Powołanie, rozwój i funkcjonowanie seminariów nauczycielskich w Polsce w latach 1918-1937

• Autorzy: Jerzy Doroszewski

Warianty tytułu

Establishment, development and functioning of teaching seminars in Poland, 1918-1937

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie historii seminariów nauczycielskich w Polsce w latach 1918-1937. Powstanie, a następnie rozwój seminariów nauczycielskich były efektem realizowania polityki oświatowej odradzającego się państwa polskiego. Kształtowano ją na miarę potrzeb, przy zachowaniu podstawowego celu, jakim stało się wprowadzenie jednolitego systemu kształcenia kadr dla szkolnictwa powszechnego. Przedstawiono akty prawne dotyczące obowiązku szkolnego, kształcenia kadr nauczycielskich na terenach byłych zaborów. Tworzenie szkolnictwa pedagogicznego i jego funkcjonowanie odbywało się w ramach ukształtowanej polityki oświatowej państwa podporządkowanej określonym założeniom ideologicznym.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to present the history of teachers' seminars in Poland in the years 1918-1937. The establishment and development of teachers' seminars were the result of the implementation of the educational policy of the reborn Polish state. It was shaped according to the needs, while maintaining the basic goal, which was to introduce a uniform system of staff education for general education. The legal acts concerning compulsory education and training of teaching staff in the former partitions were presented. The creation of pedagogical education and its functioning took place within the framework of the educational policy of the state, subordinated to specific ideological assumptions.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo państwowe; Polityka oświatowa; Historia; Kształcenie kadr; Okres międzywojenny; Kształcenie nauczycieli; Ośrodki szkolenia; Szkolnictwo podstawowe; Rozwój szkolnictwa

EN

State education; Educational policy; History; Personnel training; Inter-war period; Education of teachers; Training centers; Primary education; Development of education

• Czasopismo: Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 1-2(15-16)
• Strony: 146--171

