Geneza i ewolucja pojęcia wypadku przy pracy

• Autorzy: Wioletta Witoszko
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podjęcie problematyki ewolucji pojęcia wypadku przy pracy jest uzasadnione z tego względu, że była ona przedmiotem wielu regulacji prawnych, które kształtowały jego definicję w różny sposób. Wypadek przy pracy jest kluczowym pojęciem w systemie świadczeń z ubezpieczenia społecznego, gdyż jego stwierdzenie pozwala na uzyskanie korzystniejszych świadczeń od tych przysługujących z tytułu ogólnego systemu ubezpieczenia społecznego. Z jednej strony, definicja wypadku przy pracy była kształtowana w sposób elastyczny, który umożliwiał objęcie nim jak najwięcej zdarzeń związanych z pracą. W związku z tym, takie cechy wypadku przy pracy, które nie zostały zdefiniowane, jak przyczyna zewnętrzna i nagłe zdarzenie były interpretowane szerzej od ich językowego znaczenia. Z drugiej strony, przesłanki wypadku przy pracy powinny być rozumiane ściśle, aby zapobiec dowolności w ustalaniu tego rodzaju zdarzeń związanych z pracą. Wyrazem takich dążeń było tworzenie katalogu okoliczności, w których wystąpienie wypadku decydowało o związku z pracą. Istniało wiele unormowań dotyczących poszczególnych rodzajów wypadków związanych nie tylko z pracą, ale także z wykonywaniem innego rodzaju czynności. Przedmiotem opracowania będzie jednak analiza ewolucji pojęcia wypadku przy pracy, który obejmuje najszerszą grupę osób. Początek kształtowania się jego pojęcia w prawie polskim należy wiązać z okresem po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, kiedy na jej terenie obowiązywały ustawy państw zaborczych. W związku z tym pojawia się pytanie, czy wpływały one na polskie ustawodawstwo w tym zakresie. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Wypadki przy pracy; Regulacje prawne; Prawo pracy

EN

Accidents at work; Legal regulations; Labour law

• Czasopismo: Z Zagadnień Zabezpieczenia Społecznego
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1
• Strony: 113--128

Twórcy

autor

Wioletta Witoszko

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• J. Janelli, Ustawa o ubezpieczeniu od wypadków obowiązująca na obszarze województw: białostockiego, kieleckiego, krakowskiego, lubelskiego, lwowskiego, łódzkiego, nowogródzkiego, poleskiego, stanisławowskiego, śląskiego (części cieszyńskiej), tarnopolskiego, warszawskiego, wołyńskiego oraz ziemi wileńskiej, Lwów 1926, s. 1 i n.
• Ustawy o obowiązkowym ubezpieczeniu od wypadków, Warszawa 1926, s. 1,
• W. Zarychta, Wypadki przy pracy w przepisach prawnych i orzecznictwie sądowym, Wrocław 2000, s. 13.
• E. Modliński, Ubezpieczenie od wypadków, Warszawa 1932, s. 10.
• J. Loga, Ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowych, [w:] Rozwój ubezpieczeń społecznych w Polsce, Cz. Jackowiak (red.), Z. Landau, W. Muszalski, M. Piątkowski, Z. Radzimowski, Wrocław 1991, s. 110.
• E. Modliński, Ubezpieczenie od wypadków, Warszawa 1932, s. 5.
• J. Loga, Ubezpieczenie od wypadków przy pracy i chorób zawodowych, [w:] Rozwój ubezpieczeń., s. 109.
• W. Szubert, Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, Warszawa 1987, s. 25.
• J. Kurcyusz, Nowa ustawa wypadkowa a poprzednie unormowania świadczeń przysługujących w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych, [w:] Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej, 1.1, Katowice 1977, s. 168.
• L. Frankowska, E. Modliński, Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z 28.03.1933 r., tekst z wyjaśnieniami, Kraków 1933.
• M. Byrdy, Rys historyczny i ewolucja ubezpieczeń od następstw wypadków przy pracy a orzecznictwo sądowo-lekarskie, t. 25, "Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii" 1975, nr 4, s. 340.
• W. Szubert, Ubezpieczenie od wypadków przy pracy w perspektywie rozwojowej, PiP 1950, z. 10, s. 82-83.
• L. Brzozowski, Wypadki przy pracy, w drodze do pracy i z pracy, Gdańsk 1999, s. 14.
• J. Brol, Uprawnienia pracownika w razie wypadku przy pracy i choroby zawodowej, Bydgoszcz 1991, s. 15.
• J. Loga, Wypadek przy pracy. Pojęcie prawne, Warszawa 1975, s. 25.
• R. Stępkowski, Wypadek przy pracy a wypadek w zatrudnieniu, PiZS 1972, nr 5, s. 14-15; E. Modliński, System świadczeń (odszkodowań) wypadkowych według polskich ustaw z 23 stycznia 1968 r., Annales Universitatis Marie Curie-Skłodowska, Sectio G, vol. 18, Lublin 1971, nr 3, s. 51.
• A. Bubik, J. Kurcyusz, O świadczeniach pieniężnych uspołecznionego zakładu pracy za wypadki przy pracy, Pal. 1968, nr 10, s. 20.
• S. Garlicki, Zasady odpowiedzialności za wypadek przy pracy i zakres świadczeń, PiP 1968, z. 10, s. 603
• R. Korolec, Kompensata szkody na osobie, cz. 2, Warszawa 1969, s. 12-13
• A. Mirończuk, Nowe przepisy o odszkodowaniach za wypadki przy pracy, PiZS 1968, nr 10-11, s. 65
• W. Piotrowski, Świadczenia pieniężne uspołecznionego zakładu pracy z tytułu wypadku przy pracy, NP 1969, nr 1, s. 27
• I. Jędrasik-Jankowska, Wpływ stanu nietrzeźwości na pojęcie wypadku przy pracy lub w zatrudnieniu i na prawo do świadczeń z tytułu wypadku, PiZS 1969, nr 8-9, s. 40.
• T. Gortat, Świadczenia pieniężne z tytułu wypadków zaistniałych w czasie drogi odbywanej przez pracownika w związku z pracy, PUG 1970, nr 3, s. 71.
• H. Pławucka, Wypadki w drodze do pracy lub z pracy, [w:] Wypadki przy pracy - zapobieganie i system świadczeń, Materiały z Sympozjum zorganizowanego przez ZUS, PiP, Warszawa 1998, s. 46.
• I. Jędrasik-Jankowska, Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy, PiZS 2003, nr 4, s. 25-27.
• T. Romer, Pojęcie wypadku przy pracy, Mon. Pr. 1993, nr 2, s. 37.
• K. Michaluk, Stres a wypadek przy pracy, PiZS 1988, nr 3, s. 45-46
• I. Jędrasik-Jankowskiej, Wypadek w drodze do pracy lub z pracy, Warszawa 1972, s. 39-40
• W. Sanetra, Wypadek w nowej wersji, PUSiG 2002, nr 12, s. 2.