W drugiej części artykułu o tym, jak kształtowała się w ostatnim czasie w Polsce część zmienna wynagrodzeń specjalistów i menedżerów, a także, jak dla tej grupy zmieniła się oferta świadczeń pozafinansowych. Z badań przeprowadzonych przez Hewitt Associates wynika, że w 2003 r. firmy, które zmuszone były do zaciskanai pasa, zwykle wypłacały niższe premie swoim pracownikom, często oferując jednocześnie podwyżki płac zasadniczych. Dzięki takiemu zabiegowi uposażenie podstawowe menedżerów i specjalistów w tych przedsiębiorstwach rosło, natomiast wynagrodzenie całkowite - malało. W tej sytuacji rekompensatę stanowiły atrakcyjne pakiety świadczeń pozafinansowych i systemy kafeteryjne.