Twórcy

autor

Jerzy Doroszewski

• Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim

Bibliografia

• Archiwum Państwowe w Lublinie, Oddział w Radzyniu.
• Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie im. B. Brzezińskiego w Leśnej Podlaskiej.
• Archiwum Państwowe w Łodzi.
• Państwowe Seminarium Nauczycielskie z niemieckim językiem nauczania w Łodzi.
• Centralnyj Derżawnnyj Istorycznyj Archiw Ukrajiny u Lwowi (Główne Państwowe Archiwum Historyczne w Lwowie ).
• Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego.
• Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (korespondencja, informacje, sprawozdania).
• Lietuvos Centrinis Valstybes Archyvas Vilniuj.
• Litewskie Centralne Państwowe Archiwum w Wilnie.
• Prywatne Koedukacyjne Seminarium Nauczycielskie im. dr. J. Czarno w Wilnie z hebrajskim językiem nauczania.
• Prywatne Koedukacyjne Hebrajskie Seminarium Nauczycielskie " Tarbut" w Wilnie.
• Prywatne Koedukacyjne Seminarium Nauczycielskie Żydowskiego Centralnego Komitetu " Oświata" w Wilnie.
• Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego" 1919 -1939.
• "Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej" 1919 -1939.
• Falski M.(red.), Materiały do projektu realizacji powszechnego nauczania na obszarze 5 województw: warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego, lubelskiego i białostockiego oraz m. st. Warszawy, Warszawa 1921.
• Falski M., Materiały do projektu sieci szkół powszechnych na obszarze województw : warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego lubelskiego i białostockiego oraz m. st. Warszawy, Warszawa 1925.
• Kraeutler J., Statystyka szkolnictwa powszechnego, " Rocznik Pedagogiczny"1921.
• "Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej" 1924 -1930.
• Spis szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych, zest. Z. Zagórowski . R. I, Lwów -Warszawa, 1924, R. II, Warszawa-Lwów 1926.
• Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP. Okres I -IV.
• Borowa J.,Dzierzbicka W., Lewandowska S.(red.), Z pracy państwowych seminariów nauczycielskich w Polsce, Warszawa 1938.
• Bromberek B., Zasady organizacyjne i programowe studiów nauczycielskich w Polsce, Lata 1818-1932, Poznań 1964.
• Bronsztejn Sz., Ludność żydowska w Polsce w okresie międzywojennym. Studium statystyczne, Wrocław-Warszawa-Kraków 1963.
• Chałupczak H., Szkolnictwo polskie w Niemczech 1919-1939, Lublin 1996.
• Doroszewski J., Oświata i życie kulturalne społeczności ukraińskiej na Lubelszczyźnie w latach 1918-1939, Lublin 2000.
• Doroszewski J., Praca oświatowa i kulturalna na Lubelszczyźnie w latach II Rzeczypospolitej, Lublin 1995.
• Doroszewski J., Zakłady kształcenia nauczycieli w województwie lubelskim w latach 1918-1939, Lublin 1999.
• Grabski S., Szkoła na ziemiach wschodnich. W obronie ustawy szkolnej z 31 lipca 1924 r., Warszawa 1927.
• Hirschberg A., Zarys historyczno -statystyczny szkolnictwa na ziemiach północno-wschodnich 1913-1929, [w:] Wilno i Ziemia Wileńska, t. II, Wilno 1937.
• Kisielewski N., Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie w Rogoźnie Wielkopolskim, [w:] Seminaria nauczycielskie Poznańskiego Okręgu Szkolnego. Księga pamiątkowa, pod red. dr. E. Eustachiewicza, Poznań 1936.
• Falski M., Niedobór stanowisk nauczycielskich w publicznym szkolnictwie powszechnym, " Oświata i Wychowanie" 1956, z. 1.
• Iwanicki M., Oświata i szkolnictwo ukraińskie w Polsce w latach 1918-1939, Siedlce 1975.
• Iwanicki M., Polityka oświatowa w szkolnictwie niemieckim w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1978.
• Iwanicki M., Ukraińcy, Białorusini, Litwini i Niemcy w Polsce w latach 1918-1939, Siedlce 1991.
• Jabłoński H., Z dziejów szkolnictwa pedagogicznego w Polsce, "Nowa Szkoła"1952, nr 6.
• Kozioł H., Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie im. Zamoyskich w latach 1927-1934, [w:] Zakłady kształcenia nauczycieli w Szczebrzeszynie i ich wychowankowie, pod red. S. Kosińskiego, Lublin 1975.
• Kulpa J., Kształcenie nauczycieli szkół powszechnych w Polsce w latach 1918-1939, Wrocław 1969.
• Makowski B., Litwini w Polsce 1920-1939, Warszawa 1986.
• Mauersberg S., Szkolnictwo powszechne dla mniejszości narodowych w Polsce w latach 1918-1939, Wrocław 1968.
• Meissner A., Kształcenie nauczycieli w Środkowej Małopolsce 1918-1939, Rzeszów 1977.
• Michalski S., Szkolnictwo powszechne i zakłady kształcenia nauczycieli w Wielkopolsce w okresie międzywojennym, Poznań 1962.
• Musioł T., Szkolnictwo polskie w rejencji opolskiej 1919-1939, Katowice 1964.
• Papierzyńska-Turek M., Sprawa ukraińska w II Rzeczypospolitej 1922-1926, Kraków 1979.
• Pohoska H., Wychowanie obywatelsko-państwowe, Warszawa 1931.
• Ręgorowicz L., Rozwój szkolnictwa w województwie śląskim, Katowice 1929.
• Ręgorowicz L., Szkolnictwo w województwie śląskim 1922-1932, Katowice 1932.
• Seminaria nauczycielskie Poznańskiego Okręgu Szkolnego. Księga zbiorowa pod red. T. Eustachiewicza, Poznań 1936.
• Sroka J., Leśniacy. Zakład kształcenia nauczycieli w Leśnej Podlaskiej, Biała Podlaska 1990.
• Stasierski K., Dzieje Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Działdowie na Mazurach, "Przegląd Historyczno-Oświatowy"1964, nr 1.
• Syrnyk M., Ukraińcy w Polsce 1918-1939. Oświata i szkolnictwo, Wrocław 1996.
• Szyszka B., Szkolnictwo Zamościa w dwudziestoleciu międzywojennym, Warszawa 1987.
• Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989.
• Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918-1932, Wrocław 1970.
• Trzebiatowski K., Oświata i szkolnictwo polskie na Pomorzu Zachodnim w pierwszej połowie XX wieku(1900-1939), Poznań 1961.
• Tyrankiewicz W., Seminarium Nauczycielskie w Ursynowie w latach 1921 -1937, "Przegląd HIstoryczno-Oświatowy" 1964, nr 1.
• Zakłady kształcenia nauczycieli w Szczebrzeszynie. Studia historyczno-socjologiczne, pod red. S. Kosińskiego, Lublin 1975.
• Zarzecki L., Wychowanie narodowe. Studia i szkice, Warszawa 1926.
• Zinerman J.(red.), Almanach szkolnictwa żydowskiego w Polsce, Warszawa 1938.

Identyfikatory

DOI

DOI 10.33674/acta_1202013