Dylematy u progu transformacji pracy

• Autorzy: Józef Orczyk

Warianty tytułu

Dilemmas on the Threshold of the Transformation of Labor

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł dotyczy procesu transformacji pracy ujętej jako wzajemne zazębianie zmian dokonujących się w dominujących instytucjonalnych formach przymusu pracy z formami organizacyjnymi jej realizacji. Analizując obecną fazę transformacji pracy, zwrócono uwagę nie tylko na zmiany techniczno-organizacyjne, związane z postępującą cyfryzacją i algorytmizacją pracy, ale i konsekwencjami społecznymi, takimi jak np. konieczność dalszych zmian systemów zabezpieczenia społecznego. Wskazano na zmianę znaczenia ekonomicznego pracy w funkcjonowaniu społeczeństwa na rzecz zwiększenia jej roli jako wyrazu świadomości znaczenia więzi społecznej w warunkach zbliżającego się coraz szerszego wykorzystywania sztucznej inteligencji i postępującej robotyzacji w sferze usług. (abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the process of labour transformation understood as the mutual overlapping of changes taking place in the dominant institutional forms of compulsion to work with the organizational forms of its implementation. When analyzing the current phase of labor transformation, the author paid attention not only to technical and organizational changes related to the ongoing digitization and algorithmization of work, but also to social consequences, such as the need for further changes in social security systems. The change in the economic significance of work in the functioning of society was indicated to increase its role, as an expression of the awareness of the importance of social bonds in the conditions of the upcoming and wider use of artificial intelligence and the progressive robotization in the sphere of services. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Praca; Badanie pracy; Rozwój społeczno-gospodarczy; Rewolucja przemysłowa; Instytucje

EN

Labour; Labour research; Social economic development; Industrial revolution; Institutions

