Umysł wobec mediów

• Autorzy: Czesław S. Nosal

Warianty tytułu

Mind in the Face of Media

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

McLuhana znany podział na media zimne i gorące nadal okazuje się doniosły w opisie relacji umysł - media, ponieważ wynikają z niego ważkie wskaźniki różnicujące wpływ mediów. Media zimne wymagają umysłowego dopełnienia, angażują procesy umysłowe i emocjonalne, zmuszając do głębszego przetwarzania informacji, a przede wszystkim krytycznej oceny i interpretacji medialnego przekazu. Przeciwna tendencja występuje w procesie oddziaływania mediów gorących, które minimalizują głębsze przetwarzanie, przepełniając umysły zbędnymi, coraz bardziej szczegółowymi danymi. Nie bez złośliwości skomentował to Stanisław Lem: "Im bardziej zaawansowane technicznie medium, tym bardziej prymitywne, błahe i bezużyteczne wiadomości są przy jego pomocy przekazywane". Jego opinia nie jest wszakże odosobniona, ponieważ wielu obserwatorów zmian we współczesnej kulturze i mediach wyraża opinie podobne - że środki techniczne znacznie przerastają możliwości przetwarzania tkwiące w naszych umysłach. Przytoczę dalej podsumowanie badań empirycznych świadczących o tym, że procesy krytycznej oceny i interpretacji przekazów medialnych są w odwrocie. Ich rozwojowi nie sprzyja ani schematyczność i powierzchowność edukacji, ani też dramatyczny spadek czytelnictwa. Przede wszystkim jednak nowe media ogromnie zwiększyły zasoby danych (przekazów), wśród których coraz trudniej znaleźć wartościowe informacje. W tym kontekście coraz większego znaczenia nabiera umiejętność samodzielnego redukowania i krytycznego wartościowania dostępnych zasobów danych oraz informacji. Oddzielanie informacyjnego ziarna od plew staje się coraz trudniejsze. Być może szkoły przyszłości odejdą od obecnej wersji cząstkowych programów, a skoncentrują się na przekazywaniu zupełnie innej struktury wiedzy, rozwijając myślenie twórcze, krytyczne, umiejętność poszukiwania i redukowania informacji. Na razie jednak kostyczna organizacja szkół i programów nauczania trzyma się mocno. (fragment tekstu)

EN

Main thesis of this article is dealing with description of the cognitive shift in our culture which is influenced by contemporary electronic media. This tendency must be located in large scale of historical changes influenced by emerging the speaking end writing as a new technologies invented by human mind. In the article the new taxonomy of cognitive changes and components of mental competencies are proposed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Psychologia mass mediów; Psychologia człowieka; Media; Procesy poznawcze

EN

Psychology of mass media; Human psychology; Media; Cognitive processes

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2012
• Numer: Tom Specjalny Oblicza współczesnej psychologii. Pokłosie XXXIV Zjazdu Naukowego PTP
• Strony: 31--46

Twórcy

autor

Czesław S. Nosal

Bibliografia

• Castells M., 2011: Społeczeństwo sieci. Warszawa
• Fasco D., 2003: Critical thinking and reasoning. Cresskill
• Flynn J., 2007: Trening umysłu. "Wprost" z 11 listopada
• Greenfield P., 2009: Technology and informal education: What is taught, what is learned. "Science", vol. 323
• Jaynes J., 1976: The origin of consciousness in the breakdown of the bicameral brain. New York
• McLuhan M., 2004: Zrozumieć media: przedłużenia człowieka. Przeł. N. Szczucka. Warszawa
• Nosal C.S., 1999: Psychologia decyzji kadrowych. Kryteria, decyzje, strategie. Kraków
• Nosal C.S., 2011: Interakcja inteligencji i intuicji: Nowa teoria funkcjonowania umysłu. "Czasopismo Psychologiczne", T. 17, nr 2
• Ong W.J., 1992: Oralność i piśmienność. Przeł. i wstępem opatrzył J. Japola. Lublin
• Penrose R., 1995: Nowy umysł cesarza. Przeł. P. Amsterdamski. Warszawa
• Simon H., 1987: Making management decisions: The role of intuition and emotions. "Academy of Management Sciences", vol. 1
• Wygotski L.S., 1978: Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa