Kryzys ekologiczny jako edukacyjne wyzwanie poznawcze

• Autorzy: Maciej Michalski

Warianty tytułu

Ecological Crisis as a Cognitive Challenge in Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Punktem wyjścia niniejszych rozważań jest wynikający z postawionej diagnozy wniosek dotyczący edukacji, że kryzys ekologiczny jest szczególnym edukacyjnym wyzwaniem poznawczym, odmiennym, bardziej złożonym od innych dydaktycznych wyzwań. Z tego zaś wynika, że pedagogika proekologiczna wymaga szczególnego postępowania różniącego się od typowych przedsięwzięć dydaktycznych. W moim przekonaniu w edukacji na rzecz środowiska w pierwszej kolejności niezbędne jest podjęcie działań zmierzających do pokonania barier poznawczych lub przynajmniej uświadomienia ich sobie. Choć nie sposób omówić krótko wszystkich, ten artykuł będzie poświęcony omówieniu najważniejszych z nich. Opierać się będę przede wszystkim na ustaleniach naukowców rozważających psychologiczne i ewolucyjne uwarunkowania naszych procesów poznawczych: Daniela Kahnemana, Kevina Duttona, Nicholasa Nassima Taleba, Hansa Roslinga i Dana Ariely'ego. (fragment tekstu)

EN

In his article, Maciej Michalski discusses cognitive barriers and other challenges that have strong impact on proecological education. People find it difficult to understand the issue of the ecological crisis because of the common cognitive fallacies and logical errors as well as the complexity of this crisis. For these reasons, proecological education is finding it difficult to transmit and acquire knowledge as well as to ensure its verification and operationalization. As a result, proecological education requires new educational practices, different to those which are used in other areas of education. In particular, it requires an integration of different school courses and the development of the skill of critical thinking, moral sensitivity, and civic responsibility. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kryzys ekologiczny; Edukacja ekologiczna; Procesy poznawcze

EN

Ecological crisis; Ecology education; Cognitive processes

• Czasopismo: Chowanna
• Rocznik: 2021
• Tom: 2(57) Oblicza człowieka - ekologia, kultura, społeczeństwo
• Strony: 1--15

Twórcy

autor

Maciej Michalski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Ariely D.: Potęga irracjonalności: ukryte siły, które wpływają na nasze decyzje. Przekł. T. Grzegorzewska, P. Grzegorzewski, A. Nowak-Młynikowska. Smak Słowa, Sopot 2017 [e-book, epub].
• Aronson E.: Człowiek - istota społeczna. Tłum. J. Radzicki. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
• Bauman Z., Haffner P.: Bauman. Czynić swojskie obcym. Rozmowy Petera Haffnera z Zygmuntem Baumanem. Przeł. K. Leszczyńska. Wielka Litera, Warszawa 2019 [e-book, epub].
• Dehaene S.: Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery... jak dotąd. Tłum. D. Rossowski. Copernicus Center Press, Kraków 2021.
• Dryl W. et al.: Knowledge Transfer in Network Organization. An Example of the Polish-Portuguese Network of Researchers (Preliminary Phase). "Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu" 2015, vol. 14 (1), s. 37-46. https://doi.org/10.19197/tbr.v14i1.11.
• Dutton K.: Myślenie czarno-białe: binarny mózg jako balast w skomplikowanym świecie. Tłum. R. Madejski. Muza Warszawskie Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2021 [e-book, epub].
• Fiedorczuk J.: Katastrofa wyobraźni. "Polityka" 2021, nr 36, s. 75.
• Foer J.S.: Klimat to my. Ratowanie planety zaczyna się przy śniadaniu. Przeł. A. Wojtasik. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020 [e-book, epub].
• Jaskółowa E.: Uwolnić interpretację. W: Nowe odsłony klasyki w szkole. Literatura XIX wieku. Red. E. Jaskółowa, K. Jędrych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 39-45.
• Kahneman D.: Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Tłum. P. Szymczak. Media Rodzina, Poznań 2012.
• Karwowska A.: Za jakiś czas koronawirus stanie się nową grypą. Ale co w międzyczasie? Lockdowny i oddziały covidowe co sezon jesienno-zimowy? Z prof. Krzysztofem Pyrciem i prof. Andrzejem Rychardem rozmawia Anita Karwowska. Wyborcza.pl, 26.11.2021. https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,27840215,za-jakis-czas-koronawirus-staniesie-nowa-grypa-ale-co-w-miedzyczasie.html?disableRedirects=true[dostęp: 30.11.2021].
• Koc K.: Lekcje myślenia (obywatelskiego). Edukacja polonistyczna wobec współczesnego świata. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2018.
• Lamża Ł.: Światy równoległe. Czego uczą nas płaskoziemcy, homeopaci i różdżkarze. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020 [e-book, epub].
• Michalski M.: Polonistyka końca świata. Edukacja literacka wobec wyzwań współczesności. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk [w druku].
• Michniewicz T.: Chwilowa anomalia. O chorobach współistniejących naszego świata. Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2020 [e-book, epub].
• Rosińska K.: Fake news. Geneza, istota, przeciwdziałanie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021 [e-book, epub].
• Rosling H., Rosling O., Rosling Rönnlund A.: Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy, niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą. Tłum. M. Popławska. Media Rodzina, Poznań 2018 [e-book, epub].
• Skiba M.: Bariery przekazywania wiedzy w organizacji. "Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie" 2016, nr 24, T. 2, s. 61-68.
• Słocińska A.: Dzielenie się wiedzą jako istotna kompetencja pracowników. "Studia Ekonomiczne" 2016, nr 258, s. 86-96.
• Solnit R.: Nadzieja w mroku. Nieznane opowieści, niebywałe możliwości. Przeł. A. Dierzgowska, S. Królak. Wydawnictwo Karakter, Kraków 2019.
• Spitzer M.: Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie. Przeł. M. Guzowska. Wydawnictwo Dobra Literatura-Grupa Wydawnicza Literatura Inspiruje, Słupsk 2016 [e-book, epub].
• Spitzer M.: Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Przeł. A. Lipiński. Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2013 [e-book, epub].
• Stawiszyński T.: Co robić przed końcem świata. Wydawnictwo Agora, Warszawa 2021 [e-book, epub].
• Śniatkowski S.: Język a przekazywanie wiedzy w dyskursie edukacyjnym. "Neurolingwistyka Praktyczna" 2018, nr 4, s. 26-31. https://neurolingwistyka.up.krakow.pl/article/view/4876/4587 [dostęp: 20.06.2021].
• Taibbi M.: Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem. Przeł. T.S. Gałązka. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020 [e-book, epub].
• Taleb N.N.: Antykruchość. Jak żyć w świecie, którego nie rozumiemy. Przeł. O. Siara. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2020 [e-book, epub].
• Taleb N.N.: Czarny łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem. Przeł. O. Siara. Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2020 [e-book, epub].
• Wawer R.: Dziecko w procesie kształcenia - konotacje stylów przyswajania wiedzy. "Lubelski Rocznik Pedagogiczny" 2021, T. 40, nr 3, s. 79-88. https://doi.org/10.17951/lrp.2021.40.3.79-88.
• Welzer H.: Samodzielne myślenie. Przeł. V. Grotowicz. Dobra Literatura, Słupsk 2016 [e-book, epub].

Identyfikatory

DOI

10.31261/CHOWANNA.2021.57.01