Sytuacja i tendencje rozwojowe w polskiej gospodarce w latach 1982-85 po wprowadzeniu stanu wojennego - przedostatnia i nieudana próba ratowania realnego socjalizmu

• Autorzy: Zbigniew Klimiuk

Warianty tytułu

Developmental Situation and Tendencies in Polish Economy After Martial Law (1982-

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest analiza wybranych i ważnych czynników wpływających na rozwój gospodarki Polski w okresie 1982-85 w sferze realnej w powiązaniu z systemem funkcjonowania gospodarki. Starano się wyeksponować te aspekty kierunków rozwoju w tym okresie, które uważano za niedostateczne lub niewłaściwie scharakteryzowane w wielu dotychczasowych publikacjach. Przeprowadzona analiza może przyczynić się do syslepszego wyjaśnienia jego elementów sprawczych i czynników go hamujących oraz istniejących wówczas zagrożeń, możliwości ich przezwyciężenia, uruchomienia rezerw i przyspieszenia rozwoju gospodarczego w rozpoczynającym się wtedy pięcioleciu (poczynając od 1986 r.). W opinii autora była to ostatnia i realna próba uratowania na pewien czas realnego socjalizmu oraz gospodarki centralnie planowanej i zarządzanej w Polsce. Zakończyła się, podobnie jak poprzednie, niepowodzeniem. Strategicznym obszarem okazał się nikły postęp techniczny utrudniający wzrost wydajności pracy i powodujący powiększanie się luki technologicznej w stosunku do krajów wyżej rozwiniętych. Powodował on spadek wolumenu i efektywności eksportu do tej grupy krajów wyrobów wysoko przetworzonych, w tym przede wszystkim maszyn, a ze względu na ograniczenia surowcowe również całego eksportu. W tym roku mija 30 lat od początku ostatecznego pożegnania się z socjalizmem (również w gospodarce) poprzez jego stopniowy demontaż.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is to analyze selected and important factors affecting the development of the Polish economy in the period 1982-85 in the real sphere in connection with the functioning of the economy. It was attempted to expose those aspects of development directions in this period which were considered insufficient or incorrectly characterized in many previous publications. The conducted analysis may contribute to a better explanation of its causative elements and factors inhibiting it, as well as the threats existing at that time, the possibility of overcoming them, launching reserves and accelerating economic development in the fiveyear period commencing (beginning in 1986). In the author's opinion, this was the last real attempt to save real socialism and a centrally planned and managed economy in Poland for some time. It ended, like the previous ones, with failure. The strategic area turned out to be a small technical progress hindering the growth of labor productivity and causing a growing technological gap in relation to the more developed countries. It resulted in a decrease in the volume and efficiency of exports to this group of highly processed products, including primarily machines, and due to the restrictions on raw materials, including all exports. This year, 30 years have passed since the beginning of the final farewell to socialism (also in the economy) through its gradual dismantling.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka; Rozwój gospodarczy; Efektywność ekonomiczna; Stan wojenny; Socjalizm; Historia gospodarcza

EN

Economy; Economic development; Economic efficiency; Martial law; Socialism; Economic history

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku. Nauki Ekonomiczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 29
• Strony: 7--36

