Problem agencji z perspektywy menedżera spoza rodziny na przykładzie wybranej firmy rodzinnej

• Autorzy: Łukasz Kielan , Maciej Władysław Pełczewski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem artykułu jest przedstawienie problemu agencji z perspektywy menedżera zarządzającego firmą rodzinną. Autorzy przedstawili rys teoretyczny, następnie przeanalizowali wyniki badań przeprowadzonych na wybranym przedsiębiorstwie rodzinnym i przedstawili model zarządzania problemem. Metoda badań - W opracowaniu zastosowano metodę monograficzną, studium jednokrotnego przypadku oraz analizę literatury. Wyniki - Przedstawienie perspektywy menedżera spoza rodziny, zarządzającego firmą rodzinną, a także rozwiązań minimalizujących konflikty na linii agent - pryncypał. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje - W artykule zaprezentowano szereg rozwiązań, których wdrożenie zapewni ochronę własności rodziny przed oportunistycznym działaniem menedżera z zewnątrz. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The purpose of the article is to present the problem of an agency from the perspective of a manager managing a family business. The authors will present a theoretical outline, then analyse the results of research carried out on a selected family enterprise and present a problem management model. Research method - The study uses classical research methods, such as the analysis of the literature on the subject, as well as a single-case study. Result - Presenting the perspective of a manager, from outside the family, managing a family busi- ness, as well as solutions minimizing the conflict between agent and principal. Conclusions - In this case, the authors presented the results of research in a company in which part of the management is assigned to the manager. In the light of the already known research of companies in Poland, there are very few such examples, which was a research gap that the authors wanted to fill. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria agencji; Przedsiębiorstwo rodzinne; Rozwiązywanie konfliktów

