Żywieniowe i nieżywieniowe czynniki wpływające na metabolizm cholesterolu

• Autorzy: Paweł Glibowski , Angelika Pietrak , Zuzanna Rząd , Julia Glibowska

Warianty tytułu

Nutritional and Non-Nutritional Factors Affecting Cholesterol Metabolism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cholesterol odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego, błon biologicznych, a także w syntezie składników, takich jak hormony steroidowe, kwasy żółciowe oraz witamina D3. Funkcje te mogą być pełnione z udziałem cholesterolu syntetyzowanego w organizmie, dlatego nie ma zalecenia co do minimalnego poziomu spożycia tej substancji. Spożywane produkty żywnościowe, a także styl życia mają wpływ na zmiany w homeostazie cholesterolu, co może być pomocne w kontrolowaniu zaburzeń w metabolizmie cholesterolu, szczególnie w sytuacji jego nadmiernej kumulacji w osoczu. Na wysokie stężenie cholesterolu we krwi, szczególnie zawartego w lipoproteinach niskiej gęstości (LDL), narażone są najbardziej osoby starsze oraz otyłe. Również kobiety po menopauzie mogą mieć zakłócony metabolizm cholesterolu. W badaniach potwierdzono, że ilość cholesterolu we krwi można regulować poprzez wprowadzanie zmian w diecie oraz stylu życia, a najbardziej istotne jest zmniejszenie masy ciała, zwiększenie aktywności fizycznej, jak również zwiększenie częstotliwości spożywania posiłków z jednoczesnym zmniejszeniem ich objętości. Pozytywny dla zdrowia wpływ na homeostazę cholesterolu ma także zróżnicowana dieta bogata w błonnik rozpuszczalny, mleczne produkty fermentowane, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, sterole i stanole roślinne, białko sojowe, kurkuminę oraz likopen. Również umiarkowane spożycie alkoholu może wspomóc obniżanie poziomu cholesterolu LDL. Cholesterol pobrany z żywnością wpływa na metabolizm cholesterolu w organizmie człowieka, jednak z uwagi na profil lipidowy nie ma istotnego znaczenia. Wiele składników obecnych w żywności może skutecznie obniżać poziom cholesterolu, a ich spożywanie w odpowiednich ilościach może zastąpić farmakoterapię. (abstrakt oryginalny)

EN

Cholesterol plays an important role in the functioning of the nervous system, biological membranes and in the synthesis of substances such as steroid hormones, bile acids and vitamin D3. Those functions can be fulfilled with the participation of cholesterol synthesised in the body, therefore there is no recommendation as to the minimum level of consumption of this substance. The consumed foods and lifestyle impact changes in cholesterol homeostasis, which may be helpful in controlling disturbances in cholesterol metabolism, especially in the case of its excessive accumulation in plasma. The elderly and the obese are the worst affected by the risk of high blood cholesterol, especially by that contained in low-density lipoproteins (LDL). Also, postmenopausal women may have disturbed cholesterol metabolism. In numerous studies there is confirmation, that the amount of cholesterol in blood can be controlled by introducing changes into diet and lifestyle, and the most important are weight loss, increasing physical activity and increasing the frequency of meals while, at the same time, reducing the volume of food portions. Also, a positive health effect on cholesterol homeostasis have a varied diet rich in soluble fibre, fermented dairy products, polyunsaturated fatty acids, plant sterols and stanols, soy protein, curcumin and lycopene. Besides, moderate alcohol consumption can help lower the LDL cholesterol level. The cholesterol ingested with food affects the cholesterol metabolism in human body, however, from the point of view of the lipid profile, it is of no significant importance. Many of the ingredients present in food can effectively lower the level of cholesterol and, if consumed in the appropriate amounts, they may replace drug therapy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biochemia; Zdrowie; Żywienie człowieka

EN

Biochemistry; Health; Human nutrition

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 28 (2021)
• Numer: nr 4 (129)
• Strony: 5--23

Twórcy

autor

Paweł Glibowski

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Angelika Pietrak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Zuzanna Rząd

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Julia Glibowska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• [1] Alvaro A., Rosales R., Masana L., Vallvé J.C.: Polyunsaturated fatty acids down-regulate in vitro expression of the key intestinal cholesterol absporption protein NPC1L1: No effect of monosaturated nor saturated fatty acids. J. Nutr. Biochem., 2010, 21 (6), 518-525.
• [2] Barona J., Fernandez M.L.: Dietary cholesterol affects plasma lipid levels, the intravascular processing of lipoproteins and reverse cholesterol transport without increasing the risk for heart disease. Nutrients, 2012, 4 (8), 1015-1025.
• [3] Brinton E.A.: Effects of ethanol intake on lipoproteins. Curr. Atheroscler. Rep., 2012, 14 (2), 108- 114.
• [4] Brouwer I.A., Wanders A.J., Katan M.B.: Trans fatty acids and cardiovascular health: Research completed? Eur. J. Clin. Nutr., 2013, 67 (5), 541-547.
• [5] Cella L.K., van Cauter E., Schoeller D.A.: Effect of meal timing on diurnal rhythm of human cholesterol synthesis. Am. J. Physiol., 1995, 269 (5), 878-883.
• [6] Chang T.Y., Yamauchi Y., Hasan M.T., Chang C.: Cellular cholesterol homeostasis and Alzheimer's disease. J. Lipid Res., 2017, 58 (12), 2239-2254.
• [7] Chatterjee C., Gleddie S., Xiao C.W.: Soybean bioactive peptides and their functional properties. Nutrients, 2018, 10 (9),

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2021/129/397