Wyniki wyszukiwania - BazEkon

1

Ochrona praw mniejszości narodowych w państwach powstałych w zachodniej części byłego Związku Radzieckiego

100%

Bonusiak G.

Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej

|

2022

|

20

|

z. 4 Europa Środkowo-Wschodnia jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie

59-83

Celem opracowania jest przedstawienie i porównanie poziomu ochrony praw mniejszości narodowych w państwach powstałych w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego, wzdłuż jego dawnej zachodniej granicy. Badaniami objęto: Estonię, Łotwę, Litwę, Białoruś, Ukrainę i Mołdawię. Realizując założony cel, przedstawiono procesy występujące w Rosji i Związku Radzieckim, które zaowocowały migracjami i znacznym wymieszaniem etnicznym ludności. W kolejnym etapie przedstawiono populację mniejszości etnicznych w państwach objętych badaniami. Wskazano, kogo poszczególne z omawianych państw uznają za osoby należące do grup mniejszościowych, a także kogo za mniejszości zamieszkujące omawiane terytoria uznaje Rosja jako spadkobierca byłego imperium. W ostatnim etapie poddano analizie zasady ochrony praw mniejszości narodowych w poszczególnych państwach. Szczególną uwagę zwrócono na kwestię swobody używania i nauczania języka grup mniejszościowych. Badania pokazały, że trzy państwa bałtyckie po odzyskaniu niepodległości rozpoczęły odbudowę tożsamości narodowej kosztem praw mniejszości. Jednak dzięki takiemu działaniu obecnie stopniowo poprawiają ich status. Pozostałe trzy państwa poszły inną drogą, starając się w szczególny sposób chronić największą rosyjskojęzyczną grupę językową. Rosnąca presja ze strony Rosji, dążącej do odbudowy imperialnej pozycji, obnażyła wady takiego rozwiązania, a rosyjskojęzyczne mniejszości stały się narzędziem jej działań. W efekcie Białoruś jest na drodze do zatracania własnej odmienności i ponownej reintegracji, Mołdawia usiłuje balansować, choć stopniowo wzmacnia tożsamość narodową, natomiast Ukraina od 2014 r. gwałtownie zmieniła politykę i obecnie pilnie buduje własną tożsamość jednak kosztem praw mniejszości. (abstrakt oryginalny)

2

Polityka Federacji Rosyjskiej wobec mniejszości rosyjskojęzycznej na Łotwie

100%

Szabaciuk A.

Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

|

2015

|

nr 4

197-214

Polityka Federacji Rosyjskiej wobec zagranicznych rodaków na Łotwie ma na celu przede wszystkim ochronę praw ludności rosyjskojęzycznej dyskryminowanej przez represyjną politykę etniczną państwa. Działania Kremla stanowią jednak również element konsekwentnie realizowanej strategii poszerzania wpływów międzynarodowych Federacji Rosyjskiej na obszarze posowieckim. Skuteczność tych posunięć budzi jednak poważne wątpliwości. Środki dyplomatyczne, jak i skargi kierowane do organizacji międzynarodowych zajmujących się ochroną praw człowieka, w niewielkim stopniu wpłynęły na liberalizację łotewskiej polityki etnicznej. Z kolei bezpośrednia pomoc przekazywana ludności rosyjskojęzycznej miała zazwyczaj znaczenie symboliczne i nie przyniosła realnej poprawy położenia tej kategorii ludności. Podobnie ocenić należy zniesienie obowiązku wizowego i akcję paszportyzacji, które zakończyły się niepowodzeniem. Jak dowodzą badania socjologiczne, zdecydowana większość populacji rosyjskojęzycznej, nawet jeżeli jednoznacznie krytykuje łotewską politykę etniczną, nie identyfikuje się z narodem rosyjskim i nie wiąże swojej przyszłości z tym państwem - jeżeli jest skłonna opuścić Łotwę, to w poszukiwaniu pracy zdecydowanie wybiera kierunek zachodni.(fragment tekstu)

3

Mniejszości narodowo-etniczne w rozszerzonej Unii Europejskiej

100%

Filipek M.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

2005

|

nr 1071, t. 2 Polska w rozszerzonej Unii Europejskiej - uwarunkowania i perspektywy rozwoju. T. 2

453-466

W maju 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej, a mniejszości narodowe mieszkające na terytorium RP automatycznie stały się integralną częścią unijnej społeczności mniejszościowej. Wywoła to z pewnością wiele nowych problemów. Ujawnią się zjawiska nie skupiające dotąd na sobie większej uwagi. Dlatego tak ważne w dniu dzisiejszym staje się zdiagnozowanie skali zjawiska mniejszości narodowo-etnicznych z punktu widzenia wszystkich krajów unijnych oraz zastanowienie się, jak problem ten będzie kształtował się po 1 maja 2004 roku. (fragment tekstu)

4

Organizacja Narodów Zjednoczonych a ochrona mniejszości

100%

Mohr M.