EN

Agency theory; Family-owned business; Solving conflicts

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 4(106)
• Strony: 111--124

Twórcy

autor

Łukasz Kielan

• Uniwersytet Łódzki

autor

Maciej Władysław Pełczewski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Alcalá Villarreal J.L., 2011, Las empresas de familia en la ciudad de Barranquilla y sus problemas de sucesión. Un enfoque desde la Teoría de la Agencia, "Artículo de Investigación Científica y Tecnológica", vol. 32(1), pp. 185-198.
• Babbie E., 2004, Badania społeczne w praktyce, WN PWN, Warszawa.
• Barney J., Hesterly W.S., 2012, Strategic management and competitive advantage: concepts (4th ed.), Upper Saddle River, Pearson Education, New York.
• Beelen M., Whitmore M., 2018, Nowe pokolenie firm rodzinnych. Eksploracja środowisk biznesowych, Raport Centrum Firm Rodzinnych Deloitte, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/firmy-rodzinne/articles/badanie-firm-rodzinnych-2018-next-gen.html [data dostępu: 16.08.2021].
• Bogacz-Miętka O., 2011, Kompendium wiedzy o nadzorze i kontroli nad przedsiębiorstwem, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa.
• Chrisman J.J., Chua J.H., Litz R.A., 2004, Comparing the agency costs of family and nonfamily firms: conceptual issues and exploratory evidence, "Entrepreneurship Theory and Practice", vol. 28(4), pp. 335-354, DOI: 10.1111/j.1540-6520.2004.00049.
• Czakon W., 2015, Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, Wolter Kluwer S.A., Warszawa.
• Eisenhadrdt K.M., 1988, Agency and institutional theory explanations: the case of retail sales compensation, "Academy of Management Journal", vol. 31(3), pp. 488-511, DOI: 10.2307/256457.
• Fama E.F., Jensen M.C., 1983, Separation of Ownership and Control, "Journal of Law and Economics", vol. 26, , No. 2, pp. 301-325.
• Gersick K.E., McCollom M., Lansberg I., 1997, Generation to generation life cycles of the family business, Harvard Business School Press, Boston.
• Great expectations - The Next Generation of Family Business Leadres, 2016, PWC, https://www.pwc.com/gx/en/family-business-services/publications/assets/next-genreport.pdf [data dostępu: 16.08.2021].
• Greiner L.E., 1997, Evolution and revolution as organizations grow: a company's past has clues for management that are critical to future success, "Family Business Review", vol. 10(4), pp. 397-409, DOI: 10.1111/j.1741-6248.1997.00397.x.
• Harris L.C., Ogbonna E.O., 2007, Ownership and control in closely-held family-owned firms: an exploration of strategic and operational control, "British Journal of Management", vol. 18(1), pp. 5-26, DOI: 10.1111/j.1467-8551.2005.00471.x.
• Jensen M., Meckling W., 1976, Theory of the firm: Managerial, behavior, agency costs and ownership structure, "Journal of Financial Economics", vol. 3(4), pp. 305-360, DOI: 10.1016/0304-405X(76)90026-X.
• Jeżak J., 2012, Ład wewnątrzkorporacyjny w świetle różnych teorii a wyzwania współczesności, "Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia", nr 51, s. 789-799.
• Jeżak J., Kornecki J., Krajenta-Kopeć A., 2014, Skala i ekonomiczne znaczenie przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce (Raport z badań empirycznych), [w:] Przedsiębiorstwa rodzinne w Polsce. Znaczenie ekonomiczne oraz strategiczne problemy rozwoju, Jeżak J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Jeżak J., Popczyk W., Winnicka-Popczyk A., 2004, Przedsiębiorstwo rodzinne. Funkcjonowanie i rozwój, Difin, Warszawa.
• Koładkiewicz I., 1999, Nadzór Korporacyjny. Perspektywa międzynarodowa, Polska Fundacja Promocji Kadr, Warszawa.
• Leach P., 2017, Firmy rodzinne. Wszystko, co istotne, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa.
• Lewandowska A., Tylczyński Ł., 2014, Barometr sukcesyjny i prognozowane ścieżki kariery dzieci z firm rodzinnych, Instytut Biznesu Rodzinnego, Poznań.
• Lewandowska A., Więcek-Janka E., Hadryś-Nowak A., Wojewoda M., Tylczyński M., 2017, Firma rodzinna to marka. Raport z badania przeprowadzonego w ramach projektu, "Statystyka firm rodzinnych", nr projektu: 692654-18/12/2015, s. 1-34, DOI: 10.13140/RG.2.2.27119.84644.
• Madison K., Holt D.T., Kellermanns F.W., Ranft A.L., 2016, Viewing family firm behavior and governance through the lens of agency and stewardship theories, "Family Business Review", vol. 29(1), pp. 65-93, DOI: 10.1177/0894486515594292.
• Matejun M., 2011, Metoda studium przypadku w pracach badawczych młodych naukowców z zakresu nauk o zarządzaniu, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", nr 666, "Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu", nr 19, s. 203-213.
• Ricart J.E., 1991, Una introducción a los modelos de agencia, [in:] Invitacióna la teoría económica, Marimon R., Calsamiglia, X. (eds.), Ariel, Barcelona.
• Rychłowska-Musiał E., 2011, Miary kosztów agencji w spółkach akcyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Sadkowska J., 2016, Ryzyko interesariuszy w zarządzaniu projektami na przykładzie polskich firm rodzinnych, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", t. XVII, z. 6, s. 303-317.
• Shaker M.C, Astrachan J.H, 1996, Myths and realties: family businesses' contribution to the us economy - a framework for assessing family business statistic, "Family Business Review", vol. 9(2), pp. 107-119.
• Sharma P., Chrisman J.J., Chua J.H., 2003, Succession planning as planned behavior: some empirical results, "Family Business Review", vol. 16(1), pp. 1-15, DOI: 10.1111/j.1741-6248.2003.00001.x.
• Stavrou E.T., 1999, Succession in family businesses: exploring the effects of demographic factors on offspring intentions to join and take over business, "Journal of Small Business Management", vol. 37(3), pp. 43-61.
• Surdej A., Wach K., 2010, Przedsiębiorstwo rodzinne wobec wyzwań sukcesji, Difin, Warszawa.
• Wierzbicka B., Strumiłło J., 2018, Strategiczna Karta Wyników jako nośnik skutecznej aplikacji pomocy unijnej przez firmy rodzinne, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie: Firmy rodzinne - zarządzanie, rozwój, przedsiębiorczość", t. XIX, z. 7, cz. 1, s. 245-259.
• Zajkowski R., 2018, Transfery władzy, własności i wartości w przedsiębiorstwach rodzinnych. Efekt drugiego pokolenia, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.15290/oes.2021.03.106.09