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 4
• Strony: 461--481

Twórcy

autor

Józef Orczyk

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Atkinson A.B. (2017), Nierówności. Co da się zrobić?, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Baethge M. (2013), Praca w społeczeństwie usługowym, (w:) A. Evers, R.G. Heinze, Th. Olk (red.), Podręcznik usług społecznych - przykład Niemiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie, Warszawa, s. 43-74.
• Barr N. (2016), Ekonomia polityki społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Bolton S.C. red. (2007), Dimensions ofDignity at Work, Elsevier, Amsterdam.
• Bunzel J.H. red. (1968), Issues ofAmerican Public Policy, Englewood Cliffs, New York.
• Buttler D. (2020), Praca a zadowolenie z życia wśród młodych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Czarzasty J., Kliszko C. (red.) (2018), Świat (bez) pracy. Odfordyzmu do czwartej rewolucji przemysłowej, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Esping-Andersen G. (2010), Tezy świat kapitalistycznego państw dobrobytu, Difin, Warszawa [oryg. ang. The Three Worlds ofWelfare Capitalism, 1990].
• Frieske K. (2015), Czy dobry pracowik to marny obywatel, "Polityka Społeczna" 7, s. 2-5.
• Friedman M. (1966), The Case for the Negative Income Tax: A View from the Right, (w:) Proceedings oj the National Symposium on Guaranteed Income, December 9,1966, Chamber of Commerce of the United States of America, Washington, D.C., s. 49-55 (także szerzej ten sam tytuł w: J.H. Bunzel (red.) Issues ofAmerican Public Policy, Englewood Cliffs, NY 1968).
• Gardawski J. red. (2009), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Gazon J. (2008), Ani bezrobocie, ani opieka społeczna. Od wyboru etycznego do ekonomicznej realizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Golinowska S. (2018), Modele polityki społecznej w Polsce i Europie na początku XXI wieku, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Golinowska S. (2020), Praca i wełfare state: zależności wielorakie, "Polityka Społeczna" 11-12, s. 21-31.
• Greholm C.H. (2011), Happiness, Welfare and Capabilities, (w:) J. Atherton, E. Graham, J. Steedman (red.), The Practice of Happiness, Routledge Frontiers of Political Economy, s. 42-53.
• Hausermann H., Siebel W. (2013), Teorie społeczeństwa usługowego, (w:) A. Evers, R.G. Heinze, T. Olk (red.), Podręcznik usług społecznych - przykład Niemiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie, Warszawa, s. 75-90.
• Hausner J. (2019), Społeczna czasoprzestrzeń gospodarowania. W kierunku ekonomii wartości, Wydawnictwo Nieoczywiste, Siedliska.
• Kołodko G. (2020), Od ekonomicznej teorii dopołitycznejpraktyki, Poltext, Warszawa.
• Larsson A., Teigland R. (red.) (2020), The Digitał Transformation ofLabor. Automation, the GIG Economy and Wełfare, Routledge, London-New York.
• Lewis W.W. (2005), Potęga wydajności, CeDeWu, Warszawa.
• Madej Z. (2020), Kolejna korekta czy koniec globalizacji, "Ekonomista" 1, s. 7-34.
• Mazzucato M. (2016), Przedsiębiorcze państwo, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań.
• Michoń P. (2020), Work-Life Balance w przyszłości -perespektwa rodziców, "Polityka Społeczna" 11-12, s. 32-36.
• Mirski A. (2009), Dobrostan jako kategoria społeczna i ekonomiczna, "Państwo i Społeczeństwo" 2, s. 169-189.
• Morawski W. (2020), Praca i globalizacja, "Polityka Społeczna" 11-12, s. 8-15.
• Morel N., Palier B., Palmę J. (2015), Polityka społeczna jako inwestycja, seria: "Współczesna polityka społeczna", WSP im. J. Korczaka, Warszawa.
• Moszyński M., Wiśniewski Z. (2020), Polityka rynku pracy w społecznej gospodarce rynkowej Niemiec, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
• New Forms of Employment 2020 Update, New forms of employment series, Eurofound, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2020.
• North D.C. (1990), Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press.
• Olk T. (2013), Relacje użytkowe: obywatel, użytkownik, konsument i koproducent, (w:) A. Evers, R.G. Heinze, T. Olk, Podręcznik usług społecznych - przykład Niemiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie, Warszawa, s. 548-566.
• Orczyk J. (2017), Indywidualizacja i elastyczność. Nowa cywilizacja pracy?, "Polityka Społeczna" 8, s. 3-9.
• Orczyk J. (2004), Postęp cywilizacyjny a praca, (w:) S. Borkowska, Przyszłość pracy w XXI wieku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 72-84.
• Osterhammel J. (2013), Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Ostner I. (2013), Opieka - kluczowa kategoria w obszarze usług społecznych, (w:) A. Evers, R. G. Heinze, T. Olk (red.), Podręcznik usług społecznych - przykład Niemiec, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie, Warszawa, s. 526-547.
• Piketty T. (2015), Kapitał w XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Polanyi K., Wielka transformacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• Prassl J. (2018), Humans as a Service. The Promise and Perils of Work in the GIG Econo-my, Oxford University Press, Oxford.
• Rozwadowska A. (2020), 1,2 tys. euro za nic. Już 2 min Niemców ubiega się o udział w eksperymencie, "Gazeta Wyborcza" z 7 września, dodatek "Ekonomia", s. II-III.
• Schmid G. (2004), The Futurę of Work: Has Fuli Employment a Futurę in Europę, (w:) S. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, s. 449-365.
• Sen A. (1997), On Economic Ineąuality, expanded edition with substantial annex by J. Foster and A. Sen, Clarendon Press, Oxford.
• Sen A. (1979), Personal Utilities and Public Judgements: Or Whafs Wrong With Welfare Economics, "The Economic Journal", vol. 89, no. 355, s. 537-558.
• Sen A. (2008), The Economics of Happiness and Capability, (w:) L. Bruni, E Comim, M. Pugno, Capabilities and Happiness, Oxford University Press, Oxford.
• Sen A. (2009), The Idea of Justice, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge.
• Steedman J. (2011), Economic Theory and Happiness, (w:) J. Atherton, E. Graham, J. Steedman (red.), ThePractice of Happiness. Political Economy, Religion and Well-being, Routlege Frontiers of Political Economy, s. 21-41.
• Stiglitz J.E., Fitoussi J.P., Durand M. (2019), Poza PKB. Mierzmy to, co ma znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego, OECD, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
• Stiglitz J.E. (2020), Ludzie chcą zysku, nie wyzysku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sullivan H. (2002), Skelcher Ch., Working Across Boundaries: Cołłaboration in Public Services, Palgrave Macmillan.
• Sundararajan A. (2016), The Sharing Economy. The End of Employment and the Rise of Crowd - Based Capitalism, The MIT Press, Cambridge.
• Szczepański J. (1999), Reformy rewolucje, transformacje, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa.
• Szlinder M. (2018), Bezwarunkowy dochód podstawowy. Rewolucyjna reforma społeczeństwa XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Świątkowski A.M. (2020), Przegłąd warunków pracy na płatformach zatrudnienia. Raport dla Unii Europejskiej, "Polityka Społeczna" 7, s. 1-11.
• Walsh M. (2020), Algorytmiczny lider. Jak być inteligentnym, gdy maszyny są inteligentniejsze od nas, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Weizsacker E.U., Wijkman A. (2018), Capitalizm, Short-termism, Population and the De-struction ofthe Planet, Springer Science+Business Media LLC.
• World Happiness Report 2013, red. J. Helliwell, R. Layard, J. Sachs, UN Sustainable De-velopment Solution Network, New York 2013.

Identyfikatory

DOI

10.52335/dvqigjykff23