Zdrowie fiskalne jednostek samorządu terytorialnego

• Autorzy: Maria Jastrzębska

Warianty tytułu

Fiscal Health of Local Authorities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem artykułu jest określenie istoty i determinant zdrowia fiskalnego jednostek samorządu terytorialnego (JST) w Polsce oraz zakresu jego pomiaru i oceny. Metoda badań - Wykorzystano analizę deskryptywną, analizę porównawczą oraz wnioskowanie indukcyjne i dedukcyjne. Wyniki - W krajowej literaturze przedmiotu poświęcono wiele uwagi problematyce kondycji finansowej i stabilności finansowej JST, ale słabo rozpoznana jest problematyka zdrowia fiskalnego JST. W sposób autorski wyjaśniono istotę zdrowia fiskalnego JST oraz sklasyfikowano jego determinanty, a następnie zaproponowano zakres jego pomiaru i oceny. Oryginalność /wartość /implikacje /rekomendacje - Przeprowadzono badania teoretyczne w zakresie istoty zdrowia fiskalnego JST w kontekście kondycji finansowej i odporności finansowej JST. Zdrowie fiskalne JST jest terminem mniej rozpoznanym w krajowej literaturze przedmiotu niż termin zdrowe finanse publiczne. Odnosi się ono do kondycji finansowej i stabilności finansowej JST, ale nie jest tożsame z tymi terminami. W praktyce brakuje kompleksowego i powszechnie przyjętego modelu pomiaru i oceny zdrowia fiskalnego JST, co stanowić powinno wyzwanie dla badaczy chcących wypełnić tą lukę. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The purpose of the article is to identify the essence and determinants of the fiscal health of territorial self-government units (TSU) in Poland and the scope of its measurement and assessment. Research methods - Descriptive analysis, comparative analysis, and inductive and deductive reasoning were used. Results - A lot of attention has been paid to the issue of financial health and financial stability of territorial self-government units (TSUs) in the national literature, but the issue of the fiscal health of TSUs is poorly recognized. The authors clarified the essence of TSU fiscal health and classified its determinants, and then proposed a scope for its measurement and assessment. Originality /value /implications /recommendations - Theoretical research was conducted on the essence of TSU fiscal health in the context of financial health and financial resilience of TSU. TSU fiscal health is a less recognized term in the national literature than the term healthy public finances. It refers to but is not identical to, the financial health and financial sustainability of TSUs. In practice, there is a lack of a comprehensive and widely accepted model for measuring and assessing the fiscal health of TSUs, which should be a challenge for researchers seeking to fill this gap. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Finanse publiczne; Kondycja finansowa

