Spektroskopia w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR) jest szybką i niedestrukcyjną metodą identyfikacji surowców i produktów występujących w postaci ciekłej, emulsji, proszku, ziaren, granulatu, tabletek, past jak również papieru i folii. Zastosowanie NIR jest możliwe praktycznie jedynie w połączeniu z analizą wielozmienną np. analizą głównych komponentów PCA, regresją głównych komponentów PCR, wielokrotną regresją linową MLR, regresją metodą najmniejszych kwadratów PLSR. Klasyfikacja nieznanych próbek z wykorzystaniem opracowanych wcześniej modeli (np. PCA) pozwala przyporządkować próbki do jednego z typów produktów, dla których takie modele obliczono. NIR można również stosować do szybkiego oznaczania zawartości składników, zwłaszcza występujących w skomplikowanych matrycach, które często znacznie utrudniają tradycyjną analizę. W tym zakresie NIR jest już stosowana m. in. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, tekstylnym, kosmetycznym oraz w medycynie. Oznaczanie z wykorzystaniem NIR wymaga wcześniejszego opracowania modelu kalibracyjnego. W Polsce spektroskopia w bliskiej podczerwieni wciąż jest metodą mało popularną. Pomimo licznych zalet NIR (niedestrukcyjność, krótki czas analizy, możliwość jednoczesnej analizy dużej liczby zmiennych i oznaczania zawartości kilku składników jednocześnie, brak konieczności wstępnej preparacji próbki) najczęściej stosowane są metody bazujące na analizie tradycyjnej. Przeszkodą we wdrożeniu NIR może być wysoki koszt początkowy związany z zakupem aparatury i oprogramowania lub pozyskaniem wykwalifikowanej kadry. (oryg. streszcz.)