Territorial Cohesion of Municipalities in Poland in 2005-2017 in Terms of Synthetic Measure, in the Context of Convergence and Spatial Clustering

• Autorzy: Marcin Gospodarowicz

Warianty tytułu

Spójność terytorialna gmin w Polsce w latach 2005-2017 w ujęciu miernika syntetycznego, w kontekście konwergencji i klasteryzacji przestrzennej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The concept of territorial cohesion has gained importance in the context of the development of the European Union's regional policy, but definitions of the concept vary enormously. The article uses the concept of spatial development supporting economic and social aspects of cohesion and, on this basis, constructs a multidimensional index of territorial cohesion based on five dimensions (economic, demographic, infrastructural in two approaches and environmental) of the phenomenon. The measure was applied to the total population of municipalities (2,175) in rural areas in Poland in the years 2005-2017. The aim of the study was to assess the territorial cohesion of municipalities in Poland in static and dynamic terms and use econometric tools to identify the potential convergence of cohesion and determine the effect of "catching up", according to Jeffrey G. Williamson [1965], where municipalities with a higher level of cohesion are followed by municipalities with a lower level. The results of previous studies conducted at different regional levels indicate an increase in income polarization in rural areas and the creation of islands of convergence, where the regions with the highest and lowest wealth become similar intra-group but not inter-group. The results indicate a decrease in relative territorial cohesion in rural areas in Poland in 2005- 2017 at a municipality level and a tendency to the formation of spatial clusters of entities with similar levels of the characteristic. They do not allow to confirm the view of convergence of cohesion between entities with different levels of the characteristic.(original abstract)

Pojęcie spójności terytorialnej zyskało na znaczeniu w kontekście rozwoju polityki regionalnej Unii Europejskiej, jednak definicje tego pojęcia są bardzo zróżnicowane. W artykule wykorzystano koncepcję rozwoju przestrzennego wspierającego ekonomiczne i społeczne aspekty spójności i na tej podstawie skonstruowano wielowymiarowy indeks spójności terytorialnej oparty na pięciu wymiarach (ekonomicznym, demograficznym, infrastrukturalnym w dwóch aspektach i środowiskowym) zjawiska. Miara ta została zastosowana do ogółu ludności gmin (2175) na obszarach wiejskich w Polsce, w latach 2005- 2017. Celem badania była ocena spójności terytorialnej gmin w Polsce w ujęciu statycznym i dynamicznym oraz wykorzystanie narzędzi ekonometrycznych do identyfikacji potencjalnej konwergencji spójności i określenia efektu "doganiania", według Jeffreya G. Williamsona [1965], gdzie gminy o niższym poziomie spójności podążają za gminami o wyższym poziomie spójności. Wyniki dotychczasowych badań prowadzonych na różnych poziomach regionalnych wskazują na wzrost polaryzacji dochodów na obszarach wiejskich i tworzenie się wysp konwergencji, gdzie regiony o najwyższym i najniższym poziomie zamożności upodabniają się wewnątrzgrupowo, ale nie międzygrupowo. Wyniki badania wskazują na spadek względnej spójności terytorialnej na obszarach wiejskich w Polsce w latach 2005-2017 na poziomie gmin i tendencję do tworzenia się skupisk przestrzennych jednostek o zbliżonym poziomie cechy. Nie pozwalają natomiast na potwierdzenie poglądu o konwergencji spójności między jednostkami o różnych poziomach cechy.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

District; Convergence

PL

Gmina; Konwergencja

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2021
• Tom: 23
• Numer: z. 4
• Strony: 9--31