Przegląd Zachodni

|

1996

|

nr 2

39-59

Autor - badacz prawa międzynarodowego publicznego - przedstawia genezę i stan obecny ochrony mniejszości narodowych w ONZ. Jego zdaniem ochrona mniejszości w ramach ONZ odgrywa znaczącą rolę. System uniwersalny jest uzupełniony przez regionalne systemy ochronne (Rada Europy). Jednak wszelkie prawnicze, normatywne wysiłki ogranicza niekorzystna rzeczywistość gospodarcza i społeczna.

5

Klauzule dotyczące ochrony mniejszości narodowych w nowych dwustronnych traktatach z państwami sąsiedzkimi

100%

Barcz J.

Przegląd Zachodni

|

1996

|

nr 2

61-87

Autor omawia traktaty, które zawarła Polska z krajami Europy Środkowo-Wschodniej w sprawie ochrony mniejszości narodowych. Traktaty dwustronne wzorowane na dokumentach KBWE/OBWE i Rady Europy.

6

Between Sofia and Ankara - the Turkish Minority in Contemporary Bulgaria

100%

Szyszlak E.

Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej

|

2018

|

Vol. 16, z. 4 Central Europe in Contemporary International Affairs: Security, Society, International Collaboration

167-185

The Turks are the largest national minority in Bulgaria. Since the creation of the independent Bulgarian state in the 19th century, i.e., since the Turks began to function as a minority group in this country, they have not identified with their new homeland nor integrated with other ethnic groups. After 1989 the situation has changed, the symbol of which is the activity of the Movement for Rights and Freedoms (DPS). The article addresses the situation of the Turkish minority in this new, changed reality of modern Bulgaria.(original abstract)

7

Zbiorowości polskie w zachodnich republikach byłego ZSRR

100%

Głowacka-Grajper M.

Studia BAS

|

2013

|

nr 2 (34)

51-84

Kluczem do zrozumienia sytuacji społecznej Polaków za wschodnią granicą - mieszkających na Łotwie, Litwie, Białorusi i Ukrainie - jest poznanie historii politycznej, społecznej i kulturowej tych terenów. Należy wziąć pod uwagę nie tylko wzajemne wielowiekowe relacje między różnymi grupami na tych wieloetnicznych i wieloreligijnych terytoriach, ale także rozwój ruchów narodowych, działania okresu I i szczególnie II wojny światowej, które diametralnie zmieniły sytuację na dawnych ziemiach I i II Rzeczypospolitej. (fragment tekstu)

8

Zainichi - "niewidzialni ludzie". Sytuacja mniejszości koreańskiej w Japonii

100%

Grüner J.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2011

|

nr 1 Mniejszości etniczno-religijne a modernizacja w krajach Azji i Afryki

183-192

Społeczeństwo japońskie najczęściej postrzegane jest jako jednorodne etnicznie i rzeczywiście ok. 90% populacji stanowią Japończycy. Niemniej w Japonii mieszka także kilka grup mniejszościowych, z których najbardziej liczni są Koreańczycy (ponad milion osób koreańskiego pochodzenia), co stanowi około 1% populacji kraju. Przez dziesiątki lat Koreańczycy spotykali się w Japonii z szeroko zakrojoną dyskryminacją, zmagali się z kryzysem tożsamości i byli oskarżani o to, że są bardziej lojalni wobec Korei, niż Japonii. Rząd japoński systematycznie podtrzymywał opinię, że w kraju nie występuje problem mniejszości narodowych, Koreańczycy nie byli więc "dostrzegani" przez władze i stali się zainichi -"niewidzialnymi ludźmi". Także i dzisiaj fakt, że w kraju znajdują się mniejszości narodowe z dużym trudem toruje sobie drogę do japońskiej świadomości. Kiedy ONZ zaapelowało, aby Japończycy włączyli się w zwalczanie dyskryminacji mniejszości narodowych, z Tokio odpowiedziano, że w Japonii nie ma żadnych mniejszości, a zatem nie ma i problemu ich dyskryminacji.(fragment tekstu)

