Warianty tytułu
Kryteria wyboru członków do rad uczelni w polskich uczelniach publicznych, czyli o pogoni za profesjonalizacją zarządzania w polskiej akademii
Języki publikacji
Abstrakty
Background. For many years, the Polish style of managing universities was based on the Humboldtian model of higher education and the assumption of academic self-government that decides in a collegial manner. Simultaneously, Ustawa 2.0 (The Law on Higher Education and Science of 20 July 2018) significantly changed the way of managing universities. The state authorities noticed that the hermetic academic environment must become open toward the socioeconomic sphere, cooperate with it, and enable universities to professionalize their management.
Research aims. This article seeks to learn the criteria of appointing members to university councils in Poland from the perspective of Ustawa 2.0 and those people who were directly or indirectly engaged in choosing the councils' members. In the light of this goal, I had to capture the solutions introduced by Ustawa 2.0 from the perspective of changes that occurred in the university management in Poland.
Methodology. I used a mixed methodology to conduct this study. To that end, I analyzed the contents of Ustawa 2.0 and particularly focused on articles about appointing members to the councils. Additionally, I analyzed twenty statutes of Polish universities singled out by the Ministry of Science and Higher Education in the first edition of the competition "Excellence Initiative - Research University." Moreover, I interviewed seven people in university management positions who were engaged in appointing members to university councils (among others, a rector and a vice-rector).
Findings. Although university councils operate in many countries, they are a novelty in the structures of the higher education institution (HEI) management system in Poland. The role and competencies of the councils are broad, and they practically influence how Polish universities operate. The conducted research showed that the appointment of members to the university councils follows the universal rules specified in the Ustawa 2.0 and, partially, in the statutes of universities. The law indicates that university council members should be persons respected in the academic environment, who know the mission and values of a given university. (original abstract)
Research aims. This article seeks to learn the criteria of appointing members to university councils in Poland from the perspective of Ustawa 2.0 and those people who were directly or indirectly engaged in choosing the councils' members. In the light of this goal, I had to capture the solutions introduced by Ustawa 2.0 from the perspective of changes that occurred in the university management in Poland.
Methodology. I used a mixed methodology to conduct this study. To that end, I analyzed the contents of Ustawa 2.0 and particularly focused on articles about appointing members to the councils. Additionally, I analyzed twenty statutes of Polish universities singled out by the Ministry of Science and Higher Education in the first edition of the competition "Excellence Initiative - Research University." Moreover, I interviewed seven people in university management positions who were engaged in appointing members to university councils (among others, a rector and a vice-rector).
Findings. Although university councils operate in many countries, they are a novelty in the structures of the higher education institution (HEI) management system in Poland. The role and competencies of the councils are broad, and they practically influence how Polish universities operate. The conducted research showed that the appointment of members to the university councils follows the universal rules specified in the Ustawa 2.0 and, partially, in the statutes of universities. The law indicates that university council members should be persons respected in the academic environment, who know the mission and values of a given university. (original abstract)
Tło. Przez wiele lat polski model zarządzania szkołami wyższymi oparty był na koncepcjach uniwersytetu humboldtowskiego i bazował na założeniach samorządu akademickiego, w którym decyzje podejmowane były w sposób kolegialny. Jednocześnie Ustawa2.0 wprowadziła znaczące zmiany w sposobie zarządzania uczelniami. Dostrzeżono konieczność współpracy i otwarcia do tej pory hermetycznego środowiska akademickiego na otoczenie społeczno-gospodarcze i umożliwienia uczelniom profesjonalizacji zarządzania.
Cele badawcze. Celem artykułu jest poznanie kryteriów wyboru członków do rad uczelni w Polsce zarówno z perspektywy zapisów nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku, jak i z perspektywy osób, które były bezpośrednio lub pośrednio zaangażowane w wybór członków do rad uczelni. Ważne z perspektywy wskazanego wyżej celu było uchwycenie wprowadzonych w ustawie rozwiązań z perspektywy zmian, jakie nastąpiły w systemie zarządzania szkołami wyższymi w Polsce.
Metodologia. W celu realizacji badań zdecydowano o zastosowaniu metodologii mieszanej. Dokonano analizy treści zapisów ustawy, zwracając szczególną uwagę na zapisy dotyczące powoływania członków do rad uczelni. Dodatkowo analizie poddano dwadzieścia statutów polskich uczelni, które zostały wyróżnione przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w pierwszej edycji konkursu "Inicjatywa doskonałości - uczelnia badawcza". Ponadto przeprowadzono siedem wywiadów z osobami na stanowiskach zarządczych uczelni (między innymi: rektor, prorektor), które były zaangażowane w proces wyboru członków rad uczelni.
