicts; Young people; City marketing; Metropolitan area; Opinion research

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2012
• Tom: 3
• Strony: 83--103

Twórcy

autor

Aleksandra A. Wycisk

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Dziadul J., 2010: Hanys Gorol dwa bratanki. http://dziadul.blog.polityka.pl/2010/02/21/ hanys-gorol-dwa-bratanki/ (data dostępu: 27 września 2011).
• Gawroński G., Kłoskowicz M. Stawowa A., Wycisk A., Zygmunt A., 2010: Metropolia w świetle opinii mieszkańców Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Raport z badań. W: R. Pyka, red.: Sposób na metropolię. Idee a społeczne oczekiwania wobec projektu utworzenia śląsko-zagłębiowskiej metropolii. Katowice: UM Katowice, RSS MSNP UŚ.
• Gawryszewski A., 2005: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Monografie. http://www.igipz. pan.pl/wydaw/Monografie_5/rozdz2.pdf (data dostępu: 24 września 2011).
• Geremek R., Cieślik M., 2010: Jak Kutz wymyślił Śląsk. "Newsweek", nr 8, 21 lutego. Górdziałek J., 1997: Z mitem trzeba walczyć. "Opcje", nr 2 (17).
• Kaczmarczyk M., 2008: Tożsamość Zagłębia Dąbrowskiego - czy tylko nieśląskość? W: M. Kaczmarczyk, W. Wojtasik, red.: Wokół tożsamości regionalnej. Sosnowiec: Humanitas.
• Kantyka J., 1974: Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w jednym województwie. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Lipok-Bierwiaczonek M., 2008: Świat najbliższy. Szkice antropologiczne o Górnym Śląsku, tradycji i kulturze. Tychy: Śląskie Wydawnictwa Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. Ks. Emila Szramka w Tychach.
• Matthews G., 2005: Supermarket kultury. Warszawa: PIW.
• Nita M., 2001: Zagłębie Dąbrowskie w historiografii. Pojęcie, źródła, stan badań i postulaty badawcze. W: M. Barański, red.: Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Przemsza-Zieliński J., 2001: Spuścizna kulturalno-naukowa Zagłębia Dąbrowskiego na tle kultury i nauki polskiej. W: M. Barański, red.: Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Rzymełka J., 1995: Kilka refleksji o tożsamości regionalnej zwanej górnośląską. W: K. Wódz, red.: Wokół tożsamości śląskiej. Katowice: Ośrodek Badań Społeczno-Kulturowych Towarzystwa Zachęty Kultury.
• Siwek T., 2006: Różne poziomy tożsamości w Republice Czeskiej. W: J. Janeczek, M.S. Szczepański, red.: Dynamika śląskiej tożsamości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sławek T., 2006: Tożsamość i wspólnota. W: J. Janeczek, M.S. Szczepański, red.: Dynamika śląskiej tożsamości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szacka B., 2003: Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Szczepański M.S., 2006: Od identyfikacji do tożsamości. Dynamika śląskiej tożsamości - prolegomena. W: J. Janeczek, M.S. Szczepański, red.: Dynamika śląskiej tożsamości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szczepański M.S., Lipok-Bierwiaczonek M., Nawrocki T., 1994: Górny Śląsk jako region pogranicza - atuty i obciążenia. W: M.S. Szczepański, red.: Górny Śląsk na moście Europy. Katowice: Ośrodek Badań Społeczno-Kulturowych Towarzystwa Zachęty Kultury.
• Szekspir W., 1958: Romeo i Julia. W: Szekspir W., Tragedie. Warszawa: PIW.
• Sztompka P, 2006: Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztumski J., 1989: Socjologiczne aspekty kształtowania się społeczności województwa katowickiego. W: J. Sztumski, J. Wódz, red.: Problemy socjologiczne aglomeracji wielkoprzemysłowej Górnego Śląska. Wrocław: Polska Akademia Nauk. Oddział w Katowicach. Komisja Filozofii i Socjologii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Śliz A., Szczepański M.S., 2010: Tożsamość jednostkowa i zbiorowa w procesie metropolizacji. W: L. Dyczewski, J. Szulich-Kałuża, R. Szwed, red.: Stałość i zmienność tożsamości. T. 2. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Wanatowicz M.W., 2001: Zagłębie i Zagłębiacy w opiniach Ślązaków w XIX i XX wieku. W: M. Barański, red.: Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Woźniczka Z., 2008: Kształtowanie się tożsamości Zagłębia Dąbrowskiego - perspektywa historyczna (zarys problemu). W: M. Kaczmarczyk, W. Wojtasik, red.: Wokół tożsamości regionalnej. Sosnowiec: Humanitas.
• Wódz K., Wódz J., 2005: W poszukiwaniu nowej tożsamości. Miasta Śląska i Zagłębia w okresie przemian końca XX wieku. W: B. Kloch, A. Stawarz, red.: Tożsamość społeczno-kulturowa miasta postindustrialnego w Europie Środkowej. Rybnik-Warszawa.
• Wódz K., Wódz J., 2001: Ewolucja elementów tak zwanej tożsamości zagłębiowskiej w dobie restrukturyzacji gospodarczej regionu w końcu lat dziewięćdziesiątych. Szkic socjologiczny. W: M. Barański, red.: Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Zasada M., 2010: Hanysy nie lubią goroli. http://slask.naszemiasto.pl/artykul/539620, hanysy-nie-lubia-goroli-podobnych-konfliktow-w-regionie,id,t.html (data dostępu: 25 września 2011).
• Ziemba J., 1973: Po obu stronach Brynicy. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.