9

Demograficzne uwarunkowania rozwoju edukacji mniejszości niemieckiej w Polsce

80%

Wilk M.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2012

|

nr 98 Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego

289-297

Rozwój edukacji mniejszości niemieckiej w polskim systemie oświaty kształtowany jest przez różne uwarunkowania o charakterze demograficznym, społecznym, ekonomicznym. Przedmiotem zainteresowania niniejszego opracowania są uwarunkowania demograficzne, w szczególności aktualna struktura demograficzna populacji mniejszości niemieckiej w Polsce, która w mniejszym lub większym stopniu kreuje obecny obraz szkolnictwa mniejszości niemieckiej w naszym kraju.(fragment tekstu)

10

O spółdzielczości mniejszości narodowych II RP: spółdzielczość żydowska

80%

Ossowski J.

Pieniądze i Więź

|

2017

|

nr 2(75)

15-16

Spółdzielczość, jako zjawisko gospodarcze i społeczne, na ziemiach polskich powstała i zaczęła się rozwijać jeszcze w okresie zaborów. Dotyczyło to zarówno organizującej się ekonomicznie ludności polskiej, jak i ludności ruskiej i żydowskiej oraz reprezentującej władze zaborcze, tj. niemieckiej, austriackiej i rosyjskiej. Część utworzonych wtedy spółdzielni (oraz ich działaczy i członków) znalazło się po I wojnie światowej w granicach Drugiej Rzeczypospolitej i kontynuowało swoją działalność, powstawały również nowe spółdzielnie działające na rzecz mniejszości narodowych. (fragment tekstu)

11

Perspektywa językowej harmonii w ramach inicjatywy pasa i drogi

80%

Mazur-Włodarczyk K.

Przegląd Nauk Stosowanych

|

2019

|

nr 25

23-37

Artykuł przybliża zagadnienia chińskiej polityki językowej, dotyczącej zarówno obszaru Chińskiej Republiki Ludowej, jak i areny międzynarodowej - szlaku Inicjatywy Pasa i Drogi. Ukazano m.in. trzy nurty postrzegania perspektywy harmonii językowej, w zależności od punktu widzenia danej strony: Chin jako państwa, Chińczyków przynależących do mniejszości etnicznych oraz obcokrajowców o nie-chińskim pochodzeniu. Celem tekstu jest scharakteryzowanie perspektywy harmonii językowej z punktu widzenia krajów zaangażowanych w inicjatywę Pasa i Drogi.(abstrakt oryginalny)

12

Problematyka mniejszości narodowych w pracach nad Konstytucją marcową z 1921 r

80%

Koredczuk J.

Społeczeństwo i Polityka

|

2018

|

nr 2(55)

47-55

Mimo że prace nad Konstytucją marcową zostały dosyć dobrze zbadane, ciągle pozostają aktualne ustalenia Stanisława Krukowskiego sprzed 40 laty, zawarte w pracy Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., to jednak obchodzona w bieżącym roku rocznica stulecia odzyskania niepodległości nie tylko przez Polskę, ale także szereg innych państw, jest okazją do przypomnienia niektórych kwestii ważnych dla odradzającego się państwa polskiego zawartych w tej konstytucji. Jednym z kluczowych zagadnień, jakie stanęły przed Polską po zakończeniu I wojny światowej oprócz określenia jej ustroju, było także określenie statusu mniejszości narodowych, które znalazły się w jej granicach. Zagadnienie to w aspekcie prawnym stanęło także przed wybranym na początku roku 1919 Sejmem Ustawodawczym, mającym za główne zadanie uchwalenie konstytucji przyszłego państwa polskiego. Kwestia stosunku Rzeczypospolitej do mniejszości narodowych znalazła także odzwierciedlenie w kolejnych projektach konstytucji, które były rozpatrywane w latach 1919-1921. (fragment tekstu)

13

Rozwój kwestii kurdyjskiej na Bliskim Wschodzie

80%

Berg T.