Twórcy

autor

Zbigniew Klimiuk

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku

Bibliografia

• Balassa Bela. 1985. Exports, policy choices, and economic growth in developing countries after the 1973 oil shock, Journal of Development Economics, Vol. 18, 23-35.
• Baldwin Richard. 1992. On the growth effects of import competition, NBER Working Paper, No. 4045.
• Bednarczyk Jan. 1990. Polityka pieniężna przeciw inflacji. Studium gospodarki kapitalistycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Bolesta-Kukułka Krystyna. 1992. Gra o władzę a gospodarka. Polska 1944- 1991, Warszawa.
• Berend Ivan T. i G. Ránki. 1974. Economic development in East Central Europe in the nineteenth and twentieth centuries. New York: Columbia University Press.
• Brzeziński Zbigniew. 1990. Plan gry. USA vs ZSRR, Warszawa.
• Dembinski Paweł. 1991. The Logic of the Planned Economy, Oxford.
• Diagnozy i propozycje, Polityka Export-Import, Nr 9/1979.
• Dobiegała-Korona Barbara. 1990. Dlaczego socjalizm nie mógł być efektywnym systemem ekonomicznym, Warszawa.
• Domańska Elżbieta. 1968. Z zagadnień wzrostu gospodarczego, Warszawa.
• Edwards Sebastian. 1992. Trade orientation, distortions and growth in developing countries, Journal of Development Economics, Vol. 39, 31-57.
• Grala Dariusz Tomasz. 2005. Reformy gospodarcze w PRL (1982-1989), Warszawa.
• Heitger Bernard. 1987. Import protection and export performance: Their impact on economic growth, Weltwirtschaftliches Archiv, Vol. 123(2), pp. 249-261.
• Inwestycje i budownictwo w PRL. 1982. Warszawa.
• Iskra Wiesław. 1974. Czynnik ludzki w rozwoju gospodarczym krajów socjalistycznych, Warszawa.
• Jędrychowski Stefan. 1982. Zadłużenie Polski w krajach kapitalistycznych, Warszawa.
• Karpiński Andrzej. 1980. Zarys rozwoju gospodarczego Polski Ludowej, Warszawa.
• Kuczyński Waldemar. 1981. Po wielkim skoku, Warszawa.
• Kunst Robert, Dalia Marin. 1989. On exports and productivity: A causal analysis, Review of Economics and Statistics, Vol. 71, 699-703.
• Maurer Rainer. 1994. International Trade and Economic Growth - A Survey of Empirical Studies, Kiel: Kiel Insitute od World Economics.
• Nasiłowski Mieczysław. 1974. Analiza czynników rozwoju gospodarczego PRL, Warszawa.
• O stosunku środowisk opozycyjnych wobec propozycji utworzenia "paktu antykryzysowego", [w:] Tajne dokumenty Biura Politycznego i Sekretariatu KC. Ostatni rok władzy 1988-1989. 1994. oprac. S. Perzkowski, [A. Paczkowski], Londyn.
• Orłowski Lucjan. 1980. Aktualne problemy systemu kierowania handlem zagranicznym w Polsce, Katowice.
• Orłowski Witold, M. 2010. W pogoni za straconym czasem. Wzrost gospodarczy w Europie Środkowo-Wschodniej, 1950-2030. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Ram Rati. 1987. Exports and economic growth in developing countries: Evidence grom timeseries and cross-section data, Economic Development and Cultural Change, Vol. 35, 51-72.
• Report of the President's Commission on Industrial Competitiveness. 1984. Washington.
• Romer Paul. 1986. Increasing returns and long-run growth, Journal of Political Economy, Vol. 94,1002-1037.
• Rurarz Zdzisław. 1990. Byłem doradcą Gierka, Chicago-Toronto-Warszawa.
• Sadzikowski Wiesław. 1993. 200 lat gospodarki rynkowej, PWN, Warszawa.
• Secomski Kazimierz. 1970. Elementy polityki ekonomicznej, Warszawa.
• Tittenbrun Jacek. 1992. Upadek socjalizmu realnego w Polsce, Poznań.
• Topolski Jerzy (red.). 1987. Kierunki rozwoju Polski po drugiej wojnie światowej, Poznań.
• Towarzysze zeznają. Z tajnych archiwów Komitetu Centralnego. Dekada Gierka 1970-1980 w tzw. Komisji Grabskiego. 1992. Oprac. Z. Błażyński, Warszawa. s. 7-10, 61-77.
• Turnock David. 2006. The Economy of East Central Europe, 1815-1989. Routledge.
• Wiles Peter. 1982. Zero Growth and the International Nature of the Polish Disease, [in:] Crisis in the East European Economy, Croom Helm, London.
• Wojciechowski Bronisław. 1982. Importochłonność produkcji w Polsce, IKC HZ, Warszawa.
• World Bank. 1987. World Development Report - Barriers to adjustment and growth in the world economy, Oxford University Press, New York.

Identyfikatory

DOI

10.19251/ne/2019.29(1)