Twórcy

autor

Marcin Gospodarowicz

• Warsaw School of Economics

Bibliografia

• 1. Adamowicz Mieczysław, Agnieszka Smarzewska. 2009. Model and indicators of sustainable development in rural areas from the local perspective. European Policies. Finance and Marketing 1 (50): 251-268.
• 2. Adamski Tomasz, Kazimierz Gorlach. 2007. Koncepcja rozwoju neo-endogennego, czyli renesans znaczenia wiedzy lokalnej. [W] Socjologia jako służba społeczna (The concept of neo-endogenous development, or the renaissance of the importance of local knowledge. [In] Sociology as social service), ed Kazmierz Gorlach, Marek Niezgoda, Zdzisław Seręga. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 3. Bąk Andrzej. 2016. Porządkowanie liniowe obiektów metodą Hellwiga i TOPSIS - analiza porównawcza (Linear ordering of objects using the Hellwig and TOPSIS methods -comparative analysis). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 426: 22-31.
• 4. Charnes Abraham, William W. Cooper, Edwardo Rhodes. 1978. Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research 2 (6): 429-444.
• 5. Dmitruk Joanna, Jerzy Gawinecki. 2017. Metody wielowymiarowej analizy porównawczej - budowa i zastosowanie (Methods of multivariate comparative analysis - construction and application). Biuletyn WAT 66 (4): 103-119.
• 6. Faludi Andreas. 2013. Territorial cohesion and subsidiarity under the European Union treaties: A critique of the 'territorialism' underlying. Regional Studies 47 (9): 1594-1606. DOI: 10.1080/00343404.2012.657170.
• 7. Fratesi Ugo, Fiona G. Wishlade. 2017. The impact of European Cohesion Policy in different contexts. Regional Studies 51 (6): 817-821. DOI: 10.1080/00343404.2017.1326673.
• 8. Gagliardi Luisa, Marco Percoco. 2017. The impact of European Cohesion Policy in urban and rural regions. Regional Studies 51 (6): 857-868. DOI: 10.1080/00343404.2016.1179384.
• 9. González Ainhoa, Gavin Daly, Philip Pinch, Neil Adams, Visvaldis Valtenbergs, Malcolm C. Burns, Hjalti Johannesson. 2015. Indicators for spatial planning and territorial cohesion: Stakeholder-driven selection approach for improving usability at regional and local levels. Regional Studies 49 (9): 1588-1602. DOI: 10.1080/00343404.2015.1018883.
• 10. Gorzelak Grzegorz. 2019. Polityka regionalna i spójności terytorialnej. [W] Nasza Europa: 15 lat Polski w Unii Europejskiej (Regional policy and territorial cohesion. [In] Our Europe: 15 Years of Poland in the European Union), 102-110. Warszawa: CASE.
• 11. Hellwig Zdzisław. 1968. Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr (Application of the taxonomic method to the typological division of countries by their level of development and the stock and structure of skilled human resources). Przegląd Statystyczny 4 (15): 307-327.
• 12. Jakubowski Andrzej. 2018. Convergence or divergence? Multidimensional analysis of regional development in the New European Union member states. Barometr Regionalny 16 (1): 31-40.
• 13. Jańczuk Leszek. 2013. Determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego regionów w Polsce (Determinants of the socio-economic development of regions in Poland). Roczniki Nauk Społecznych 5 (41): 121-132.
• 14. Kluth Katarzyna. 2016. Statystyczna i ekonometryczna analiza konwergencji gospodarczej i społecznej państw Unii Europejskiej (Statistical and econometric analysis of economic and social convergence of the European Union countries). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• 15. Kluza Krzysztof. 2019. Socio-economic disparities between rural boroughs as a function of their peripheral location. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 63 (2): 37-48.
• 16. Kołodziejczyk Danuta. 2014. A territorial perspective on the economic and social cohesion of communes in Poland. [In] Rural development and EU cohesion policy, ed. Władysław Kamiński, Krystian Heffner, 85-101. Warszawa: Studia Regionalne.