Stosunki Międzynarodowe

|

2013

|

47

|

nr 1

209-232

Mapa polityczna Bliskiego Wschodu zawdzięcza wiele ze swojego dzisiejszego kształtu realizacji własnych potrzeb przez europejskie mocarstwa. Granice rzadko pokrywają się z naturalnymi podziałami plemiennymi, kulturowymi lub etnicznymi. W rezultacie takie określenia, jak Syryjczyk, Irańczyk, Irakijczyk, Egipcjanin lub Libańczyk odnoszą się bardziej do obywatelstwa niż narodowości, a państwa oraz mieszkańcy regionu muszą zmagać się z licznymi napięciami z tego powodu. Jedną z przyczyn powstawania napięć w regionie są problemy związane z ludnością kurdyjską, które nazywane są wspólnie kwestią kurdyjską. Można wyróżnić kilka czynników, leżących u podstaw kwestii kurdyjskiej. Po pierwsze, mimo że Kurdowie są jednym z liczniejszych narodów na Bliskim Wschodzie nie mają oni własnego państwa. Po drugie, jest to ludność świadoma swojej odrębności i zdeterminowana do tego, by walczyć o swoje prawa. Po trzecie, Kurdowie, jako stosunkowo silna mniejszość narodowa, często są instrumentalnie wykorzystywani do wywierania nacisku na państwa, które zamieszkują. Kwestię kurdyjską starają się wykorzystać w swojej polityce zagranicznej zarówno państwa regionu, jak i mocarstwa spoza Bliskiego Wschodu. Po czwarte, tereny zamieszkane przez ludność kurdyjską (Kurdystan) są wyjątkowo atrakcyjne ze względów gospodarczych i politycznych. Mają one strategiczne położenie pomiędzy państwami o dużym znaczeniu dla świata zachodniego oraz są zasobne w dwa cenne surowce: ropę naftową i wodę. Wbrew pozorom, to woda może się okazać w przyszłości ważniejszym zasobem. Część badaczy przewiduje, że będzie ona przedmiotem, o który na Bliskim Wschodzie będą się toczyć najzacieklejsze wojny. Realizowany od 30 lat w kurdyjskiej części Turcji projekt GAP ("Guneydogu Anadolu Projesi", czyli Południowo-Wschodni Projekt Anatolijski), którego celem jest budowa systemu tam na Tygrysie i Eufracie , już teraz budzi olbrzymie kontrowersje w kraju i w państwach sąsiadujących. Inne minerały występujące w znacznych ilościach na obszarze Kurdystanu to węgiel, miedź, złoto oraz wapień.

14

Regulations Regarding the Spelling of National Minorities' Names in the Documents and the Protection of the State Language in Latvia and Lithuania

80%

Jędrysiak M.

Polish Political Science Review. Polski Przegląd Politologiczny

|

2017

|

Vol. 5, Iss. 1

59-72

The goal of this article is to compare the Latvian and Lithuanian provisions regarding the spelling of names of the members of the national minorities. Lithuanians often state an opinion, that provisions in both countries are very similar, and Latvian Poles cannot use the original form of their names. The legal comparative methods have been used. In the paper the most important provisions of both countries were analyzed: Constitution, state language law, law on the state language commission and the special regulations on the spelling of the names. Also, the problems with the national minorities law were analyzed. This comparison led to the discovery of diff erences in the Lithuanian and Latvian provisions regarding the spelling of names. Another factor which had been taken into account is the standing of the international bodies on those regulations. It has been presented by showing most important cases regarding Latvia and Lithuania. Abovementioned means allowed the author to verify the thesis that Latvian and Lithuanian provisions are similar. Both legal systems have also been criticized. (original abstract)

15

Mniejszość narodowa Ślązaków?

80%

Kranz J.

Sprawy Międzynarodowe

|

1998

|

nr 4

61-76

Autor przedstawia akty prawne regulujące status mniejszości narodowych w naszym kraju, szczegółowo omawia Statut Związku Ludności Narodowości Śląskiej. Następnie omawia pojęcie mniejszości narodowej przytaczając definicje organizacji międzynarodowych, a także określenia funkcjonujące w innych krajach gdzie samoidentyfikacja etniczna lub narodowa jest co do zasady w pełni swobodna i nie łączą się z nią automatycznie skutki prawne. Prawne uznanie mniejszości narodowej lub etnicznej wywołuje natomiast takie skutki. Zdaniem autora wniosek o rejestrację organizacji mniejszości śląskiej jest rozwiązaniem prawnie i społecznie chybionym.

