Gospodarki krajów Europy Środkowo-Wschodniej - osiągnięcia i perspektywy

• Autorzy: Dariusz K. Rosati

Warianty tytułu

Central and Eastern European Economies - Achievements and Prospects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono zagadnienie wzrostu gospodarczego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (ESW) od czasu ich wyjścia z kryzysu transformacyjnego połowy lat 90. Perspektywy wzrostu dla tego regionu, w tym aktualne i przyszłe możliwości i wyzwania, są omawiane na tle wcześniejszych osiągnięć oraz bardziej współczesnych doświadczeń kryzysowych. Przedstawiona tu analiza ogranicza się do dziesięciu krajów EŚW, które wstąpiły do UE w latach 2004-2007 (UE10). Celem tej publikacji jest odpowiedź na trzy zasadnicze pytania: 1) Co było główną siłą napędową gwałtownego wzrostu w krajach UE10 w okresie przed kryzysem; 2) Jak można wytłumaczyć rozbieżne wyniki gospodarcze krajów UE10 w czasie ostatniego kryzysu 2008-2009, a szczególnie, dlaczego niektóre kraje regionu odczuły silną recesję; 3) Czy region może powrócić na drogę zrównoważonego wzrostu, a jeśli tak, to kiedy i pod jakimi warunkami, a szczególnie jakie są główne zalecenia polityki, które można skierować do rządów EŚW, jeśli ma być utrzymany wzrost gospodarczy. Analiza pokazuje, że w latach 2000-2008 wzrost gospodarczy we wszystkich krajach UE10 następował według określonego wzorca, na podstawie znacznego dopływu kapitału zagranicznego i przy wsparciu handlu oraz finansowej i instytucjonalnej integracji w ramach UE. Z jednej strony podniosło to współczynniki wzrostu, z drugiej zaś przyczyniło się również do pojawienia się różnych typów nierównowagi, czyniąc większość krajów UE10 bardziej narażone na wstrząsy zewnętrzne. W czasie kryzysu najbardziej ucierpiały kraje, w których zgromadziło się najwięcej nierównowagi. Zalecenia polityki dotyczące perspektywy wzrostu w okresie pokryzysowym skupiają się na potrzebie eliminacji tej nierównowagi przy zachowaniu elementów zwiększających wzrost pochodzących z modelu wzrostu sprzed kryzysu. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the economic growth in selected Central and Eastern European (CEE) economies since they recovered from the transformational recession in the early 1990s. The growth prospects for the region, including the present and future opportunities and challenges, are discussed against the past achievements and more recent crisis experience. The presented analysis is limited to ten CEE countries that joined the European Union between 2004 and 2007 (EU 10). The article aims at answering three main questions: 1) What were the key drivers of rapid growth in the EU10 countries in the pre-crisis period? 2) What is the explanation of the very divergent economic performance of the EU10 countries during the recent crisis of 2008- 2009? 3) Can the region return to a sustainable growth path and if so when and under what conditions? And specifically, what are the key policy recommendations that could be addressed to CEE governments if economic growth is to be sustained? The analysis shows that between 2000 and 2008 economic growth in all EU10 countries followed a specific pattern based on large inflows of foreign capital, and supported by trade, financial and institutional integration within the EU. These inflows have pushed up growth rates but also contributed to the emergence of various economic imbalances, making most of EU10 increasingly vulnerable to external shocks. Countries that have accumulated largest imbalances suffered most during the crisis. As far as the growth prospects in the post-crisis period are concerned, the policy recommendations focus on the need to eliminate these imbalances while preserving the growth-enhancing elements of the growth model followed before the crisis. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka światowa; Wzrost gospodarczy; Konkurencyjność międzynarodowa

EN

World economy; Economic growth; International competitiveness

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4 (35)
• Strony: 15--48

Twórcy

autor

Dariusz K. Rosati

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie; Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Aslund A., The Last Shall Be the First: The East European Financial Crisis, Paterson Institute for International Economics, Washington, D.C., październik 2010.
• Barro R.J., Economic Growth in a Cross Section of Countries, Quarterly Journal of Economics, t. 106 (May 1991), s. 407-443.
• Barro R.J., X. Sala-i-Martin, Convergence across States and Regions, Brooking Papers on Economic Activity 1991, nr 1, s. 107-182.
• Barro R.J., X. Sala-i-Martin, Convergence, Journal of Political Economy, t. 100 (kwiecień 1991), s. 223 -251.
• Berglof E., Y. Korniyenko, A. Plekhanov, J. Zettelmeyer, Understanding the crisis in emerging Europe, EBRD Working Paper 2009, nr 109.
• Bruegel (2010), Wither growth in central and eastern Europe? Policy lessons for an integrated Europe, autorzy: Torbjoern Becker, Daniel Daianu, Zsolt Darvas, Vladimir Gligorov, Michael Landesmann, Pavle Petrovic, Jean Pisani-Ferry, Dariusz Rosati, André Sapir, Beatrice Weder di Mauro, Bruegel Blueprint Series, t. XI, Brussels, listopad 2010.
• Darvas Z., Central-Eastern Europe and the Economic Crisis. Policy Lessons Learnt, Bruegel, Bruksela, styczeń 2010, odbitka powielaczowa.
• Darvas Z. G. Szapary, Euro Area Enlargement and Euro Adoption Strategies, European Economy Economic Papers, nr 304, Komisja Europejska, Bruksela 2008.
• EBRD, Transition Report 2009, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Londyn 2009.
• Komisja Europejska, Five years of an enlarged EU. Economic Achievements and Challenges, Dyrektorat ds.Gospodarczych i Finansowych, Bruksela 2009.
• Ghosh S., Credit crunch or weak demand for credit?, EU10 Regular Economic Report", Bank Światowy, Washington, DC, październik, 2009, s. 37-44.
• IMF, World Economic Outlook, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, kwiecień 2010, Washington, D.C.
• Rosati D.K., The impact of EU enlargement on economic disparities in central and eastern Europe, [w:] Shaping the New Europe. Economic Policy Challenges of European Union Enlargement, (red.) M.A. Landesmann, D.K. Rosati, algrave MacMillan 2004, s. 275-314.
• Rosati D.K., Growth prospects in the new EU member states after the crisis, [w:] Catching-Up Strategies After the Crisis, Austriacki Bank Narodowy, Wiedeń 2011, publikacja ukaże się wkrótce.
• WEF, The Global Competitiveness Report 2010-2011, Światowe Forum Gospodarcze, Genewa, Szwajcaria 2010.
• UNCTAD, World Investment Report, UNCTAD, Genewa and Nowy Jork 2010.
• Bank Światowy, "EU10 Regular Economic Report", Bank Światowy, Washington, DC, październik 2009.
• Bank Światowy, Doing Business 2011. Making a Difference for Entrepreneurs, Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju / Bank Światowy, Washington, DC, 2010.