Kluczowe wnioski. Choć rady uczelni działają w wielu krajach świata, to w Polsce stanowią nowość w strukturze systemu zarządzania instytucjami szkolnictwa wyższego. Ich rola i zakres kompetencji są bardzo szerokie i realnie wpływają na funkcjonowanie uczelni w Polsce. Przeprowadzone badania wskazały, że wybór członków do rad uczelni odbywa się w Polsce zgodnie z uniwersalnymi zasadami określonymi w ustawie, a także częściowo w statutach uczelni. Wskazuje się, że członkami rady powinny być osoby szanowane w środowisku akademickim, mające duże doświadczenie w skutecznym zarządzaniu uczelnią oraz doświadczenie międzynarodowe, znające misję i wartości uczelni. (abstrakt oryginalny)
Cele badawcze. Celem artykułu jest poznanie kryteriów wyboru członków do rad uczelni w Polsce zarówno z perspektywy zapisów nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku, jak i z perspektywy osób, które były bezpośrednio lub pośrednio zaangażowane w wybór członków do rad uczelni. Ważne z perspektywy wskazanego wyżej celu było uchwycenie wprowadzonych w ustawie rozwiązań z perspektywy zmian, jakie nastąpiły w systemie zarządzania szkołami wyższymi w Polsce.
Metodologia. W celu realizacji badań zdecydowano o zastosowaniu metodologii mieszanej. Dokonano analizy treści zapisów ustawy, zwracając szczególną uwagę na zapisy dotyczące powoływania członków do rad uczelni. Dodatkowo analizie poddano dwadzieścia statutów polskich uczelni, które zostały wyróżnione przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w pierwszej edycji konkursu "Inicjatywa doskonałości - uczelnia badawcza". Ponadto przeprowadzono siedem wywiadów z osobami na stanowiskach zarządczych uczelni (między innymi: rektor, prorektor), które były zaangażowane w proces wyboru członków rad uczelni.
Kluczowe wnioski. Choć rady uczelni działają w wielu krajach świata, to w Polsce stanowią nowość w strukturze systemu zarządzania instytucjami szkolnictwa wyższego. Ich rola i zakres kompetencji są bardzo szerokie i realnie wpływają na funkcjonowanie uczelni w Polsce. Przeprowadzone badania wskazały, że wybór członków do rad uczelni odbywa się w Polsce zgodnie z uniwersalnymi zasadami określonymi w ustawie, a także częściowo w statutach uczelni. Wskazuje się, że członkami rady powinny być osoby szanowane w środowisku akademickim, mające duże doświadczenie w skutecznym zarządzaniu uczelnią oraz doświadczenie międzynarodowe, znające misję i wartości uczelni. (abstrakt oryginalny)
Rocznik
Tom
Numer
Strony
41--64
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Jagiellonian University in Kraków
Bibliografia
- Allemann-Ghionda, C. (2010). Reforma szkolnictwa wyższego w Niemczech: Akademickie przedsiębiorstwo w budowie. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1-2(35-36), 125-142.
- Amaral, A., Meek, V.L., Larsen, I.M. & Lars, W. (Eds.) (2003). The Higher Education Managerial Revolution? Vol. 3. New York: Springer Science & Business Media.
- Antonowicz, D. (2018). Rady powiernicze w szkolnictwie wyższym. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(51), 45-68.
- Ash, M.G. (2006). Bachelor of what, master of whom? The Humboldt myth and historical transformations of higher education in German-speaking Europe and the US. European Journal of Education, 41(2), 245-267.
- Barringer, S.N. & Slaughter, S. (2016). University trustees and the entrepreneurial university: Inner circles, interlocks, and exchanges. In: Higher Education, Stratification, and Workforce Development (pp. 151-171). Cham: Springer.
- Baxter, L.A. & Babbie, E.R. (2003). The Basics of Communication Research. Wadsworth: Cengage Learning.
- Bekkers, R., & Freitas, I.M.B. (2008). Analysing knowledge transfer channels between universities and industry: To what degree do sectors also matter? Research Policy, 37(10), 1837-1853.
- Bleiklie, I. & Kogan, M. (2007). Organization and governance of universities. Higher Education Policy, 20(4), 477-493.
- Broucker, B., De Wit, K. & Verhoeven, J.C. (2018). Higher education for public value: Taking the debate beyond New Public Management. Higher Education Research & Development, 37(2), 227-240.
