O obowiązywaniu, skuteczności i akceptowalności norm prawnych

• Autorzy: Aulis Aarnio

Warianty tytułu

On the Validity, Efficacy, and Acceptability of Legal Norms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mówiąc o prawie, które weszło w życie, zwykły język jest w ciekawy sposób tautologiczny; np. słownik Webstera definiuje posiadanie przez prawo mocy wiążącej jako cechę jego obowiązywania. Czyli "ten przepis obowiązuje" to tyle co "ten przepis wszedł w życie". Taka definicja nie posuwa nas zbyt daleko. Używając języka w ten sposób, problemem staje się samo obowiązywanie. Biorąc to pod uwagę, można rozróżnić trzy znaczenia pojęcia obowiązywania. Rozróżnienie to jest ważne także dlatego, że odbija podział na trzy podejścia w teorii prawa. Jerzy Wróblewski nazwał te trzy podejścia następującymi terminami: obowiązywanie systemowe, obowiązywanie faktualne oraz obowiązywanie aksjologiczne. Poniżej to samo rozróżnienie zostanie określone następującymi terminami: obowiązywanie, skuteczność i akceptowalność norm prawnych. Prawo, które weszło w życie, może zatem odwoływać się do jednego z tych trzech pojęć lub do wszystkich naraz. (fragment tekstu)

EN

The problems of validity of legal norms are dealt with not only form an internal point of view of a particular legal system, but also from an external point of view proper to the legal theoretical research. The author, referring to the concepts singled out by J. Wróblewski, presents the theoretical problems of validity using three concepts: validity (systemic validity), efficacy (factual validity), and acceptability (axiological validity). The author criticizes Kelsen's theory of validity pointing out his linking of validity with efficacy. Further the dilemma of efficacy is presented considering the problem of a judge who has to decide a case on the basis of the norm in force. The author stresses that acceptability should be understood as a rational acceptability conditioned by validity and efficacy of a norm. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Normy prawne; Prawo; Podejmowanie decyzji

EN

Legal standards; Law; Decision making

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 1987
• Numer: nr 32 Teoria państwa i prawa
• Strony: 3--15

Twórcy

autor

Aulis Aarnio

• Uniwersytet w Helsinkach

Bibliografia

• 1. Aarnio A., On Legal Reasoning, Turku 1977.
• 2. Aarnio A, Mitä lainoppi on?, Helsinki 1978.
• 3. Aarnio A., Denkweisen der Rechtswissenschaft, Wien-New York 1979.
• 4. Aarnio A, On Truth and Acceptability of Interpretative Propositions in Legal Dogmatics, "Rechtstheorie" 1981, 2.
• 5. Aarnio A., Alexy R., Peczenik A., The Foundation of Legal Reasoning, "Rechtstheorie" 1981, 1.
• 6. Alexy R., Theorie der juristischen Argumentation, Frankfurt a. Main 1978.
• 7. Bjarup J., Skandinavischer Realismus, Augsburg 1978.
• 8. Brusiin O., Tuomarin harkinta normin puuttnesa, Vammala 1938.
• 9. L. D. Erikkson, Marxistisk teori och rättsvetenskap, Helsingfors 1980.
• 10. Kelsen H., Reine Rechtslehre, Wien 1960 (2 wyd.).
• 11. Laakso S, Puhtaan oikeusopin problematiikkaa, "Oikeustiede-Jurisprudentia" 1980, 13.
• 12. Lehtimaja L., Oikeustielteestä käyttö-ja perustutkimuksena, "Lakimies" 1981, 79.
• 13. K. Olivecrona, Rättsordingen. Idée och fakta, Lund 1976.
• 14. Perelman Ch., The Rational and the Reasonable, [w:] Ch. Perelman, The New Rhetorics and the Humanities, Dordrecht 1979.
• 15. Ross A., Om rei og retfaerdighed, Copcnhagen 1953.
• 16. S. StrömhoIma, Rätt, rättskällor och rättstillämpning, Lund 1981.
• 17. Wróblewski J., Verification anci Justification in the Legal Sciences, "Rechtstheorie 1979, 1.
• 18. Zahle H., Kritik af en retsteori, "Tridskrift for Rettsvitenskap" 1974, 87.