Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest wyjęcie zwłok z grobu, potocznie zwane ekshumacją zwłok, oraz różne aspekty tej czynności procesowej. Niniejszy artykuł jest pracą przekrojową, która na celu wskazanie poszczególnych elementów dotyczących różnych aspektów ekshumacji zwłok oraz dokładne rozgraniczenie tych aspektów. We wszystkich rozważanych aspektach ekshumacji istnieje jeden element wspólny - potrzeba dokonania oględzin zwłok i ich otwarcia po ich pochowaniu. Rozważania rozpocząłem od kwestii zarządzenia przez prokuratora ekshumacji zwłok. Nie oznacza to, że ekshumację przeprowadza się na podstawie zarządzenia. Decyzję w przedmiocie ekshumacji podejmuje sąd, a sąd, na podstawie art. 93 k.p.k. § 1, wydaje postanowienia. W artykule wyszczególniłem kilka aspektów, które można poruszyć, rozważając ekshumację zwłok. O aspekcie karno-procesowym ekshumacji świadczy fakt zarządzenia i obecności organu procesowego w osobie prokuratora. Z uwagi na te same regulacje określające oględziny i otwarcie zwłok, a także ekshumacje zwłok, do aspektu karno-procesowego należy zaliczyć także kwestie związane z medycyną sądową i kryminalistyką. Celem ekshumacji zwłok jest dokonanie oględzin zwłok i ich otwarcie, przeprowadzenie ekshumacji w celu przeniesienia zwłok w inne miejsce, ustalenie bądź potwierdzenie przyczyny zgonu, przeprowadzenie badania sądowo-lekarskiego, bądź też określenie ogólnych właściwości ciała (wiek, płeć). Ekshumacja zwłok to czynność, która rozpatrywana jest także w aspekcie kryminalistycznym i medyczno-sądowym. Głównym celem oględzin zwłok i ich otwarcia, dokonywanych po wyjęciu ich z grobu, jest ujawnienie i zabezpieczenie śladów biologicznych (krwi, wymiocin, kału itp.), a także dokonanie daktyloskopii zwłok, ich usytuowania i ułożenia. Taktyka dokonywania oględzin zwłok podczas ekshumacji różni się w zależności od charakteru zdarzenia, rodzaju i przyczyn śmierci. Aspekt medyczno-sądowy ekshumacji zwłok oznacza, że przez cały czas dokonywania oględzin organ procesowy korzysta z pomocy biegłego medyka sądowego. Ciągła obecność biegłego lekarza nie oznacza, że może on przejąć funkcje organu procesowego, gdyż oględziny nadal w takim wypadku prowadzi ten organ. Rozważając ekshumację zwłok, należy pamiętać także o jej administracyjnym aspekcie, w zakres którego wchodzi także aspekt cywilny ekshumacji zwłok. Zgodnie z regulacjami w szeroko pojętym prawie administracyjnym ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonywana także na podstawie decyzji Państwowego Inspektora Sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel. W aspekcie cywilno-procesowym ekshumacji zwłok wskazałem na krąg osób uprawnionych do pochowania zwłok, które to osoby są zarazem uprawnione do dokonywania ekshumacji zwłok. Ze względu na to, że dobra osobiste wymienione w art. 23 k.c. pozostają pod ochroną prawa cywilnego, i jeśli o ekshumacji nie decyduje sąd lub prokurator, to wymagana jest zgoda wszystkich uprawnionych. Ewentualny spór między uprawnionymi osobami nie może być rozstrzygnięty w postępowaniu administracyjnym. (abstrakt oryginalny)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.