Oszczędzanie czy poszanowanie energii? Ekonomiczne, socjologiczne i etyczne aspekty gospodarki energią

• Autorzy: Janusz Budny , Janusz Turowski

Warianty tytułu

Energy Saving or Conservation? Economic, Sociologic and Ethical Aspects of Energy Management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesny człowiek wykorzystuje energię pod różnymi postaciami. Największe zastosowanie, które zdecydowało o rozwoju współczesnej techniki i jej pochodnej - cywilizacji nazywanej techniczną, znalazły dwie postaci energii: ciepło i elektryczność. Każda cywilizacja niesie postęp, ale i zagrożenia, a jej rozwój przebiega od wzrostu do rozkwitu i dalej do upadku. Osiąganie przez ludzkość kolejnych wyższych poziomów techniki i cywilizacji, było możliwe dzięki postępowi w technologii przemian energetycznych. Zapotrzebowanie na energię, wynika zarówno z procesów fizjologicznych organizmu ludzkiego, jak i procesów związanych z funkcjonowaniem jednostki w społeczeństwie. W ostatnich dziesięcioleciach obserwujemy, jak nietrwała jest równowaga miedzy podażą i popytem nośników energii oraz jakie niebezpieczeństwa wiążą się z dążeniami do utrzymania tej równowagi. Najprostszym, ale niedocenianym sposobem jej zapewnienia jest przeciwdziałanie marnotrawstwu przez racjonalizowanie gospodarki energią. W tej dziedzinie zarysowały się dwie drogi: droga oszczędzania i droga poszanowania energii, przy czym w obecnej kryzysowej sytuacji, racjonalizowanie gospodarki energią, nie może już ograniczać się do samej energii, ale musi również obejmować skutki środowiskowe jej pozyskiwania i wykorzystywania. Celem pracy jest przedyskutowanie, która z tych dwóch dróg daje większą szansę na uniknięcie przewidywanej globalnej katastrofy, wynikającej z nadmiernego zużycia energii. Dotychczasowe doświadczenia wskazują na konieczność wspierania idei poszanowania energii. (abstrakt oryginalny)

EN

At present, the man uses different forms of energy. Two forms of energy, i.e. heat and electricity, have found the most important application which decided about development of present state of technology and its derivative, i.e. the technological civilization. Every civilization carries both the progress and the threats, and its development runs from the rise to the fall. The mankind achieved successive higher levels of technology and civilization owing to the progress in energy transformation. The demand on energy results both from human physiology and social functions. In the last decades a very unstable balance between the supply of and demand for energy carriers as well as different dangers related to the efforts to maintain this balance have been observed. The simplest, yet underestimated, activity against wasting energy is rationalization of energy management. In this field two roads are outlined: saving energy and conserving energy. At the present energy crisis the rationalization should not be limited to energy itself, but must also include reduction of harmful environmental effects of energy production and consumption. The aim of this paper is to discuss which one of these two roads may give better chances to avoid an expected global energy disaster. The hitherto prevailing experiences indicate that the idea of energy conservation should be promoted. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Energia; Zużycie energii; Rozwój zrównoważony; Racjonalne zużycie energii

EN

Energy; Energy use; Sustainable development; Rational use of energy

• Czasopismo: Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2012
• Tom: 4(4)
• Strony: 5--11

Twórcy

autor

Janusz Budny

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Janusz Turowski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Albinowski E. 1988. Pułapka energetyczna gospodarki polskiej, KAW, Warszawa
• Berdo J. 2006. Zrównoważony rozwój: w stronę życia w harmonii z przyrodą. http://www.sopockainicjatywa.org/earth/rozwoj_pdf/Zrownowazony-rozwoj-calosc.pdf
• Brown J.H. Gillooly J.F., Allen A.P., Savage V.N., West G.B. 2004. Towards a metabolic theory of ecology. Ecology. 85, 7, 1771-1889
• EUROSTAT. Produkcja i import energii. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statisics_explained
• IEA STATISTICS. Renewables information 2012. http://data.iea.org
• Łucki Z., Misiak W. 2010. Energetyka a społeczeństwo. Aspekty socjologiczne. PWN, Warsza-wa
• Meadows D.H. Meadows D. L., Randers J., Behrens III W. W. 1973. Granice wzrostu. PWE, Warszawa
• Panayotou T. 2003. Economic growth and the environment. Economic survey of Europe. 2, 45-72
• Randers J. 2012. 2052 - A Global Forecast for the Next Forty Years. Chelsea Green Publishing, USA