EN

Local government units; Public finance; Financial condition

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 3 (113)
• Strony: 7--23

Twórcy

autor

Maria Jastrzębska

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Bird M., 2014, Reflections on Measuring Urban Fiscal Health Richard, Rotman School of Management Working Paper No. 2423000.
• Bowman W., Calia R., 1997, Evaluating Local Government Financial Health, The Civic Federation, Chicago.
• Brown K.W., 1993, The 10-point test of financial condition: toward an easy-to-use assessment tool for smaller cities, "Government Finance Review", vol. 9(6), s. 21-26.
• Czekaj M., 2021, Fundusze stabilnościowe budżetu. Rozwiązania amerykańskie a możliwości ich zastosowania w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa-Kraków.
• Dobrzyńska R., Shakhniuk Z., 2008, Endogeniczne czynniki jakościowe w ocenie zdolności kredytowej spółek i jednostek samorządu terytorialnego, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Szkoła Główna Handlowa", z. 85, s. 112-130.
• Dziemianowicz R.I., Kargol-Wasiluk A., 2018, Wpływ reguł fiskalnych na ograniczenie deficytu i długu publicznego w państwach członkowskich Unii Europejskiej, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 358, s. 53-67.
• Filipiak B.Z., 2016a, Dylematy pomiaru potencjału finansowego jednostek samorządu terytorialnego - dobór czynników i ich pomiar, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 451, s. 75-88.
• Filipiak B.Z., 2016b, Wykorzystanie statystyki publicznej do oceny stabilności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, "Wiadomości Statystyczne", nr 11(666), s. 13-33.
• Fölscher A., 2006, Balancing Act: Fiscal Responsibility, Accountability and the Power of the Purse, "OECD Journal on Budgeting", vol. 6(2).
• Galiński P., 2021, Zagrożenie fiskalne jednostek samorządu terytorialnego. Uwarunkowania, pomiar, ograniczanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Groves S.M., Godsey W.M., Shulman M.A., 1981, Financial indicators for local governments, "Public Budgeting and Finance", nr 1, s. 5-19, DOI: 10.1111/1540-5850.00511.
• Jastrzębska M., 2009, Zarządzanie długiem jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Jastrzębska M., 2022, Determinanty (nie)przejrzystości finansów samorządowych, "Optimum. Economic Studies", nr 3(109), s. 15-26, DOI: 10.15290/oes.2022.03.109.02.
• Kooij J., Groot T., 2021, Towards a comprehensive assessment system of local government fiscal health, "Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie", no. 95(7/8), s. 233-244.
• Kotlińska J., Żukowska H., Zuba-Ciszewska M., Mizak A., Krawczyk-Sawicka A., 2022, Kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego i jej miary, "Ekonomista", nr 3, s. 365-390, DOI: 10.52335/ekon/15343.
• Malinowska-Misiąg E., 2018, Possibilities of using in Poland the foreign models of predicting the fiscal distress in local government units, "Optimum. Economic Studies", nr 3(93), s. 115-125, DOI: 10.15290/oes.2018.03.93.10.
• Malinowska-Misiąg E., 2020, Diverse aspects of local fiscal capacity - case of Poland, "Polityki Europejskie, Finanse i Marketing", nr 23(72), s. 113-122, DOI 10.22630/ PEFIM.2020.23.72.9.
• Malinowska-Misiąg E., 2023, Financial Condition of EU Local Government Units, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", vol. 67(2), s. 71-80.
• McDonald III B.D., 2018, Local Governance and the Issue of Fiscal Health, "State and Local Government Review", vol. 50(1), s. 46-55.
• McDonald III, B.D., 2019, The Challenges and Implications of Fiscal Health, "South Carolina Journal of International Law and Business", vol. 15(2), s. 78-99, https:// scholarcommons.sc.edu/scjilb/vol15/iss2/6 [data dostępu: 20.09.2023].
• Overton M.R., Bland R.L., 2022, Budget Volatility and Economic Base Composition in Local Governments, "Municipal Finance Journal", vol. 43(1), Spring 2022, s. 1-23.
• Pączek-Jarmulska B., 2016, Analiza stabilności fiskalnej w Polsce w latach 1995-2014, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Szkoła Główna Handlowa", z. 151, s. 47-70.
• Poniatowicz M., 2012, Lokalny stres fiskalny - istota i przejawy w polskich warunkach, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia", nr 46/3, s. 39-49.
• Poniatowicz M., 2016, Stabilność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej i zmian w systemie dochodów samorządowych, "Ekonomiczne Problemy Usług", nr 125, s. 7-23.
• Postuła M., 2013, Problem rozliczalności w zarządzaniu wydatkami publicznymi, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr 62, s. 155-168.
• Ritonga I.T., 2014, Developing a measure of local government's financial condition, "Journal of Indonesian Economy and Business", vol. 29(2), s. 142-164.
• Szołno-Koguc J., 2021, Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego - aspekty teoretyczne, "Studia BAS", nr 1(65), s. 9-20.
• Śmiechowicz J., 2021, Wydajność fiskalna podatków lokalnych, jej uwarunkowania i przestrzenne zróżnicowanie w Polsce, "Studia BAS", nr 1(65), s. 55-75.
• Wang X., Dennis L., Tu V.S., 2007, Measuring Financial Condition: A Study of U.S. States, "Public Budgeting & Finance", vol. 27(2), Summer 2007, s. 1-21.
• Wojtowicz K., 2014, Identyfikacja i pomiar zjawiska stresu fiskalnego w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) na przykładzie doświadczeń wybranych miast na prawach powiatu w Polsce w latach 2009-2011, "Studia Ekonomiczne, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach", nr 186, cz. 2, s. 101-110.
• Wojtowicz K., 2018, Znaczenie wybranych czynników ekonomiczno-społecznych dla kształtowania stabilności fiskalnej gmin miejskich w Polsce, "Folia Oeconomica Acta Uni-versitatis Lodziensis", vol. 2(334), s. 213-234, DOI: 10.18778/0208-6018.334.14.
• Wojtowicz K., 2019, Uwarunkowania i pomiar stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Wojtowicz K., Hodzi'c S., 2022, Financial Resilience in the Face of Turbulent Times: Evidence from Poland and Croatian Cities, "Sustainability", vol. 14(17), DOI: 10.18778/0208-6018.334.14.
• Zawora J., 2015, Analiza wskaźnikowa w procesie zarządzania finansami samorządowymi, "Zarządzanie Finansami i Rachunkowość", nr 3(4), s. 33-45.

Identyfikatory

DOI

10.15290/oes.2023.02.113.01