- Bryła, P., Jurczyk, T. & Domański, T. (2013). Korzyści współpracy uczelni wyższych z otoczeniem gospodarczym - próba typologii (Benefits of co-operation of universities with their business environment - A classification attempt). Marketing i Rynek, 4, 14-19.
- Clark, B.R. (1983). The Higher Education System: Academic Organization in Cross-National Perspective. Berkeley: University of California Press.
- Connelly, J. (2000). The sovietization of higher education in the Czech Lands, East Germany, and Poland during the Stalinist period, 1948-1954. In: Academia in Upheaval: Origins, Transfers, and Transformations of the Communist Academic Regime in Russia and East Central Europe (pp. 141-177). Westport, Conn.: Bergin & Garvey.
- Deem, R. (1998). 'New managerialism' and higher education: The management of performances and cultures in universities in the United Kingdom. International Studies in Sociology of Education, 8(1), 47-70.
- Denzin, N.K. (2017). Sociological Methods: A Sourcebook. New York: Routledge.
- Górniak, J. (2017). Ustawa 2.0: Partycypacyjny model istotnej zmiany regulacyjnej. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2(50), 129-146.
- Konstytucja dla nauki (2018). Rada uczelni, czyli jak profesjonalnie zarządzać uczelniami, https://konstytucjadlanauki.gov.pl/rada-uczelni-czyli-jak-profesjonalnie-zarzadzac-uczelniami (Accessed: 27th December 2020).
- Kwiek, M. (2012). Changing higher education policies: From the deinstitutionalization to the reinstitutionalization of the research mission in Polish universities. Science and Public Policy, 39(5), 641-654.
- Kwiek, M. & Szadkowski, K. (2018). Higher education systems and institutions, Poland. In: P. Teixeira & J. Shin (Eds.) Encyclopedia of International Higher Education Systems and Institutions (pp. 1-9). Dordrecht: Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-017-9553-1_375-1.
- Leja, K. (2011). Koncepcje zarządzania współczesnym uniwersytetem. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
- Mayntz, R. (2002). University councils: An institutional innovation in German Universities. European Journal of Education, 37(1), 21-28.
- Melink, M., Pušnik, T. & Pavlin, S. (2014). Emerging Modes of Cooperation between Private Enterprises and Universities-Insights of European Enterprises and Employers Organisations. University of Ljubljana, Faculty of Social Sciences.
- Oates-Indruchová, L. (2008). The limits of thought? The regulatory framework of social sciences and humanities in Czechoslovakia (1968-1989). Europe-Asia Studies, 60(10), 1767-1782.
- Pritchard, R. (2006). Trends in the restructuring of German universities. Comparative Education Review, 50(1), 90-112.
- Rowlinson, M. (2005). Historical research methods. In: Research in Organizations: Foundations and Methods of Inquiry (pp. 295-312). San Francisco, CA: Berett-Kohler Publishers.
- Sanchez, R. (2001). Knowledge Management and Organizational Competence (Vol. 21). R. Sanchez (Ed.). Oxford: Oxford University Press.
- Shaw, M.A. (2019). Public accountability versus academic independence: tensions of public higher education governance in Poland. Studies in Higher Education, 44(12), 2235-2248.
- Stawarczyk, F.M. (2018). Rady uczelni jako nowy organ władzy w szkołach wyższych. Przykład Niemiec. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica, 93, 77-86.
- Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research Techniques. Thousand Oaks, CA: Sage publications.
- Sułkowski, Ł., Bogacz-Wojtanowska, E., Wrona, S., Jędrzejczyk-Kozioł, A., Góral, E. & Mormul, K. (2019). Unsustainable power distribution? Women leaders in Polish academia. Economics and Sociology, 12(3), 162-180.
- Suzdalova, M.A., Lizunkov, V.G., Malushko, E., Sytina, N. & Medvedev, V. (2017). Innovative forms of partnership in development and implementation of university-business cooperation. The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences (EpSBS). Vol. 19: Lifelong Wellbeing in the World (WELLSO 2016). Nicosia, 2017, 192016, 450-455.
- Teixeira, S.J., Veiga, P.M. & Fernandes, C.A. (2019). The knowledge transfer and cooperation between universities and enterprises. Knowledge Management Research & Practice, 17(4), 449-460.
- Ustawa z dnia 13 lipca 1920 roku o szkołach akademickich, Dz.U. 1920, No. 72 item 494.
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018 item 1668.
- Veiga, A., Magalhães, A. & Amaral, A. (2015). From collegial governance to Boardism: Reconfiguring governance in higher education. In: The Palgrave international handbook of higher education policy and governance (pp. 398-416). London: Palgrave Macmillan.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171621118
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.