Poziom i zróżnicowanie regionalne PKB Polski w okresie międzywojennym

• Autorzy: Witold M. Orłowski

Warianty tytułu

The Level and Regional Differentiation of Poland's GDP in the Interwar Period

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę oszacowania poziomu PKB per capita w II Rzeczypospolitej w roku 1938 w skali całego kraju i poszczególnych województw. Za punkt wyjścia przyjęto oceny Maddisona dotyczące wartości PKB p.c. Polski w obecnych granicach, a także polskie i niemieckie dane statystyczne z okresu międzywojennego. Z jednej strony uzyskane wyniki pozwoliły na stwierdzenie że poziom rozwoju II RP był znacznie niższy w roku 1938 nie tylko w porównaniu z zachodnią Europą, ale również z przechodzącym gwałtowny proces industrializacji Związkiem Sowieckim, z drugiej strony pozwoliły na ocenę różnic regionalnych, mierzonych różnicami w poziomie i w strukturze wytwarzania PKB, a w ślad za tym - na określenie skali dychotomii Polska A/Polska B, a także porównanie z sytuacją innych dużych krajów Europy, w tym cierpiących na podobną dychotomię rozwojową Włoch. Skala zróżnicowania regionalnego PKB p.c., przekraczająca 3 do 1, nie była rażąco wysoka na tle innych wielkich krajów Europy. Problemem było jednak to, że na obszarach słabo rozwiniętych i uzależnionych od rolnictwa mieszkała większość ludności Polski, a na obszarach zindustrializowanych zdecydowana mniejszość. (abstrakt oryginalny)

EN

The article estimates the level of GDP per capita in the Second Polish Republic in 1938, both for the entire country and for individual voivodeships. The calculations take as their starting point Maddison's historic estimates of GDP produced in the territory that now constitutes Poland, together with Polish and German statistical data from the interwar period. First, the results show that Poland's GDP per capita in 1938 was significantly lower than that of Western Europe and the rapidly industrializing Soviet Union. Second, they allow differences in regional development to be assessed on the basis of the size and composition of GDP, the sharpness of the dichotomy between Poland A and Poland B, and a comparison of Poland's regional problems vis-à-vis those of other large European countries, especially Italy. The scale of regional differences in GDP per capita, which exceeded 3 to 1, was not abnormally high compared to other large European countries. The problem, however, was that most of Poland's population lived in underdeveloped areas and were dependent on agriculture while only a small minority lived in industrialized areas. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój gospodarczy; Historia gospodarcza; Okres międzywojenny

EN

Economic development; Economic history; Inter-war period

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 4
• Strony: 349--367

Twórcy

autor

Witold M. Orłowski

• Akademia Finansów i Biznesu Vistula

Bibliografia

• Anderson, C. A. (1956). A Footnote to the Social History of Modern Russia: The Literacy and Educational Census of 1897. Genus, 12(1/4), 166-181, http://www.jstor.org/stable/29787306 [dostęp: 30.07.2023].
• Bolt, J., van Zanden, J. (2020). Maddison style estimates of the evolution of the world economy. A new 2020 update. MaddisonProject Working paper 15, Groningen, https://www.rug.nl/ggdc/historicaldevelopment/maddison/publications/wp15.pdf [dostęp: 2.07.2023].
• Bukowski, M., Koryś, P., Leszczyńska, C., Tymiński, M., Wolf, N. (2018). Wzrost gospodarczy ziem polskich w okresie pierwszej globalizacji (1870-1910). Ekonomista, (2), 127-155.
• Davies, R. W., Wheatcroft, S. G. (2004). The Industrialisation of Soviet Russia Vol.5, The Years of Hunger: Soviet Agriculture 1931-33. London: Palgrave Macmillan.
• Eurostat (2013). Manual on regional accounts methods. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Federico, G., Alessandro, N., Vasta, M. (2017). The origins of the Italian regional divide: evidence from real wages, 1861-1913. CEPR Discussion paper 12358, Brussels.
• Gołota, Ł. (2018). Gospodarka Drugiej i Trzeciej Rzeczypospolitej. Porównanie osiągnięć na tle otoczenia międzynarodowego. Stosunki Międzynarodowe - International Relations, 54(1), s. 193-215. https://doi.org/10.7366/020909611201808.
• Kawalec, S., Pytlarczyk, E. (2016). Paradoks euro. Jak wyjść z pułapki wspólnej waluty?. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• Kuznets, S. (1976). Wzrost gospodarczy narodów. Warszawa: PWE.
• Landes, D. (1969). The Unbound Prometheus: Technological Change and Industrial Development in Western Europe from 1750 to the Present. Cambridge: University of Cambridge Press.
• Landau, Z., Tomaszewski, J. (1967-1989). Gospodarka Polski międzywojennej, t. I-IV. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Leszczyńska, C. (2019). Gospodarka. W: W. Mędrzecki (red.), Metamorfozy społeczne, t. 22: Wokół nowej syntezy dziejów Drugiej Rzeczypospolitej (s. 199-234). Warszawa: IH PAN.
• Maddison, A. (2001). The World Economy: A Millennial Perspective. Paris: OECD.
• Morawski, W. (2008). Od marki do złotego. Historia finansów Drugiej Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa: PWN.
• Orłowski, W. M. (2010). W pogoni za straconym czasem. Wzrost gospodarczy w Europie Środkowo-Wschodniej 1950-2030. Warszawa: PWE.
• Roszkowski, W. (1982). Polska międzywojenna - kraj stagnacji gospodarczej?. Przegląd Powszechny, (5), 230-245.
• Samecki, W. (1998). Centralny Okręg Przemysłowy 1936-1939. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wallerstein, I. (1974). The Modern World-System. Capitalist Agriculture and the Origins of the European World-Economy in the Sixteenth Century. New York, London: Academic Press.
• Ziętara, W. (2015). Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 102(1), 35-37.
• GUS (2003). Historia Polski w liczbach, Tom I-II. Warszawa: GUS.
• GUS (1932, 1936, 1939). Mały Rocznik Statystyczny. Warszawa: GUS.
• GUS (2018). Polska 1918-2018. Historia w liczbach, Tom 5. Warszawa: GUS.
• IMF (2023). World Economic Outlook Database, April 7, 2023 edition. https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/ April [dostęp: 2.07.2023].
• Maddison Project (2020). Maddison Project Database 2020, https://www.rug.nl/ggdc/historicaldevelopment/maddison/releases/maddison-project-database-2020?lang=en [dostęp: 2.07.2023].
• Rahlf, T. (2015). German Time series dataset, 1834-2012. GESIS Data Archive, Cologne, ZA8603 Data file Version 1.0.0, https:// www.gesis.org/home [dostęp: 2.07.2023]. https://doi.org/10.4232/1.12202
• Rosés, J., Wolf, N. (2020). Rosés and Wolf Database on Regional GDP, version 6, https://www.wiwi.hu-berlin.de/de/professuren/vwl/wg/roses-wolf-database-on-regional-gdp [dostęp: 2.07.2023].
• Statistische Reichsamt (1939, 1940). Statistisches Jahrbuch für das Deutsche Reich. Berlin: Statistische Reichsamt.

Identyfikatory

DOI

10.52335/ekon/174757