• 17. Kołodziejczyk Danuta, Marcin Gospodarowicz. 2014. Instytucjonalne uwarunkowania rozwoju infrastruktury jako głównego czynnika zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, cz. 2 (Institutional determinants of infrastructure development as the main factor of sustainable rural development, part 2). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowego Instytutu Badawczego.
• 18. Kołodziejczyk Danuta, Marcin Gospodarowicz, Danuta Lidke, Marcin Mazur. 2017. Ocena poziomu spójności demograficznej i społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami (Assessment of the level of demographic and socio-economic cohesion of rural areas compared to cities). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowego Instytutu Badawczego.
• 19. Markowski Tomasz. 2009. Gospodarka regionalna i lokalna (Regional and local economy). Warszawa: PWN.
• 20. Marszał Tomasz, Iwona Pielesiak. 2008. Spójność obszaru metropolitalnego w świetle powiązań infrastruktury - przykład Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego (Cohesion of the metropolitan area in the light of infrastructure links - the example of Łódź Metropolitan Area). Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania PAN 120: 180-196.
• 21. Medeiros Eduardo. 2016. Territorial cohesion: An EU concept. European Journal of Spatial Development 60: 1-30.
• 22. Moran Patrick Alfred Pierce. 1950. Notes on Continuous Stochastic Phenomena. Biometrika 37 (1): 17-23. DOI:10.2307/2332142.
• 23. Parysek Jerzy J. 2018. Rozwój społeczno-gospodarczy oraz czynniki i uwarunkowania rozwoju. [W] Teoretyczne i aplikacyjne wyzwania współczesnej geografii społeczno-ekonomicznej (Socio-economic development and the factors and determinants of development. [In] Theoretical and applied challenges of contemporary socio-economic geography), ed Paweł Churski, 37-55. Warszawa: Studia KPZK.
• 24. Reig-Martínez Ernest, José A. Gómez-Limón, Andrés J. Picazo-Tadeo. 2011. Ranking farms with a composite indicator of sustainability. Agricultural Economics 42 (5): 561-575. DOI: 10.1111/j.1574-0862.2011.00536.x.
• 25. Solow Robert M. 1956. A contribution to the theory of economic growth. Quarterly Journal of Economics 70 (1): 65-94. DOI: 10.2307/1884513.
• 26. Spychała Marcin. 2017. Zróżnicowanie przestrzenne absorpcji funduszy unijnych perspektywy finansowej 2007-2013 a zmiany poziomu wzrostu gospodarczego województw w Polsce (Spatial diversity of the EU funds absorption from the financial perspective 2007-2013 and changes in the level of economic growth of voivodeships in Poland). Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 49 (1): 348-358. DOI: 10.15584/nsawg.2017.1.26.
• 27. Stanny Monika. 2012. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce - pomiar zjawiska złożonego (Level of socio-economic development of rural areas in Poland - measurement of a complex phenomenon), http://admin.www.irwirpan.waw.pl/dir_upload/site/files/Monika/PomiarZjawiskaZlozonego_IRWIR2012, access: 12.11.2021.
• 28. Szlachta Jacek. 2018. Terytorializacja jako wyzwanie polityki rozwoju - perspektywa europejska (Territorialization as a challenge for development policy - the European perspective). Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN 184: 10-19.
• 29. Sánchez-Zamora Pedro, Rosa Gallardo-Cobos, Carlos Arturo Romero-Huertas. 2017. Assessing the determinants of territorial cohesion. Evidence from Colombian departments. Geoforum 87: 48-61.
• 30. Sánchez-Zamora Pedro, Rosa Gallardo-Cobos. 2020. Territorial cohesion in rural areas: An analysis of determinants in the post-economic crisis context. Sustainability 12 (9): 3816. DOI: 10.3390/su12093816.
• 31. Van Well Lisa. 2012. Conceptualizing the logics of territorial cohesion. European Planning Studies 20 (9): 1549-1567. DOI: 10.1080/09654313.2012.708021.
• 32. Williamson Jeffrey G. 1965. Regional inequality and the process of national development: A description of patterns. Economic Development and Cultural Change 13: 3-47.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.5948