16

Największe problemy polskiej mniejszości na Śląsku Cieszyńskim w oczach polskich mediów na przykładzie gazety "Głos Ludu" i miesięcznika "Zwrot" w latach 2015-2016

80%

Grzesiczak Ł.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica.

|

2018

|

20

|

nr 274

43-56

Tekst jest prezentacją najważniejszych problemów polskiej mniejszości narodowej w Republice Czeskiej na Zaolziu. Powstał na podstawie analizy wydawanego przez polskie organizacje polskojęzycznego miesięcznika "Zwrot" oraz polskojęzycznej gazety "Głos Ludu". Analiza została przeprowadzona na podstawie publikacji wydanych w 2015 i 2016 roku. (fragment tekstu)

17

E. Kuzborska-Pacha, Ochrona prawna mniejszości narodowych w państwach bałtyckich [Protection of the rights of national minorities in the Baltic States], Wyd. Sejmowe, Warszawa 2019, pp. 293(Review)

80%

Szwed K.

Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej

|

2021

|

Vol. 19, z. 3 The Baltic Sea Region: States, Societies, and Future Development

283-289

18

Doświadczenie wywózki i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezionych z Kresów w latach 1940-1941

80%

Kość-Ryżko K.

Studia BAS

|

2013

|

nr 2 (34)

25-49

Ofiary masowych wywózek doczekały się licznych pomników i tablic upamiętniających. Najtrwalszy ślad pozostawiły jednak w pamięci swoich bliskich - tych, którym udało się przeżyć i powrócić do kraju. Przywoływane przez nich na kartach pamiętników obrazy dokumentują losy wielu tysięcy Polaków wywiezionych do Związku Radzieckiego. Można je odczytywać na rozmaite sposoby, tragizm stale przeplata się w nich z heroizmem, a jednostkowe kryzysy z przykładami dojrzałego człowieczeństwa. Jedną z charakterystycznych cech zesłań z lat 1940-1941 była ich masowość, cywilny status ludności, nadreprezentacja kobiet i dzieci, obce środowisko geograficzne i kulturowe oraz warunki, w jakich ludzie ci zmuszeni byli żyć i pracować. Wszystko to przyczyniło się do ich wyjątkowo dużej umieralności. Doświadczenia te ze względu na swój dramatyzm i skalę na trwałe wpisały się zarówno w życiorysy poszczególnych jednostek, jak też całych pokoleń i narodów, nierzadko na zawsze zmieniając ich losy. Problematyka masowych deportacji kresowych Polaków do ZSRR doczekała się licznych opracowań historycznych i bogatej literatury wspomnieniowej. Wyjątkowym źródłem informacji na ten temat jest niewątpliwie literatura pamiętnikarska, charakteryzująca się dużą atrakcyjnością literacką i ukierunkowaniem na czytelnika, czemu służy między innymi fabularyzacja opowieści3. Nieocenionym jednak materiałem źródłowym i interpretacyjnym omawianej problematyki są niepublikowane relacje byłych zesłańców. Ich znaczna część została zgromadzona w Archiwum Naukowym Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu (dalej: AN PTL) oraz Archiwum Ośrodka "Karta" w Warszawie (dalej: AW). Spora część dokumentacji badawczej znajduje się również w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

19

Polityka Republiki Węgierskiej wobec mniejszości narodowych w świetle regulacji prawnych statusu mniejszości (1990-2001)

80%

Ryzner J.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2004

|

nr 655

79-92

Zadaniem artykułu jest przedstawienie węgierskich regulacji prawnych, odnoszących się do mniejszości narodowych oraz głównych problemów węgierskiej polityki wobec mniejszości w latach 1990-2001. W pracy dokonano ogólnej charakterystyki mniejszości narodowych na Węgrzech. Przedstawiono także współczesne węgierskie rozwiązania prawno-instytucjonalne odnoszące się do mniejszości, oraz ich wpływ na życie mniejszości.

20

From Chernobyl to a Czech Homeland : Where the Future is Rushing in

80%

Drake J.

Business Week

|

1995

|

October 23

5

Podczas zimnej wojny w Kurivodach mieściła się rosyjska baza wojskowa. Teraz wprowadzili się tam nowi mieszkańcy: Czesi Wołyńscy, potomkowie chłopów, którzy wyemigrowali w 1870 r. do Rosji w poszukiwaniu taniej, żyznej ziemi. Osiedlili się na terenach odległych o 65 km od Czarnobyla. Po katastrofie nuklearnej w 1986 rząd czeski zaprosił ich z powrotem.